De Gladius - hét Romeinse zwaard

De gladius; hét zwaard van de Romeinse legionair. Niet voor niets betekent gladius letterlijk vertaald zwaard. Met dit wapen hebben de Romeinen in de beginjaren van de Westerse beschavingen het grootste deel van de toenmalig bekende wereld veroverd.; maar wat is de geschiedenis van de gladius, en wat is het precies?

Oorsprong

De gladius is ontstaan uit de zwaarden die de Keltisch-Iberische bevolking van het Spanje van de 3e eeuw voor Christus gebruikte. In deze periode werd het Iberische schiereiland bij de Romeinse Republiek ingelijfd, en de Romeinen namen deze zwaarden dus over, en noemden het de gladius hispaniensis. Dit is slechts een van de typen, maar wel de stamvader van alle latere Romeinse zwaarden.

Voorkomen

De gladius hispaniensis is een redelijk kort, eenvoudig ogend zwaard. Het blad, tweesnijdend, met een lengte van 64-69 cm, had een lichte , naar onder breder uitlopende, bladvorm, en een breedte van 5 cm. Het zwaard was gemaakt om met een hand gebruikt te worden, en kun zowel snijden als steken. Het gevest, met een lengte van zo'n 10 centimeter, eindigt in een ronde gevestsknop (pommel) om het geheel uit te balanceren. Natuurlijk verschilden deze waarden bij de verschillende typen.

Andere typen

Er zijn nog 2 andere typen dan de hispaniensis te onderscheiden. Ten eerste de mainz, genoemd naar de Duitse stad Mainz, waar de Romeinen een grote vesting hadden, en waar het zwaard voor het eerst werd gefrabriceerd. Dit type (die ook op de afbeelding boven het artikel staat), was iets breder dan de hispaniensis, en voor de rest ongeveer gelijk. Ook had het een zuiverder bladvorm, zonder verbreding.

Het laatste type, de pompei, was genoemd naar de vindplaats, Pompeij. Dit type had een recht blad, en was iets korter en breder, en voornamelijk bedoeld om te steken. Dit type werd vanaf ongeveer het begin van onze jaartelling gebruikt, tot het einde van het Romeinse Rijk. Het enige wat in deze periode veranderde, was de lengte van het blad, die tot 100 na Christus langzaam groeide, en toen bleef steken op zo'n 80 cm.
© 2008 - 2024 Fygnu, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het Romeins leger: ontstaan, structuur en uitrustingHet Romeins leger: ontstaan, structuur en uitrustingHet Romeinse leger was de hoeksteen van het Romeinse Rijk. Dankzij ene goeie organisatie kon men vaak technisch superieu…
Marius' Muilezels: wapenuitrusting bij de RomeinenMarius' Muilezels: wapenuitrusting bij de RomeinenEén van de speerpunten van Marius’ hervormingen van het Romeinse leger was het inkrimpen van de bagagekaravaan. Dit hiel…
Wapens van de Romeinen: van lorica tot zwaardWapens van de Romeinen: van lorica tot zwaardZonder strenge discipline zou het Romeinse leger er nooit in zijn geslaagd eeuwenlang zijn wil op te leggen aan uitgestr…
Rome, het Colosseum en de gladiatorGladiatoren shows waren gruwelijk en wreed, maar mateloos populair in het zo beschaafde Rome. Vanaf de derde eeuw tot he…

Eigenzinnig rebel en onbegrepen nationalist: Karl LamprechtEigenzinnig rebel en onbegrepen nationalist: Karl LamprechtNadat in 2006 al op feestelijke wijze het 150-jarige geboortejubileum van Duits historicus Karl Lamprecht gevierd werd,…
Kalmoes, de geschiedenis van een oude glorieDe Kalmoes, Acorus calamus, is een van ouds bekende geneeskrachtige plant, die in ons land vroeger vrij algemeen aan het…
Fygnu (1 artikelen)
Gepubliceerd: 19-11-2008
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.