Henriette Roland Holst - biografie

Henriette Goverdine Anna Roland Holst-van der Schalk werd geboren op 24 december 1869 in Noordwijk. Ze zou uitgroeien tot één van de belangrijkste dichteressen uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Daarnaast speelde zij ook een grote rol in de socialistische beweging. Ze overleed op 21 november 1952 in Amsterdam.

Nieuwe Gids

In 1892 publiceerde zij voor het eerst een gedicht in een tijdschrift. Een jaar later werd een reeks sonnetten van haar gepubliceerd in De Nieuwe Gids, wat in die periode het toonaangevende literaire blad van Nederland was. Deze sonnetten maakten erg veel indruk in de literaire wereld. Willem Kloos (de redactie-secretaris van De Nieuwe Gids en leider van de literaire Beweging van Tachtig) schreef indertijd aan de jonge dichteres: 'Laat mij maar dadelijk zeggen, dat u de grootste dichter is, die op ’t ogenblik leeft.'

Debuut

In 1895 verscheen haar debuutbundel: ‘Sonnetten en verzen in terzinen geschreven’. Deze bundel publiceerde ze nog onder haar meisjesnaam, Henriëtte van der Schalk. Kort daarna trouwde ze met de beeldend kunstenaar Richard (Rik) Roland Holst, vandaar dat ze daarna publiceerde onder de naam Henriette Roland Holst.

Bundels

Bekende dichtbundels van Henriëtte Roland Holst zijn: ‘De nieuwe Geboort’, ‘Opwaartsche Wegen’, ‘De Vrouw in het Woud’, ‘Tusschen twee Werelden’ en ‘Tusschen Tijd en Eeuwigheid’. Een bekend toneelstuk van haar is ‘Thomas More’.

Herman Gorter

Het echtpaar Rik en Henriette Roland Holst was zeer goed bevriend met Herman Gorter en diens vrouw. Gorter was indertijd, als dichter van Mei en Verzen, één van de toonaangevende literatoren in Nederland. Door Herman Gorter werden Rik en Henriette geïnspireerd om het werk van Karl Marx te bestuderen. Net als het echtpaar Gorter raakte ook het echtpaar Roland Holst hierdoor helemaal in de ban van het socialisme.

Politieke ontwikkeling

In 1897 werd Henriette Roland Holst lid van de SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiders Partij, de voorloper van de PvdA). Haar ideeën waren in die tijd echter radicaler en linkser dan de ideeën van die partij. Dat leidde ertoe dat ze in 1911 brak met de SDAP. Later was ze onder meer nog lid van de Revolutionair Socialistische Bond en de Communistische Partij Holland. In de jaren twintig raakte ze ontgoocheld in het communisme. Ze verliet de communistische partij. Hierna werd zij religieus-socialiste.

Propaganda

Sinds het moment dat Henriette Roland Holst (rond 1897) in de ban van Marx kwam, is zij in haar literaire werk en tijdens haar publieke optredens altijd een felle propagandiste gebleven van radicaal linkse politieke ideeën. Ze schreef ook politiek-theoretische boeken zoals 'Kapitaal en Arbeid in Nederland', 'Algemeene Werkstaking en Sociaaldemocratie' en 'Geschiedenis van den proletarische Klassenstrijd'.

Ook publiceerde ze biografieën over mensen die haar politiek inspireerden, zoals Mahatma Gandhi en Rosa Luxemburg. Roland Holst speelde ook een zeer actieve rol in de verschillende politieke organisaties waarvan zij lid was. Ze werd niet alleen nationaal, maar ook internationaal zeer gewaardeerd binnen de socialistische beweging.

Populariteit

Henriette Roland Holst was decennialang de populairste dichteres van de lage landen. Ze had een zeer breed publiek, van arbeiders tot en met professoren, van rebelse jongeren tot en met brave huisvrouwen Hoewel Roland Holst een revolutionaire socialiste was, was ze tegelijkertijd ook de favoriete dichteres van koningin Wilhelmina.

Adriaan Roland Holst

Henriëtte Roland Holst was een tante van Adriaan Roland Holst. Toen Adriaan ooit de debuutbundel van zijn tante las ('Sonnetten en verzen in terzinen geschreven'), werd hij hierdoor geïnspireerd om zelf ook dichter te worden. Adriaan Roland Holst zou uitgroeien tot één van de grootste dichters van Nederland en kreeg de bijnaam 'Prins der Dichters'.

Overlijden

Henriette Roland Holst overleed op 21 november 1952 in Amsterdam.

Belangrijke publicaties over Henriette Roland Holst

Henriette Roland Holst schreef een autobiografie, getiteld: 'Het vuur brandde voort.' Daarnaast verschenen er ook verschillende biografieën over haar, waarvan de belangrijkste zijn: 'Liefde is heel het leven niet' van Elsbeth Etty en 'Henriëtte Roland Holst. Wezen en Werk ' van Jaap van Praag.

Voorbeeld

Hieronder vindt u één van de bekendste gedichten van Henriette Roland Holst:

De zachte krachten zullen zeker winnen
in ’t eind -- dit hoor ik als een innig fluistren
in mij: zoo ’t zweeg zou alle licht verduistren
alle warmte zou verstarren van binnen.

De machten die de liefde nog omkluistren
zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,
dan kan de groote zaligheid beginnen
die w’als onze harten aandachtig luistren

in alle teederheden ruischen hooren
als in kleine schelpen de groote zee.
Liefde is de zin van ’t leven der planeten

en mensche’ en diere’. Er is niets wat kan storen
’t stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten:
naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.