Jan van Eyck en zijn werk Het Lam Gods

Een belangrijk schilder uit de vijftiende eeuw is Jan van Eyck, hij was een van de schilders uit de kunstenaarsgroep De Vlaamse Primitieven. Zijn bekendste werk is getiteld 'Het Lam Gods', een veelluik dat hij samen met zijn broer Hubert van Eyck schilderde. Tegenwoordig is dit kunstwerk te bezichtigen in de Sint-Baafskathedraal in Gent.

Levensloop

Er zijn geen betrouwbare bronnen waaruit de geboortedatum van Jan van Eyck naar voren komt. Wel valt uit een aantal documenten af te leiden wanneer hij ongeveer geboren zou moeten zijn. Carel van Mander schreef in zijn schilderboek uit 1604 dat zijn broer Hubert van Eyk omstreeks 1366 geboren was en dat zijn broer Jan aanzienlijk jonger was. Er wordt hierdoor vanuit gegaan dat Jan van Eyk omstreeks 1390 geboren is. Zijn sterfdatum is vastgesteld op 9 juli 1441 in Brugge, maar ook hier is niet volledige zekerheid over of dit precies deze datum is geweest.

Geboorteplaats

Ook is het niet helemaal zeker wat de geboorteplaats is van Jan van Eyk. Er wordt vanuit gegaan dat dit het plaatsje Maaseik is. Dit wordt duidelijk in een boek waar verteld wordt over Jan, die uit een plaatsje komt vlak bij de rivier de Maas. Waarschijnlijk is zijn achternaam ook afgeleid van het plaatsje Maaseik.

Opleiding

Men gaat ervan uit dat Jan van Eyck een opleiding gevolgd heeft bij zijn broer Hubrecht. Hier werd vanuit gegaan doordat hij waarschijnlijk geïnspireerd is door de zogenaamde kwatrijn op de lijst van het Lam Gods.

De belangrijkste werken van Van Eyck

• Het Lam Gods (gemaakt samen met zijn broer)
• De Maagd van kanselier Rolin
• Madonna bij de fontein
• Madonna met kanunnik Joris van der Paele
• Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw
• De rechtvaardige rechters

Het Lam Gods; het bekendste werk van Jan van Eyck

Het meest bekende werk van Jan van Eyck is Het Lam Gods. Dit is een religieus 15e eeuws veelluik op 4 panelen van eikenhout dat momenteel te bewonderen is in de Sint-Baafskathedraal in Gent.

Ontstaanswijze

Hubert Van Eyck, de oudere broer van Jan, werkte in Gent waar hij begon aan het Lam Gods-veelluik. Na zijn dood maakt zijn jongere broer Jan dit kunstwerk af. Hij vestigde zich in Brugge, waar hij een aantal jaren werkte in dienst van de Bourgondische hertog Filips de Goede. In 1432 werkte Jan van Eyck dit schilderij helemaal af. Het kunstwerk kreeg daarna een plaats in de Sint-Baafs-Kathedraal.

Vlaamse primitieven

Vlaamse Primitieven is de benaming van een groep in de 15de en begin 16e eeuw voornamelijk in de Zuidelijke Nederlanden werkzame kunstschilders. Naast de gebroeders van Eyck, waren andere belangrijke schilders: Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes, Hans Memling, Dirk Bouts en Gerard David. De aandacht voor de omliggende wereld wordt een van de kenmerken van het werk van de Vlaamse Primitieven (waarbij Jan van Eyk hoort). Het zo realistisch mogelijk weergeven van de werkelijkheid speelde een grote rol bij de Vlamingen. Natuurlijke details en oorspronkelijke afmetingen moesten zo nauwkeurig mogelijk verwerkt worden. De kundigheid waarmee Jan van Eyck dit deed, de manier waarop hij bijvoorbeeld sieraden uitbeeldde, de vele bloemen en de planten op het Lam Gods in Gent, laten een grote indruk achter bij iedereen die het ziet. Zelfs vandaag de dag nog: vele mensen komen naar de Sint-Baafskathedraal in Gent toe om het werk te bezichtigen.

Afmetingen

De schilderijen zijn gemaakt op panelen van eikenhout. Het Lam Gods is opgedeeld met de structuur van een drieluik, ingedeeld in 24 panelen. Drieluiken hebben veelal het bedoelde religieuze thema uit op het middelluik, en op de zijluiken de schenkers van het retabel.

Het Lam Gods bestaat dus uit 4 panelen: het middenpaneel God waarvan de hoogte 2.12 m en de breedte 0.83 m is. Het rechterpaneel van Johannes De Doper, hiervan is de hoogte 1.69 m en de breedte 0.75 m. Het linkerpaneel Maagd Maria bedraagt 1.69 als hoogte en 0.75 m als breedte. In het totaal is de beschilderde oppervlakte 19.80 m², het gewicht is ongeveer 1300 kg.