De Gladius - hét Romeinse zwaard

De gladius; hét zwaard van de Romeinse legionair. Niet voor niets betekent gladius letterlijk vertaald zwaard. Met dit wapen hebben de Romeinen in de beginjaren van de Westerse beschavingen het grootste deel van de toenmalig bekende wereld veroverd.; maar wat is de geschiedenis van de gladius, en wat is het precies?

Oorsprong

De gladius is ontstaan uit de zwaarden die de Keltisch-Iberische bevolking van het Spanje van de 3e eeuw voor Christus gebruikte. In deze periode werd het Iberische schiereiland bij de Romeinse Republiek ingelijfd, en de Romeinen namen deze zwaarden dus over, en noemden het de gladius hispaniensis. Dit is slechts een van de typen, maar wel de stamvader van alle latere Romeinse zwaarden.

Voorkomen

De gladius hispaniensis is een redelijk kort, eenvoudig ogend zwaard. Het blad, tweesnijdend, met een lengte van 64-69 cm, had een lichte , naar onder breder uitlopende, bladvorm, en een breedte van 5 cm. Het zwaard was gemaakt om met een hand gebruikt te worden, en kun zowel snijden als steken. Het gevest, met een lengte van zo'n 10 centimeter, eindigt in een ronde gevestsknop (pommel) om het geheel uit te balanceren. Natuurlijk verschilden deze waarden bij de verschillende typen.

Andere typen

Er zijn nog 2 andere typen dan de hispaniensis te onderscheiden. Ten eerste de mainz, genoemd naar de Duitse stad Mainz, waar de Romeinen een grote vesting hadden, en waar het zwaard voor het eerst werd gefrabriceerd. Dit type (die ook op de afbeelding boven het artikel staat), was iets breder dan de hispaniensis, en voor de rest ongeveer gelijk. Ook had het een zuiverder bladvorm, zonder verbreding.

Het laatste type, de pompei, was genoemd naar de vindplaats, Pompeij. Dit type had een recht blad, en was iets korter en breder, en voornamelijk bedoeld om te steken. Dit type werd vanaf ongeveer het begin van onze jaartelling gebruikt, tot het einde van het Romeinse Rijk. Het enige wat in deze periode veranderde, was de lengte van het blad, die tot 100 na Christus langzaam groeide, en toen bleef steken op zo'n 80 cm.