Boeken, welke genres kennen we?

Er worden jaarlijks heel veel boeken uitgegeven, zowel op papier als digitaal. Al deze boeken worden in verschillende genres ingedeeld. Voor ons als lezers is vaak niet duidelijk tot welk genre een boek nu behoort. Soms is er een overlappend gebied, wat het indelen niet makkelijker maakt. Denk hierbij bijvoorbeeld maar aan de detective en de misdaadthriller. Welke genres kennen we nu eigenlijk?

Liefdesverhalen/romans

Deze behandelen de liefdesproblematiek. Het verhaal van aantrekken en afstoten. De dromen, jaloezie, hartstocht, gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon komen uitgebreid aan bod. In de lectuur (chicklits, streekromans, schriftromans zoals Harlequin) zullen de geliefden uiteindelijk bij elkaar komen en heeft u een paar uur weg gedroomd. In de literatuur lopen dergelijke verhalen meestal niet goed af en blijft de hoofdpersoon achter met een gebroken hart. Ook is de lectuur in dit genre meestal lichtvoetig en romantisch terwijl in de literatuur meer de nadruk ligt op de frustraties.

De chicklit is een genre waarin op luchtige wijze de problemen (vooral op liefdesgebied) van een succesvolle vrouw van rond de dertig of van middelbare leeftijd worden beschreven.

Dankzij de 'Vijftig tinten'-serie van E.L. James kwam de erotische roman voor de vrouw in opkomst. Voor deze serie zag je niet veel erotische damesromans, maar na het uitkomen van deze serie lagen de boekenwinkels er vol mee. Een roman hoeft niet perse een liefdesgeschiedenis te beschrijven maar kan ook over een andersoortige relatie of een persoonlijk drama gaan. Wanneer dat drama of probleem het hoofdonderwerp van het boek is, spreekt men van het subgenre probleemboek. Soms worden ze ook wel kommer-en-kwelboeken genoemd, vooral wanneer er geen einde lijkt te komen aan de ellende zoals in het boek 'Het verrotte leven van Floortje Bloem' van Yvonne Keuls.

Een roman wordt een novelle genoemd wanneer de lengte tussen een verhaal en een roman inzit en het verhaal eenvoudig is, d.w.z. slechts een enkele gebeurtenis beschrijft.

De detective

In de klassieke whodunit moet de misdaad gepleegd worden in het begin van het verhaal. Ook de dader moet al vroeg worden geïntroduceerd. De lezer moet mee kunnen denken en door logisch redeneren in staat zijn de uiteindelijke dader als mogelijke verdachte te zien. Er mogen geen aanwijzingen worden achtergehouden en de feiten mogen elkaar niet tegenspreken. Dat geldt natuurlijk in ieder genre maar bij de detective vallen tegenstelling extra op. Details zijn belangrijk. De spionageroman en misdaadthriller zijn op dezelfde manier opgebouwd. Bekende schrijvers in dit genre zijn: Ian Fleming, John Le Carré en Robert Ludlum (spionage). En bij de detectives: Agatha Christie, Baantjer, Dorothy Sayers en Jan en Sanne Terlouw (vader en dochter van Nederlandse bodem).

Science Fiction, fantasy en horrorverhalen

Dit zijn drie verwante genres. Alle drie spelen ze in op onze fantasie en angsten. Geweld is meestal een belangrijk ingrediënt. Dit genre onderscheidt zich door scherpe details. Deze zijn nodig om de fantasiewereld op zo'n manier weer te geven dat de lezer deze ook voor zich ziet en mee kan leven. Hoe meer facetten van de werkelijkheid worden weergegeven in het fantasieverhaal, hoe geloofwaardiger dit overkomt. Stephen King is hier de onbetwiste meester in.

Thrillers

Een thriller draait in de eerste instantie om spanning. Er is sprake van een bedreigende situatie en de hoofdpersoon is afhankelijk van onbetrouwbare personages. Op het aspect afhankelijkheid zijn vooral ziekenhuis thrillers gebaseerd. Complotthrillers, ziekenhuisthrillers en thrillers met psychopaten moeten het vooral hebben van de bedreigende situaties. Schrijvers van dit genre zijn o.a. David Baldacci, Simone van der Vlugt, Esther Verhoef en Nicci French.

Humor en satire

Een humoristisch verhaal kan wel iets van een satire in zich hebben maar een satire is bedoeld om iets of iemand belachelijk te maken. Een satire is keihard aanvallend. Voorbeelden van satires zijn Orwells “Animal Farm”en het dertiende eeuwse verhaal van het land van Hulst (Zeeuws-Vlaanderen) genaamd “Vandenvos Reynaerde”. Dit laatste verhaal wordt ook wel een dierenepos genoemd vanwege de dichtvorm waarin het verhaal geschreven is. Nog een Nederlands voorbeeld van een satire is afkomstig van Desiderius Erasmus “Lof der Zotheid”. Tegenwoordig vinden we satire in geschreven vorm alleen nog maar in columns of in bundels van cabaretiers. Humoristische verhalen worden nog wel uitgegeven; Kees van Kooten is zo'n humoristische schrijver.

Biografie

Dit genre bestaat uit waargebeurde verhalen waarin iemand leven of een bepaalde tijd of ervaring uit iemands leven wordt beschreven. Een biografie is geschreven door iemand anders, terwijl in een autobiografie de schrijver zijn eigen levensverhaal, of een deel van zijn leven vertelt.

Oorlog of verzet

Deze boeken gaan over oorlog en verzet. Verzet tegen de vijand van gewone mensen, maar ook over oorlogssituaties en gebeurtenissen in het leger. Er zijn heel veel boeken te vinden over (vooral) de Tweede Wereldoorlog. Het bekendste Nederlandse boek over de Tweede Wereldoorlog is het boek van 'Anne Frank'. Een Joods meisje wat in de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zat in het achterhuis.

Young Adult

Verhalen speciaal geschreven voor een jong publiek, meestal zo tussen de vijftien en twintig jaar, worden Young Adult boeken genoemd. Tegenwoordig zijn er veel boeken van uiteenlopende genres te vinden onder de Young Adult boeken. Zo heb je de romans waarin de jongere tegen allerlei problemen oploopt die te maken hebben met het volwassen worden (ook wel initiatieroman genoemd), romans over cultuurverschillen en de fantasieverhalen zoals 'De Hongerspelen trilogie" van Suzanne Collins of de vampier romans zoals 'The Vampier Diaries' van L.J. Smith.

Lees verder

• Boeken: Boeken en genres (special)