Waar komt het verhaal van de paashaas vandaan?

Als de dagen langer worden en de zon meer begint te schijnen, komt Pasen steeds dichterbij. De paastakken, paaseieren en de paashaas verschijnen weer in beeld. Met zijn lange oren, schattige snoet en paasmandje komt hij eieren verstoppen in het verse gras. Maar waar komt het verschijnsel paashaas nu eigenlijk vandaan?

Pasen

Van oorsprong is Pasen een christelijk feest waarbij wordt gevierd dat Jezus is opgestaan uit de dood. Pasen valt ieder jaar op een zondag (eerste paasdag) en maandag (tweede paasdag). In de loop van de tijd zijn er elementen aan het paasfeest toegevoegd, zoals het schilderen van eieren en de paashaas.

Oorsprong paashaas

De paashaas hoort tegenwoordig bij Pasen. Maar waar komt de paashaas nou eigenlijk vandaan? Er zijn verschillende verhalen en mythes rond het ontstaan van de paashaas.

Duitse paashaas

In 1682 werd er al een paashaas genoemd bij onze oosterburen in Duitsland. Men denkt dat Duitse migranten het gebruik van de paashaas naar Nederland hebben gebracht. In 1825 krijgt de paashaas nog meer bekendheid in Nederland door een vertaald Duits boek. In de jaren ’60, 1961, wordt door S.J. van der Molen de paashaas als een nieuwe traditie gezien.

De eerste verhalen over de paashaas komen uit de 14e eeuw in Duitsland. Het volk vroeg zich af waar die mooie geschilderde eieren vandaan kwamen. Toch niet van een normale kip? De (paas)haas en eieren zijn een vruchtbaarheidssymbool, omdat ze zich snel voortplanten. Dan zal de paashaas wel die mooie eieren geschilderd hebben. Het verhaal begon steeds meer vorm en facetten te krijgen: het dier was een echte kindervriend en sommige kinderen begonnen er in te geloven. Op paasochtend konden de kinderen zoeken in de tuin, want de paashaas had bij de brave kinderen (chocolade)eieren verstopt. Cultuurhistorici denken dat het voortbestaan van de paashaas te danken is aan het verhaal wat door de eeuwen heen is blijven bestaan en doorverteld.

Germaanse godinnen

De paashaas wordt ook gelinkt aan de Germaanse godin Eastra, het lentefeest en vruchtbaarheid. Eastra, een vruchtbaarheidsgodin uit de Germaanse tijd, vertoont zich volgens het verhaal vaak als haas op aarde tijdens de lente. De lente wordt gezien als vruchtbaarheidsseizoen. In deze strekking wordt het christelijke Pasen gezien als lentefeest van de godin.

Ook gaat het verhaal dat de haas is geofferd aan de Germaanse godin Frya. Zodoende werd er in bepaalde streken van Duitsland tijdens Pasen veel hazenvlees gegeten in de hoop levensenergie te ontvangen.

Commerciële paashaas

Een chocolade paashaas, servetten met de paashaas of hangertjes voor in de paastakken met het boegbeeld van Pasen. In de loop der jaren heeft de commerciële sector steeds meer gebruikt gemaakt van de paashaas in producten. Bronnen tonen aan dat de commerciële sector al vroeg de populariteit van de haas gebruikte voor verkoop aan de consument. Wat Sinterklaas is voor het sinterklaasfeest, is de paashaas voor Pasen.

Vandaag de dag

Vandaag de dag wordt de paashaas gezien als een vrolijk huppelende haas met een mandje die tijdens Pasen eieren komt langsbrengen. De paashaas is nauwelijks meer weg te denken bij het paasfeest.