Dodenherdenking: afschaffen, of opdat wij niet vergeten?

Dodenherdenking vind elk jaar plaats op 4 mei. We herdenken alle mensen -burgers en militairen- die omgekomen zijn in oorlogssituaties of vredessituaties. Toch is de Nationale Dodenherdenking onder de burgers het meest bekend als het herdenken van de vreselijke tijd in de Tweede Wereldoorlog. Gelukkig hebben we al lang vrede in ons land. Zo lang dat sommige mensen vinden dat de Dodenherdenking afgeschaft kan of moet worden. Wat vindt Nederland precies? Vrijwel iedereen in Nederland kent de Dodenherdenking. Maar waarvoor doen we het precies? En vinden we het nog nuttig, of kunnen we het ook afschaffen? In dit artikel: wat vindt Nederland ervan?

• Wat is de Dodenherdenking?
• Al vele jaren vrede: herdenking niet meer nodig?
• Redenen om de herdenking te behouden
• Redenen om de herdenking te af te schaffen
• Meeste Partyflockers vóór de Dodenherdenking
• Onderzoek toont aan: 89% vóór de Dodenherdenking
• NPS DeBattle rapt
• Conclusie
• Persoonlijke noot van de auteur
• ... en wat vind jij?

Wat is de Dodenherdenking?

De Dodenherdenking in Nederland is het bekendst van de 2 minuten stilte die we in acht nemen op de jaarlijkse datum van 4 mei. Volgens de Rijksoverheid is deze herdenking:

Tijdens de herdenking vinden meestal de volgende activiteiten plaats: Stille Tocht en 2 minuten stilte (20.00 uur) op de Waalsdorpervlakte door de belangrijkste leden van de Koninklijke Familie, kranslegging op de Dam in Amsterdam, en de vlag halfstok hangen.

Al vele jaren vrede: herdenking niet meer nodig?

Gelukkig hebben we sinds de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog geen oorlog meer in ons land gekend. Er zijn nog Nederlanders die de laatste oorlog zelf hebben meegemaakt. Jongere mensen kennen de verhalen vaak van ouders of grootouders. Toch zijn er ook mensen die vinden dat we dat de laatste oorlog in ons land al zo lang geleden was, dat de herdenking niet meer nodig is. Een mening die anderen weer tegen de borst stuit: zij vinden dat we de oorlog nooit mogen vergeten, als een les voor de toekomst.
Kortom: de meningen van Nederlanders lopen ver uiteen, van 'mag nooit afgeschaft worden' tot 'wat een onzin', en allerlei meningen daartussen. Goed om ze eens op een rijtje te zetten, en te zien wat onderzoeken naar dit onderwerp hebben aangetoond.

Redenen om de herdenking te behouden

Je mag oorlog nooit vergeten
Deze reden wordt relatief veel genoemd. Door vele jaren vrijheid raak je zo gewend aan vrijheid, dat je zou vergeten dat het ook anders kan. De oorlogen waar we over horen en lezen op tv, in de krant en op internet, lijken voor velen ver weg van huis. Vrijheid is voor ieder mens een eerste levensbehoefte. Er wordt zelfs gezegd dat de herdenking altijd moet blijven.

Eerbied voor diegenen die hun leven hebben gegeven

Soldaten en andere mensen die door oorlogen zijn gesneuveld, hebben hun leven gegeven voor hun vaderland. Ze hebben moeten vechten, iets waar ze zelf niet om gevraagd hebben (dienstplicht) en dat met hun eigen dood moeten bekopen. Daarmee hebben wij onze vrijheid, waar we alweer vele tientallen jaren van genieten, bewerkstelligd.

Eigen familie gesneuveld: besef van dichtbij

Er zijn mensen die nabije familieleden aan de/een oorlog verloren hebben. Voor sommigen zijn dat ouders of grootouders, of zijn er familieverhalen die dat vertellen. Maar ook zijn er mensen die door het maken van een familiestamboom (genealogie) met het verlies van familieleden geconfronteerd worden. Voor hen is de oorlog niet ver-van-je-bed, maar raakt het de familie en daarmee henzelf.

Zinloos geweld

Ook de zinloosheid van geweld in de oorlogen wordt als reden genoemd om de herdenking te behouden. Deze reden heeft verband met het eerbied hebben voor de gesneuvelden. Discussieerbaar is of het geweld in tijden van oorlog 'zinloos' of juist 'zinvol' is...

