Goncharova en Larionov, de identiteit van de Russische kunst
De Russische kunstenares Natalia Goncharova was, samen met haar levensgezel Mikhail Larionov, de voorloper van de latere Russische avant-garde. Samen doorliepen ze in het begin van de vorige eeuw allerlei stromingen, van neo-primitivisme naar 'rayonisme'. De Eerste Wereldoorlog en de daarop volgende Russische revolutie zorgde voor een kentering en uiteindelijk zouden ze hun laatste dagen, samen, in armoede doorbrengen.Natalia
Natalia Goncharova (1881-1962) werd in de buurt van Tula in Rusland geboren. Ze was een achternicht van haar naamgenote en echtgenote van de beroemde dichter Pushkin (1799-1837), Natalia Puskina (geboren Goncharova). Ze heeft haar overigens nooit gekend.Mikhail
Mikhail Larionov (1881-1964) werd in Moldavië door zijn grootmoeder opgevoed en leerde al vroeg tekenen en schilderen, geïnspireerd door de prachtige landschappen van de streek. In 1898 zou hij naar Moskou gaan om daar aan de kunstacademie te gaan studeren. Daar leerde hij in 1900 Natalia kennen.Kandinsky
Natalia begon haar studie aan de beeldhouwafdeling van de academie. Nadat ze Mikhail had leren kennen, zette die haar er in 1904 toe aan om te gaan schilderen. Larionov was in die periode geïnspireerd door het Franse impressionisme en ook Natalia’s werk was aanvankelijk neo-impressionistisch en symbolistisch, maar al gauw kreeg het paar interesse in Gauguin, Matisse en vooral door de geometrische vormen van Paul Cezanne (1838-1906) en het kubisme. Zo raakten ze betrokken bij de kunstenaarsgroep ‘Ruitenboer, waar ook de schilder Wassily Kandinsky (1866-1944) deel van uitmaakte.Russische identiteit in de kunst
Larionov en Natalia wilden dat de Russische kunst met een geheel eigen identiteit zou krijgen en begonnen elementen van de nationale volkskunst, uithangborden en iconen in hun werk over te brengen. Dit leidde tot een stijl, die het neo-primitivisme genoemd zou worden en waarmee het paar al snel de voorlopers zouden zijn van een latere Russische avant-garde. Met die idee werd dan ook in 1912 een expositie van de kunstenaarsgroep ‘Ezelstaart’ georganiseerd, waar Natalia en Mikhail lid van waren geworden en die beoogde te breken met de invloed van de westerse kunst. Ook een kunstenaar als Marc Chagall (1887-1985) had daar inbreng in.Der Blaue Reiter
Datzelfde jaar nog exposeerden Natalia en Mikhail met ‘Der Blaue Reiter’ in München. Dat was een kunstenaarsgroep, die in 1911 was opgericht door Kandinsky met enkele andere schilders, waaronder Alexej von Jawlensky (1867-1941), een Russische kunstenaar uit aristocratische familie die sinds 1896 in München verbleef. De groep was de tegenhanger van een andere expressionistische groep, ‘Die Brücke’, in Dresden, en zou tot 1914 bestaan. Toch is het werk van deze kunstenaars veel eclecticistischer, wat het ook gemakkelijk maakte om de futuristische stijl van Gonchorova en Larionov in zich op te nemen.Andere wegen
Niet lang daarna ontstond, alweer door toedoen van Larionov en Goncharova, het zg, ‘rayonisme’, een abstracte stijl, waaruit later het suprematisme van Kazimir Malevitsj (1878-1935) zou ontstaan. Ook constructivistisch kunstenaar en architect VladimirTatlin (1885-1953) zou er sterk door beïnvloed worden. In 1913 had Natalia een grote solo-expositie, die nationaal en ook internationaal geprezen zouden worden. Ze begon steeds meer een eigen stijl te ontwikkelen, los van Larionov. In dezelfde periode had ze contacten met de literaire wereld. Ze schreef en illustreerde een boek in haar eigen, futuristische, stijl.In 1914 gingen Natalia en Mikhail naar Parijs, waar Nataliar de decors ontwierp voor ‘Le Coque d’Or’, een ballet van Sergei Diaghilev, die Larionov al vanaf 1903 kende. Haar stijl maakte daar furore. Later datzelfde jaar had ze ook een expositie samen met Larionov.
