De schilder Pablo Picasso

Picasso is een van de grote namen en vormgevers van de moderne kunst. Hij was een van de meest invloedrijke kunstenaars van de twintigste eeuw en stond aan de wieg van het Kubisme.

Jeugd

Pablo Picasso werd in 1881 geboren als zoon van José Ruiz Blasco en Maria Picasso y Lopez. Van zijn vader erfde hij zijn talent voor tekenen. Al op jonge leeftijd legde hij een groot talent voor tekenen aan de dag en hij ging op zijn tiende bij zijn vader in de leer. Al snel overtrof hij zijn vader en José zorgde vervolgens voor modellen voor zijn zoon en hielp hem bij zijn eerste expositie op zijn dertiende. In 1895 ging Picasso studeren aan de lokale kunstacademie van Barcelona, waar zijn vader ook ging werken. In 1897 werd zijn schilderij 'Wetenschap en Liefdadigheid' beloond met een eervolle vermelding op de tentoonstelling van schone kunsten in Madrid. Picasso ging vervolgens studeren aan de Koninklijke Academie van San Fernando. Deze academie voldeed echter totaal niet aan zijn verwachtingen en al snel was Picasso vooral op straat te vinden, waar hij het alledaagse leven vastlegde. Ook bracht hij veel tijd door in het Prado, waar grote Spaanse schilders, zoals Velasquez en El Greco hem beïnvloedden. Als gevolg van een ziekte in 1898 bracht Picasso het grootste deel van het jaar in Catalonië door.

Toen hij begin 1899 terug keerde in Barcelona was hij sterk veranderd. Hij had besloten om de plannen van zijn familie voor gezien te houden en te stoppen met het volgen van lessen aan kunstscholen. Hij nam de achternaam van zijn moeder, Picasso aan. Hij werd opgenomen in een kring van Catalaanse kunstenaars, die op Parijs waren gericht. In 1900 werd een werk van Picasso geaccepteerd door de Exposition Universelle in Parijs en Picasso besloot om van de gelegenheid gebruik te maken en Parijs te bezoeken.

Parijs & de Blauwe Periode

De belangrijkste ontdekking die Picasso deed in Parijs was Kleur. De kleuren die hij in Spanje had gebruikt waren grauw, nu maakte hij kennis met de felle kleuren van Van Gogh en andere moderne kunstenaars. Tussen 1901 en 1904 werd blauw de belangrijkste kleur in de schilderijen van Picasso. In deze tijd reisde hij heen en weer tussen Barcelona en Parijs. In 1904 besloot hij zich definitief in Parijs te vestigen. Hij kreeg een minnares in dit jaar, Fernande Olivier, die hem inspireerde in de jaren voorafgaand aan het Kubisme. Van 1904 tot 1906 zat hij in de zogenaamde Roze Periode.

Les Demoiselles d'Avignon

Aan het eind van 1906 begon Picasso te werken aan een grote compositie: Les Demoiselles d'Avignon. Zijn typische manier waarop hij de vrouwenlichamen schilderde, de gezichten die beïnvloedt waren door Afrikaanse maskers zorgden ervoor dat het een controversieel werk werd. Toch borduurde Picasso duidelijk voort op een traditie, hij werd bij dit werk beïnvloedt door El Greco en ook door Cézanne. Het werk van Cézanne kreeg een steeds grotere invloed op Picasso, de oppervlakkige ruimte en de penseelvoering zoals die voorkomen in het werk van Cézanne waren vooral rond 1909 duidelijk herkenbaar in zijn werk. Picasso werkte in deze tijd nauw samen met zijn vriend Braque en samen met hem ontwikkelde hij een nieuwe stijl die bekend zou worden als Analytisch Kubisme.

Kubisme

De eerste schilderijen van de Kubisten werden door de critici gezien als een vorm van geometrische kunst. Picasso en Braque echter zagen het als een nieuwe traditie, die zich afzette tegen de Renaissancistische traditie. De Kubisten probeerden alle vormen van de objecten die ze schilderden te laten zien, ook de delen die normaal verborgen bleven, zoals de binnenkant en onderkant. Picasso noch Braque wilden totaal abstract schilderen, hoewel er wel abstracte elementen in hun werk doordrongen.

