Mandarijn, de meest gesproken taal ter wereld

Ongeveer 3000 jaar geleden is het Mandarijn ontstaan een Chinese taal. De omschrijving Chinese taal is niet helemaal correct, want het Chinees beslaat 14 talen. Inmiddels wordt deze taal door meer dan 1 miljard mensen wereldwijd gesproken. Is het niet als moedertaal, dan toch zeker wel als tweede taal. Het is een taal die uit meer dan 40.000 karakters bestaat.

Algemeen

Heden ten dage is de taal Mandarijn de meest gesproken ter wereld. In China, Taiwan en Singapore is het Mandarijn de moedertaal. Ook onder de Chinezen buiten China neemt het spreken van deze taal toe. Geschat wordt dat er wereldwijd ongeveer 1.200.000.000 mensen deze taal machtig zijn.

1:5 mensen wereldwijd is Chinees. Gezien de economische groei wordt verwacht dat de Chinezen over ongeveer een halve eeuw de wereld economisch zullen aanvoeren.

De naam Mandarijn is afkomstig van “Mandan” uit Portugal en dat betekent “bevelen”. Een mandarijn is een ambtenaar. Het Mandarijn werd dus lange tijd gesproken door alleen de hoge staatsambtenaren. Het Mandarijn wordt ook vaak omschreven als de “Chinese taal”, dit is echter niet geheel correct want het Chinees bevat 14 talen.

Er is een variant op het Mandarijn, namelijk de Peking variant (zonder het Pekinees gebrouw). Dit is sinds 1955 de officiële taal van het land, komt uit Noord China en wordt ook wel putonghua genoemd . Dit betekent de gemeenschappelijke taal.

De geschiedenis van het Mandarijn

Gedurende de Shang-dynastie, ongeveer 3000 jaar geleden werd het Mandarijn ontwikkelt. Er zijn zeven dialecten, onderling soms niet te verstaan. Het begon met het Orakelschrift, de priesters interpreteerden het orakel aan de hand van barsten in verhitte runderbeenderen, mammoettanden of schildpadruggen. Hier werden teksten in gegrift. Later werden er 5000 verschillende tekens ontcijferd.

Tijdens de Han-dynastie werd een aanvang gemaakt om te schrijven met een penseel, aan het einde van deze dynastie schreef men op zijde, of bamboe en hout. Pas gedurende de Song-dynastie is de drukkunst begonnen.

In het moederland wordt de taal geschreven van links naar rechts, maar wel achterin een schrift of aantekeningenboek. De titel staat verticaal. In veel gebieden wordt het gehele schrift verticaal geschreven.

De letters c.q. tekens

De letters zoals wij die in onze taal kennen, kennen de Chinezen niet. Er wordt in hun taal of alfabet niet gesproken over letters maar over karakters. Het zijn een soort pictogrammen van voorwerpen of begrippen uit het dagelijkse Chinese leven. Er zijn karakters voor onder andere:

• Oog
• Rivier
• Bamboe
• Vrouw
• Paard
• Zon
• Mes
• Etc.

Van deze oorspronkelijke taal zijn er tussen de 200 en 250 pictogrammen over gebleven. Het is een vrij ingewikkelde taal. Zet men bijvoorbeeld het pictogram voor vrouw en het pictogram voor kind naast elkaar; is er een nieuw karakter gevormd namelijk “goed”. Het pictogram hand met daaronder het pictogram oog, vormt het karakter “kijken of lezen”.

Het Mandarijn kent ongeveer 47.000 taaltekens (de meeste karakters zijn maar één lettergreep lang), hiervan behoren er ongeveer 4.000 tot het dagelijks leven.

Na de Tweede Wereldoorlog heeft men besloten een groot aantal karakters te vereenvoudigen, wat tot gevolg had dat bepaalde woorden zowel een klassieke als moderne schrijfwijze kennen. Het voordeel van deze moderne schrijfwijze is dat het sneller te leren is.

Pinyin transcriptie

De pinyin (pin1 yin1) geeft de uitspraak van het Chinees weer in Romeins alfabet. Het is niet erg makkelijk en eenvoudig uit te spreken. Bij het uitspreken van bijvoorbeeld p, t, k, c, ch en q is het gebruikelijk veel adem uit te blazen en plotseling de lucht uit de mond te laten ontsnappen. Hierdoor ontstaat een duidelijk plofklank.

De dialecten

Het Mandarijn kent zeven hoofdgroepen dialecten, die samen weer de Sinistische taalgroep vormen. Het meest gesproken wordt het Mandarijn met het officiële accent van Beijing. Buiten China wordt veelal het Kantonese Yue gesproken. Deze hoofdgroepen zijn:

1. Mandarijn
2. Wú
3. Gàn
4. Ziang
5. Min
6. Hakka
7. Yuè

Omdat de verschillende dialecten onderling niet te verstaan zijn, wordt Mandarijn als tweede taal geleerd en gesproken.

De uitspraak

Het Chinees is een toontaal, wat betekend dat de betekenis van een woord wordt bepaald door de toon van de klank. Er zijn vier tonen (het Kantonees kent zelfs acht tonen).

• Hoge vlakke toon
• Klimmende toon
• Vallende toon
• Snauwerige toon

Veel moderne apparatuur kunnen de Chinese tekens en karakters niet verwerken, dus worden de bovengenoemde tonen vaak aangeduid (zoals bijvoorbeeld op het internet) als: wen1, wen2, wen3 en wen4.