Wat is carnaval?

Wat is carnaval? Op 11 november wordt het begin van carnaval weer ingeluid. Vanaf die tijd vinden een groot aantal carnavalsactiviteiten plaats, met name in het zuiden van het land. In februari of maart worden dan de kostuums uit de kast getrokken en beginnen de dagen van drank, gekkigheid en plezier. Om 11:11 uur op 11-11 (de elfde van de elfde) wordt het carnavalsseizoen ingeluid. Op vele plaatsen wordt dan de Prins Carnaval gekozen, die in dat carnavalsjaar met zijn Raad van Elf en adjudant over het carnavalsgebeuren heerst. Het begin van carnaval is niet zomaar op de elfde van de elfde, want 11 is van oudsher het getal van de dwazen en gekken. Op 11 november wordt ook Sint-Maarten gevierd, hoewel deze (in verband met het inluiden van carnaval) vaak wordt verschoven naar de vrijdag of zaterdag vóór 11 november.

Geschiedenis van carnaval

Carnaval begon oorspronkelijk als een katholiek feest, voorafgaand aan Aswoensdag. Vanaf Aswoensdag begonnen de 40 dagen van de vastentijd, dus werd carnaval vooral gebruikt als een manier om zoveel mogelijk te eten bij de laatste kans. Het was dus vooral een schranspartij. Het zou mogelijk ook kunnen verwijzen naar "carne vale" (Latijn voor afscheid van het vlees). Tijdens de vastenperiode wordt namelijk geen vlees gegeten, evenals geen snoep en alcohol, et cetera. Dit vele eten werd ook gedaan op de laatste dinsdag voor het vasten, wat dan ook de vette dinsdag werd genoemd.

Het is echter ook mogelijk dat carnaval wortels heeft in heidense gronden, maar is toegepast op het katholieke geloof. Het zou dan meer te maken hebben met het midwinterfeest. Omdat het in de winter zo koud was en er weinig voedsel was, werd het volop gevierd wanneer de lente in zicht kwam, met meer eten en meer zon en meer warmte.

Carnavalstradities

Inluiden van carnaval

Tijdens de carnavalsdagen vinden vele activiteiten plaats die in de meeste plaatsen hetzelfde zijn. Zoals al eerder genoemd begint de carnaval op 11 november, nog ver voordat de werkelijke feesten van gang gaan. Op de elfde van de elfde worden de eerste vergaderingen van de Raad van Elf gehouden (in Limburg) en worden Prins en het nieuwe carnavalsmotto bekend gemaakt (in Noord-Brabant). De Prins en zijn Raad en adjudant, met vaak ook nog pages en een Prinses, zijn ook een traditie, hoewel het precieze gevolg verschilt per regio.

Sleuteloverdracht

De eerste dag van carnaval wordt aan de Prins de sleutel (van de stad of van het dorp) overhandigd door de burgemeester. Dit is een soort machtoverdracht, waarbij de Prins dus voor de carnavalsdagen over het dorp of de stad "heerst".

Optochten

Tijdens carnaval worden op de meeste plaatsen optochten gehouden, waarbij door carnavalsgroepen praalwagens zijn gemaakt van geverfd papier maché volgens een bepaald thema, vaak gebaseerd op landelijke, regionale of lokale gebeurtenissen, of in relatie met het carnavalsmotto van dat jaar. In sommige plaatsen wordt de optocht ook in de avond gehouden, met lampjes over de wagen geplaatst.

Dweilorkesten

De muziek tijdens carnaval wordt vaak georganiseerd door dweilorkesten. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen orkesten die binnen spelen (in cafés en zalen), zoals dat veelal in Noord-Brabant (Bourgondisch carnaval) gebeurt, en orkesten die buiten spelen, in Limburg (Rijnlands carnaval).