In 1912 begon de Synthetische fase, waarbij Picasso en Braque materialen op hun schilderijen plakten. Ze reintroduceerden kleur en maakten gebruik van materialen met een industriële herkomst. Stillevens hadden hun voorkeur. Picasso begon in deze periode gebruik te maken van composities die meerdere dingen uit konden beelden, zoals een oor dat ook gezien kon worden als een gitaar. Dit speelse element, dat zo belangrijk is in het werk van Picasso, kwam steeds vaker naar voren.

Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog bracht grote veranderingen met zich mee. Veel van de vrienden van Picasso vertrokken naar het front en zijn Spaanse vrienden gingen terug naar hun neutrale vaderland. Picasso bleef echter inParijs, waar hij door de componist Satie werd opgenomen in de avant-garde van Parijs. Samen met Satie en Cocteau werkte hij aan de productie van 'Parade', dat allerlei vormen van kunst moest inhouden en gebaseerd werd op de moderne tijd. In deze periode ontmoette Picasso de danseres Olga Kokhlova, zijn toekomstige vrouw. In 1917 werd Parade voor het eerst opgevoerd in Parijs, waar het een cultuurschok teweeg bracht.

Surrealisme

In de hieropvolgende jaren werd het werk van Picasso weer meer naturalistisch. Vervolgens werd hij sterk beïnvloedt door de Surrealisten, de kunststroming die tussen de twee wereldoorlogen haar opwachting maakte. Hij ging nieuwe onderwerpen schilderen, en maakte steeds vaker gebruik van elementen die werden gezien als opruiend, zoals erotische thema's en monsters.

In 1931 kreeg de nieuwe minnares van Picasso Marie-Thérese Walter een grote invloed op hem. Zij werd zijn nieuwe muse en zijn model voor veel beeldhouwwerken. In 1934 begon Picasso ook poëzie te schrijven en voor bijna een jaar hield hij zelfs op met schilderen (van februari 1935 tot de lente van 1936). In zijn poëzie werd Picasso het sterkst beïnvloedt door de surrealisten.

Spaanse Burgeroorlog

Picasso keerde nooit terug naar Spanje na 1934, maar hij bleef altijd een Spanjaard en de Spaanse burgeroorlog had dan ook een grote invloed op hem. Zijn bekendste werk wat dat betreft is 'Guernica' een muurschildering, waarbij zijn minnares Dora Maar hem hielp. Hij was een republikein en de schildering was bedoeld om het zinloze geweld te veroordelen, de stier stond voor de hoop dat het fascisme overwonnen zou worden.

In 1943 kreeg hij een nieuwe minnares Francoise Gilot, met wie hij twee kinderen zou krijgen. Zijn werk uit deze periode geeft blijk van zijn identificatie met de klassieke traditie en zijn Mediterrane afkomst. Ook is Gilot vaak het nieuwe model in zijn werk. De tentoonstelling van het werk van Picasso in de 'Herfstsalon van 1944, waar zijn werk van de vijf voorafgaande jaren werd tentoongesteld, leidde tot een schok, vooral nadat ook nog bekend was geworden dat hij lid was van de Communistische Partij. In 1954 ontmoette Picasso Jacqueline Roque, met wie hij in 1961 trouwde en die de bron van inspiratie was voor zijn laatste werken.

Vernieuwer in de kunst

In tegenstelling tot andere kunstenaars bleef Picasso tot aan het einde van zijn leven vernieuwen. Dit leidde tot kritiek op zijn werk. Doordat hij al vroeg werk verkocht tegen hoge prijzen was Picasso in staat om het grootste deel van zijn werk in eigen beheer te houden. Toen hij stierf in 1973 had hij zo'n 50.000 verschillende kunstwerken in zijn bezit, uit elke periode van zijn leven en in verschillende kunstvormen.