Economische redenen

Ook voor de economie van ons land is het van groot belang dat er niet opnieuw oorlog komt. Na de Tweede Wereldoorlog was ons land er slecht aan toe: veel infrastructuur zoals wegen, bruggen en spoorwegen waren vernield, en fabrieken en huizen, zelfs grote delen van steden als Rotterdam, compleet verwoest. Het land had eerst een lange tijd van wederopbouw nodig, en dat heeft ons veel geld gekost.

Het kost maar 2 minuten per jaar

Wat kost het de burger om te herdenken? 2 minuten op een heel jaar is niet veel. In de eerste week van mei wat tv-uitzendingen, gerelateerd aan de oorlog. Sommigen hangen de vlag uit en halfstok. Het kost de burger niet eens geld om mee te doen aan de herdenking.

Hoort bij Bevrijdingsdag

Als we Bevrijdingsdag (5 mei) willen vieren, hoort de Dodenherdenking daar onlosmakelijk bij. Als je 5 mei viert zonder de herdenking van de slachtoffers, zou 5 mei uiteindelijk een jaarlijks feestje kunnen worden zonder veel besef meer van de reden die eraan ten grondslag ligt.

Redenen om de herdenking te af te schaffen

Het kost een vermogen

De hele herdenking op de Waalsdorpervlakte en op de Amsterdamse Dam kost een vermogen. We kunnen dat geld beter gebruiken voor onze crisis en voor de mensen die het in Nederland financieel zwaar hebben.

Het is al zo lang geleden

We moeten de toekomst positief bekijken, en daar hoort geen terugkijken op de oorlog bij. De laatste oorlog in eigen land heeft alweer in de vorige eeuw plaatsgevonden, en we moeten een keer stoppen met daarop terug te kijken.

Er komen ook mensen om buiten de oorlog

Er komen ook mensen om buiten de oorlog: in rampen, ongelukken, geweld en overvallen. Als we oorlogsslachtoffers gedenken moeten we die mensen ook gedenken, en dat doen we toch ook niet.

Meeste Partyflockers vóór de Dodenherdenking

Zelfs op Partyflock, al jaren de grootste online gemeenschap voor de dance-wereld in Nederland, zijn de meningen over dit onderwerp voor het grootste gedeelte voor het behoud van de herdenking. Opmerkelijk, gezien het feit dat op deze site de bezoekers grotendeels jongeren zijn, waarvoor de oorlog relatief het langst geleden is.

Onderzoek toont aan: 89% vóór de Dodenherdenking

Tijdschrift Plus heeft rond 2005 een onderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat 90% van de ouderen, en 88% van de jongeren vond dat we moeten doorgaan met de herdenking.

NPS DeBattle rapt

In 2005 bracht NPS de tv-serie DeBattle uit, waarin rappers rapten over diverse stellingen, waaronder 'Dodenherdenking is onzin'. De uitzending is nog steeds te bekijken op internet (zie hieronder onder Bronnen).

Conclusie

Al met al mogen we er met een cijfer van gemiddeld 89% stemmen voor ervan uitgaan dat de Dodenherdenking nog steeds een zinvolle herdenking is, voor alle lagen van onze bevolking: oud en jong.

Persoonlijke noot van de auteur

Ik kan me herinneren dat ik als puber het nut van de dodenherdenking niet echt inzag. Ik vond rond mijn 15e dat het ook wel afgeschaft kon worden. Ik ken de oorlog uit de verhalen van mijn ouders, mijn opa ging naar het platteland om voedsel te halen voor zijn gezin, achter de rug om van de bezetter, die op het station stond te controleren. Nu ik een heel stukje ouder ben vind ik de Herdenking steeds indrukwekkender worden, besef ik steeds meer wat de laatste en andere oorlogen hebben betekend voor zoveel Nederlanders, en ben ik blij dat dit eerbetoon nog steeds elk jaar plaatsvindt!

... en wat vind jij?

Wat vind jij van de Nationale Herdenking? En waarom? Reageren kan onderaan dit artikel. Ik ben benieuwd naar jouw mening!

Lees verder

• Leefde Adolf Hitler langer dan wij dachten?