Pronkzitting en tonproaten

Verder komen er nog optredens voor (zoals de pronkzitting, waarbij allerlei groepen en individuen dans, muziek en toneel opvoeren, terwijl de Prins toekijkt en hen daarna bedankt met een presentje), zoals ook het "tonpraoten" in Noord-Brabant, waarbij een man of vrouw vanuit een ton een cabaret-achtig betoog houdt in dialect.

Verkleden

Tijdens de carnaval is het de gewoonte om je zo gek mogelijk te verkleden. In januari en februari zijn enkele winkels dan ook volledig ingericht met allerlei kostuums in verschillende thema's.Vroeger was de stofjas ook populair onder de jongeren: een witte, lange jas waarop getekend en geschreven kon worden. De kleding zelf bestaat vaak uit meerdere lagen, vanwege de kou in deze maanden, maar het kostuum is bij voorkeur nog wel zichtbaar.

Alternatieve plaatsnamen

Tijdens carnaval hebben alle woonplaatsen een andere naam. Zo heet Eindhoven dan Lampegat, 's-Hertogenbosch dan Oeteldonk en Roermond De Sjtad van Sjtuf.

Eten en drinken

Carnaval is echt een zuip- en vreetfeest. Er wordt tijdens carnaval vooral veel bier geschonken en gedronken, en friet met snacks is een van de populairste spijzen (het is vooral makkelijk en snel).Door ouderen wordt ook wel veel stamppot gegeten in deze dagen. Het eten draait vooral om gemak en snel veel energie krijgen om verder te kunnen feesten.

Wanneer begint carnaval?

Carnaval begint op zes weken voor de Eerste Paasdag en de oorspronkelijk eerste dag is op zondag. Tegenwoordig wordt het feest echter vaak al ingeluid op zaterdag, en op sommige plaatsen zijn er ook op vrijdag al feesten. Dat carnaval zes weken vóór de Eerste Paasdag begint, is omdat de vastentijd 40 dagen voor Eerste Paasdag begint: dit is op de Aswoensdag direct na de carnavalsdagen.

Carnaval kan op zijn vroegst op 1 februari beginnen (wanneer pasen op 22 maart valt), en op zijn laatst op 9 maart (wanneer pasen op 25 valt). Dit is omdat Paaszondag altijd de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente is en de lente begint officieel pas op 21 maart.

Carnavalsdata voor komende jaren:

  • 2013: 10 tot en met 12 februari
  • 2014: 2 tot en met 4 maart
  • 2015: 15 tot en met 17 februari
  • 2016: 7 tot en met 9 februari
© 2012 - 2024 Moneyq89, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Carnaval vieren in NederlandCarnaval vieren in NederlandIn Nederland wordt carnaval voornamelijk onder de rivieren gevierd en in België vrijwel overal. We hebben het hier verde…
Christelijke feestdagen: CarnavalChristelijke feestdagen: CarnavalCarnaval, een van de gezelligste feesten in Nederland, zeker in het zuiden van het land. Lees hier meer over het ontstaa…
Hoe is carnaval ontstaan?Hoe is carnaval ontstaan?Hoe is carnaval ontstaan? Elk jaar wordt er in delen van Nederland carnaval gevierd. Mensen trekken verkleedkleren aan.…
Carnaval in NederlandCarnaval in NederlandElk jaar, voor de Vastentijd begint, wordt weer carnaval gevierd in het zuiden van het land. Maar waarom wordt carnaval…

Thanksgiving: geschiedenis en traditie van de dankdagOp de vierde donderdag in november viert men in de Verenigde Staten Thanksgiving. Dit is de dag van de dankzegging, waar…
Wat is Sint-Maarten en wat gebeurt er op dit kinderfeest?Wat is Sint-Maarten en wat gebeurt er op dit kinderfeest?Op 11 november is het weer zover, dan wordt Sint-Maarten in een groot deel van Nederland gevierd. Sint-Maarten wordt nie…
Bronnen en referenties
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Carnaval#De_datum_van_carnaval
Moneyq89 (152 artikelen)
Gepubliceerd: 29-10-2012
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Feestdagen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.