Marie Antoinette - Koningin

Marie Antoinette was het symbool van de extravagante rijkdom van het Franse koningshuis. Als dochter van de Habsburgse keizer en koningin van Frankrijk, was ze gewend aan luxe en plezier. Uiteindelijk werd die extravagantie haar noodlottig en werd ze onthoofd.

Habsburgse Prinses

Marie Antoinette werd geboren als prinses en aartshertogin op 2 november 1755 te Wenen. Ze was de dochter van Maria Teresa, de keizerin van Oostenrijk. Het grote gezin van Maria Teresa woonde op paleis Schonbrunn, Wenen en de Habsburger familie was het oudste koninklijk huis in Europa. Maria Teresa stond er om bekend dat ze haar kinderen zeer strategisch uithuwelijkte en voor haar favoriete dochter Marie Antoinette viel haar keuze op de zoon van Louis XV. De dauphin (zoals de kroonprins van Frankrijk werd genoemd) van Frankrijk werd de echtgenoot van Marie Antoinette op haar veertiende. Het echtpaar trouwde in 1770. Het Franse koningshuis was in die tijd het meest prestigieuze van Europa en Versailles was het toppunt van luxe en welvaart. Toen Louis XV stierf in 1774 werd de dauphin de nieuwe koning: Louis XVI en Marie Antoinette werd zijn koningin.

De Eerste Huwelijksjaren

De eerste jaren van het huwelijk waren niet gelukkig. Louis XVI was een teruggetrokken, vrij koele persoon. Hij schonk weinig directe aandacht aan zijn jonge koningin en zij voelde zich gefrustreerd. Daarbij bleek Louis XVI impotent te zijn en wilde daar pas iets aan doen nadat de broer van Marie Antoinette, de keizer van Oostenrijk, er met hem over sprak in privé. Marie Antoinette werd er intussen op aangekeken dat ze geen opvolger voor de koning produceerde. Ook leed ze onder de strenge etiquette die aan het hof heerste en de rituelen waaraan ze dag na dag moest voldoen.

Hofkliek

Naarmate Marie Antoinette ouder werd ging ze meer gebruik maken van de macht die haar positie haar gaf. Ze trok zich terug van het hof en omringde zichzelf met een kliek vriendinnen, waaronder Therese de Lamballe en Yolande de Polignac. Met deze groep gaf Marie Antoinette zich over aan extravagante feesten, zoals gemaskerde bals, theatervoorstellingen en gokken. Daarbij waren ook altijd mannen van het hof aanwezig onder wie de jongste broer van de koning, de Hertog van Artois.

Extravagantie

Marie Antoinette was een schoonheid en met haar gevoel voor mode zette ze allerlei nieuwe trends in Europa. Elk jaar gaf ze meer uit aan haar kleding dan de koning haar oorspronkelijk gaf. De voorliefde van de koningin voor mode werd regelmatig belachelijk gemaakt door het publiek. Daarnaast gaf ze voortdurend grote cadeaus aan de mensen uit haar kliek. Ook gaf ze veel geld uit aan zaken als theater.

Schandalen

Aanvankelijk was Marie Antoinette populair, maar dat bleef niet lang zo. De koningin had veel vijanden in hofkringen. Sommigen beschuldigden haar ervan de Oostenrijkse belangen te verdedigen. Anderen waren niet gecharmeerd van het feit dat ze de hof-etiquette aan haar laars lapte en vooral aandacht gaf aan haar eigen kring. Er deden allerlei verhalen over haar sexuele uitspattingen de ronde, over wie de werkelijke vaders van haar kinderen waren en over haar banden met Oostenrijk. Daarnaast was er het ‘Diamante Ketting Schandaal’, wat breed uitgemeten werd in de toenmalige pers. De koningin zou een lesbische affaire hebben gehad met een dame aan het hof. Er was een kardinaal betrokken bij het schandaal en het geheel deed Marie Antoinette weinig goed, hoewel ze onschuldig was. Het proces liep maandelang en het hele land smulde van de hofintriges, met prostituées, kardinalen en vele anderen.

De Franse Revolutie

In de zomer van 1788 verkeerde Frankrijk in een economische crisis. Dit leidde uiteindelijk tot de bestorming van de Bastille op 14 juli 1789. Hierbij gaf Marie Antoinette haar steun aan de conservatieve hoffactie, die de koninklijke familie aan de macht wilde houden. Op 1 oktober 1789 nam ze deel aan een banket waarbij de revolutie belachelijk werd gemaakt. Dit leidde er toe dat een paar dagen later woedende menigtes het hof er toe dwongen om zich in Parijs te vestigen, waar men hen beter in de gaten kon houden.

Doodstraf

De koning en koningin probeerden het land te ontvluchtten, maar werden op 21 juni 1791 bij Varennes aangehouden. Marie Antoinette zocht steun bij haar broer Leopold II van Oostenrijk. Op 10 augustus 1792 bestormden menigtes het paleis Tuileries en maakte een definitief einde aan de monarchie. De koningin werd gevangen genomen en verbleef in verschillende gevangenissen. Meerdere malen probeerde ze te ontsnappen, maar dit mislukte. Ze moest verschijnen voor het Revolutionaire Tribunaal en werd tot dood veroordeeld. Op 16 oktober 1793 werd ze door de guillotine onthoofd. Ondanks de afkeer die het volk van haar had, had men respect voor haar waardigheid en moed die ze toonde vlak voor haar dood.