Vormen van fictie
Fictie gaat over prosa, wat kan gaan over romans (novels), korte verhalen en novellen. In tegenstelling tot non-fictie zijn het niet-gebeurde verhalen, hoewel deze wel op waarheid gebaseerd kunnen zijn. Het heeft zich afgespeeld in de fantasie van de schrijver.
Lectuur versus literair
Ten eerste is er een breed onderscheid te maken tussen commerciële fictie (lectuur) en literaire fictie. Commerciële fictie is vooral voor het bredere publiek met verschillende subgenres, zoals hieronder genoemd. Commerciële fictie is vaak minder intellectueel dan literaire fictie, wat gericht is op een kleiner publiek. Ook hierbij zijn verschillende subgenres te onderscheiden.
Lectuur zou simpeler zijn en de personages oppervlakkiger. Het wordt ook wel massaliteratuur genoemd, omdat het voor een breder publiek is geschreven. Het is een vaak populaire vorm van fictie en is dus ook zo geschreven dat begrijpelijk is voor een groot publiek.
Het onderscheid tussen lectuur en literatuur is wel controversieel. Literatuur wordt ook wel als smaakmakend beschreven en voor de elite, en meer artistiek, maar of dit werkelijk zo is, is nog de vraag. Verder is soms de lijn tussen de twee genres erg dun en moeilijk te zeggen welke boeken onder welk soort valt.
Voorbeeld literair: De ontdekking van de hemel van Harry Mulisch, Kees de jongen van Theo Thijssen, Giph van Ronald Giphart, Gimmick! van Joost Zwagerman, De vriendschap van Connie Palmen.
Mainstream fictie
Deze term is een combinatie van literatuur en commerciële fictie, waarbij het onderwerp herkenning van het dagelijkse leven oplevert bij mensen. De verhalen spelen zich meestal in deze tijd (21e eeuw) af en gaan over universele onderwerpen gericht op een breed publiek. Het kan gaan over carrièreproblemen, over mentale problemen, familieproblemen, sociale druk, de politiek en leeftijdsproblemen. Het zijn de bestsellerboeken.
Voorbeeld: Fifty shades of gray van E.L. James, Hongerspelen van Suzanne Collins, De verbouwing van Saskia Noort, Twilight van Stephenie Meyer, De Hobbit van J.R.R. Tolkien.
Subgenres
Roman
Deze boeken zijn voornamelijk gericht op vrouwen met veel liefde, naïviteit, avontuur, fantasie en waarbij de held van het verhaal tegen de onmogelijkheid van een liefde moet eigen. Vaak eindigen de verhalen met "ze leven nog lang en gelukkig", waarbij de hoofdpersoon uiteindelijk zijn of haar ware liefde vindt. Binnen de roman zijn nog subgenre te vinden zoals historische romans, fantasieromans, doktersrommantjes, hedendaagse romans, sf-romans, en romantische spanning.
Voorbeeld: Pride and prejudice van Jane Austen, Jane Eyre van Charlotte Brontë, A knight in shining armor van Jude Deveraux, Sweet starfire van Jayne Ann Krentz, The perfect hope van Nora Roberts.
Mysterie
De focus ligt hierbij op criminaliteit en moord, waarbij de hoofdpersonage op zoek gaat naar een oplossing hiervan, als in een detective. De lezer weet vaak tot het eind niet wat het antwoord is op de vraag wie het gedaan heeft en hoe en wat. Verrassing is een belangrijk element. Subgenres zijn spionage, detective en criminele verhalen.
Voorbeeld: Gone girl van Gillian Flynn, Low pressure van Sandra Brown, The shadow of the wind van Carlos Ruiz Zafón, Seraphina van Rachel Hartman, The prophet van Michael Koryta.
Horror
Bloed, angst, dood, supernatuurlijk krachten, aliens. Al deze onderwerpen kunnen aan bod komen in de horrorgenre. Het doel van dit genre is om de lezers bang te maken en vast te houden tot het laatste moment.
Voorbeeld: It van Stephen King, I am legend van Richard Matheson, The silence of the lambs van Thomas Harris, The exorcist van William Peter Blatty, The damnation game van Clive Barker.
Thriller/spanning
Deze zijn spannend en sensationeel met ingewikkelde verhalen. Vaak weet de lezer tot het eind niet wat er precies gaande is en hoe alles nu in elkaar steekt. Er wordt veel actie in beschreven, veel fysiek geweld, wat dit genre onderscheid van mysteries. Het bekende beeld is de held tegenover de slechterik.
Voorbeeld: James Bond van Ian Fleming/Robert Markham/e.a. schrijvers, The racketeer van John Grisham, Death on a high floor: A legal thriller van Charles Rosenberg, Backfire (an FBI thriller) van Catherine Coulter, Winter's Destiny van Nancy Allan
Science fiction/fantasie
Deze boeken gaan over verre, (niet-bestaande) werelden of futuristische plaatsen en technieken. Figuren in de boeken zijn bijvoorbeeld elven, dwergen, heksen en mythische monsters. Het verschil tussen fantasie en science-fiction is dat science fiction in de wetenschap mogelijk zou kunnen zijn. Fantasie is in principe onmogelijk.
Voorbeeld: Lord of the Rings van J.R.R. Tolkien, Game of Thrones door George R.R. Martin, 11/22/63 van Stephen King, Nevermore: The final maximum ride adventure van James Patterson, Batman: The dark knight returns van Frank Miller.
Vrouwenfictie/chick-lit
Dit is een belangrijk genre dat goed verkocht wordt. De boeken gaan over vrouwen en hun ervaringen in de wereld. Chick-lit is erg luchtige en humoristisch geschreven.
Voorbeeld: Watermelon van Marian Keyes, Sex and the City van Candace Bushnell, Bridget Jones's Diary van Helen Fielding, The girl's guide to hunting and fishing van Melissa Bank, Gossip of the Starlings van Nina de Gramont.
Western
Dit genre gaat over cowboys en indianen ("Native Americans"), cowboys en boeven, of over de strijd tussen de mensen uit het Oosten en die uit het Westen. De verhalen spreken zich af in Amerika, na de Burgeroorlog. Tegenwoordig is dit genre niet meer zo populair als 25 jaar geleden.
Voorbeeld: The shadow of a noose van Ralph Compton, Mustang man van Louis L'Amour, Shane van Jack Schaefer, Sons of Texas van Elemer Kelton, Lawless Priarie van Charles G. West.
Jong-volwassene
De hoofdrol is hierbij weggelegd voor jongeren tussen de 12 en 16 jaar, omdat het deze doelgroep ook moet aanspreken.
Voorbeeld: Harry Potter van J.K. Rowling, Catcher in the Rye van J.D. Salinger, Chronicles of Narnia door C.S. Lewis, Brainwash van Carry Slee, De dag dat alles anders werd van Jennifer Castle.