Schrijftips voor het slot van een column, artikel of blog

Bij het schrijven van een column, artikel of blog zijn naast de kop en de eerste zinnen van een artikel ook het slot en daarvan vooral de slotzin van het grootste belang. Je wilt immers niet dat jouw verhaal als een nachtkaars uitgaat? Hoe eindig je op het juiste moment? Op welke manier komt je tot een pakkend slot? En wat is van belang voor een afrondende slotzin van je column, artikel of blog als je bij je lezers een onvergetelijke indruk wilt achterlaten? Lees de tips.

Het wezen van het slot van een artikel, column of blog

Beschouw het slot van een artikel, ongeacht of dit een column blog of ander informatief artikel betreft, als het einddoel van je verhaal, als de bestemming waarnaar je artikel op weg is.

Een ongelukkig gekozen slot bederft een verder op zich prima artikel. Maar een pakkend einde blijft hangen bij de lezer en bezorgt hem een voldaan gevoel.

Meestal heb je genoeg aan een of enkele zinnen om je artikel met bijvoorbeeld een conclusie of samenvatting af te ronden. Het mooiste is als je weet te eindigen met een rake en voor de lezer onverwachte anekdote of een geestige slotzin die een echo vormt van de kern van je artikel.

Eindigen op het juiste moment

Als vuistregel voor de schrijver geldt: stop als je op het punt staat te stoppen. Als alle relevante feiten aan de orde zijn geweest en je je punt hebt gemaakt, is het tijd om snel mogelijk een punt achter je verhaal te zetten. Idealiter komt het slot voor de lezer als een verrassing voor de lezer, en wel een verrassing op het juiste moment en met de juiste inhoud en formulering.

Een pakkend slot van een artikel, column of blog

Volgens de schrijver Bruce Desilva zijn er veel geschikte manieren om een pakkend einde te breien aan een non-fictie tekst. Als voorbeelden noemt hij daarbij onder meer:

• een levendig geschetste scène (bijvoorbeeld als illustratie van wat er eerder in het artikel aan de orde kwam);
• een onvergetelijke anekdote waarin de belangrijkste pointe van een verhaal wordt verhelderd;
• een veelzeggende bijzonderheid die symbool staat voor iets groters, of die een voorschot neemt op de manier waarop het verhaal zich in de toekomst verder zou kunnen ontwikkelen;
• een boeiend geformuleerde conclusie waarin de schrijver zich rechtstreeks tot de lezer wendt en stelt dat hij hiermee zijn punt heeft gemaakt.

De afrondende slotzin

Het slot van een artikel wordt afgerond met een laatste zin. Deze dient de belangrijkste zin van het slot te vormen.

De meest voorkomende types slotzinnen zijn:

• slotzin in de vorm van een persoonlijke mededeling, oproep of waarschuwing;
• slotzin in de vorm van een voorspelling;
• slotzin geïnspireerd op begin van het verhaal;
• slotzin in de vorm van een citaat.

Slotzin in de vorm van een persoonlijke mededeling, oproep of waarschuwing

De oorlogsjournalist Ian Stewart wordt tijdens de oorlog in Sierra Leone in zijn hoofd geschoten bij een incident waarbij een collega van hem dodelijk gewond wordt. In een artikel schrijft hij over hun naïviteit dat dankzij hun verslaggeving de wereld aandacht zou krijgen voor die oorlog. Als de ene journalist niet was omgekomen en de ander zwaargewond, had het nieuws waarschijnlijk niet eens de krant gehaald. Hij eindigt zijn verhaal met:
Volgens Bruce Desilva is dit slot effectief, omdat je het niet ziet aankomen en je toch tegelijkertijd beseft dat het vanzelfsprekend is dat hij dit op deze manier ervaart.

Slotzin in de vorm van een voorspelling

Matt Crenson en Joseph P. Verrengia schreven in Mysterious Killer over het West-Nijlvirus dat in 1999 in de stad New York vogels dood uit de bomen deed vallen en ook een aantal mensen het leven kostte. Uiteindelijk ontdekten epidemiologen dat dit exotische virus zich verspreidde met behulp van steekmuggen die broeiden in kinder- en vogelbadjes en achtergelaten oude autobanden. Na afloop van het muggenseizoen houdt de epidemie op. De kinderbadjes enzovoorts werden opgeborgen en de meeste autobanden opgeruimd. Het verhaal eindigt als volgt: "Maar hier en daar waren sommige autobanden achtergebleven of er waren nieuwe bijgekomen. Deze liggen in het gras te wachten om na de eerste voorjaarsregen broedplaatsen voor muggen te worden."

Bruce Desilva beschouwt dit slot als een onheilspellende blik in de toekomst, zoals in het slot van de film Godzilla: het monster is vernietigd en iedereen viert feest. Daarna zoomt de camera in op het ei van het monster op de bodem van de zee.

Slotzin geïnspireerd op begin van het verhaal

Deze vorm van afronding passen William Zinsser en Bruce Desilva graag toe. Ze maken de cirkel van het verhaal graag weer rond met een echo naar een opmerking die zij aan het begin van zijn tekst hebben gemaakt. Dat sluit aan op het gevoel voor symmetrie. En volgens Zinsser is deze cirkelconstructie ook aantrekkelijk voor de lezer als weerklank van de reis die schrijver en lezer samen in het verhaal hebben afgelegd en die nu is voltooid.

Slotzin in de vorm van een citaat

Deze techniek werkt volgens Zinsser vaak het beste. Hij adviseert de schrijver om in zijn documentatie van zijn verhaal te zoeken naar een quote die bijvoorbeeld:

• een afrondende uitstraling heeft;
• grappig is;
• een verrassende, afrondende bijzonderheid bevat.

Als voorbeeld noemt hij een passage in een interview uit de jaren zestig over Woody Allen. Deze als neurotisch bekend staande komiek zegt daarin dat hij hoopte dat mensen hem vooral als mens wilden zien in plaats van alleen maar om zijn grappen te lachen en dat ze hem graag nog eens wilden horen, ongeacht waarover hij zou willen praten. In dat geval zou hij zichzelf als succesvol beschouwen.

Maar hij worstelt met een uniek probleem.
Niemand kon een dergelijke opmerking zien aankomen. En de verrassing is dan ook groot. Volgens Zinsser is verrassing het meest verfrissende element bij het schrijven van non-fictie. En daarom is dit een ideale afronding van een verhaal.

Bruce Desilva vindt dat schrijvers beter zuinig moeten zijn op het eindigen met een citaat. In zijn ogen dient de schrijver zelf een pakkend eind te formuleren: het verhaal is immers van de schrijver? Dus waarom zou hij het laatste woord aan iemand anders gunnen?

Lees verder

• 10 Tips voor pakkende titels van blogs of artikelen
• Creatieve non-fictie of het ware verhaal
• De titel van je artikel of blog: wat trekt lezers aan?
• Hoe vind je het juiste voorzetsel?
• Politieke humor als geheim wapen van schrijvers