Geschiedenis samenvatting: Romeinse Rijk (Sprekend Verleden)

Geschiedenis samenvatting: Romeinse Rijk (Sprekend Verleden)In dit artikel wordt het hoofdstuk over het Romeinse Rijk uit de geschiedenis-methode "Sprekend Verleden" overzichtelijk samengevat. In deze samenvatting vindt u alles over de Romeinse geschiedenis: van Julius Caesar tot keizer Augustus, van plebejers en proletariërs tot Cleopatra en het burgerrecht: vind het hier!

Samenvatting hoofdstuk "Het Romeinse Rijk"

Paragraaf 1

Van dorp tot imperium

Sociale lagen:
  • patriciërs (groep rijke, machtige families die de belangrijke ambten in Rome had)
  • plebejers (alle andere vrije Romeinen)

Belangrijke punten:
  • Rome verovert het vaste land van Italië
  • Voorbeeld Pyrrhusoverwinning: een overwinning met dusdanig grote verliezen dat deze de eigen ondergang tot gevolg heeft
  • Rome verovert het Middellandse-Zee gebied
  • Imperium = rijk dat bestaat uit de oorspronkelijke staat en een verzameling van onderworpen staten

Carthaagse oorlogen
  • Carthagers = Puniërs
  • Eerste Punische Oorlog: 264-241 voor Christus, Rome verkrijgt Sicilië
  • Tweede Punische Oorlog: 218-201 voor Christus, de succesvolle Hannibal (Carthaag) kan niet voorkomen dat Carthago de oorlog verliest en zijn bezittingen buiten Afrika moet afstaan en zijn vloot moet vernietigen

Paragraaf 2

Gevolgen van de veroveringen

Het Romeinse politieke systeem:
  • Republiek (regering zonder koning / keizer)
  • Consul (legeraanvoerder)
  • Senaat (senatoren groeiden uit tot machtige politieke figuren)
  • Volkstribuun (behartigt belangen van plebejers)
  • Volksvergadering
  • Uitgesloten: vrouwen en slaven

Belangrijke punten:
  • Invoering van provincies
  • Sterkere invloed van de Griekse kunst: o.a. op het gebied van religie (Zeus als voorbeeld voor oppergod Jupiter) en kunst
  • Er ontstaat een nieuwe benedenlaag van proletariërs (arme plebejers en vroegere boeren die enkel hun kinderen bezitten)
  • Patriciërs en rijke plebejers smelten samen tot de nieuw laag van 'nobiles'
  • Beroepssoldaten nemen de plaats in van dienstplichtige burgers
  • Het aantal rijke mensen groeit
  • Slaven nemen in aantal toe (o.a. door de veroveringen)

Paragraaf 3

Julius Caesar

Belangrijke punten:
  • Legeraanvoerder in Gallië
  • Wenst consul te worden in Rome, maar de senaat wantrouwt zijn machtslust
  • Steekt de rivier de Rubicon over = er ontstaat een burgeroorlog
  • Reist naar Egypte, verhouding met Cleopatra
  • Caesar als bestuurder goed voor armen, oud-soldaten, Romeinse burgerrecht en vastlegging kalender
  • Caesar uiteindelijk vermoord vanwege machtshonger

Paragraaf 4

Onder leiding van Augustus komt het keizerrijk tot stand

Belangrijke punten:
  • Octavianus: achterneef van Caesar, door deze geadopteerd als zoon
  • Octavianus komt als winnaar uit de burgeroorlog (tussen hem en Antonius) tevoorschijn
  • Hierna driemanschap Octavianus, Antonius en Lepidus in hun strijd tegen de senaat
  • Het driemanschap overwint, hierna verslaat Octavianus zijn rivalen alsnog
  • Octavianus wordt als 'Augustus' ('de verhevene) de eerste Romeinse keizer
  • Titel 'princeps' = 'eerste burger' (een titel die bescheidenheid toonde, om Caesars voorbeeld niet te volgen)
  • Van het woord 'Caesar' zijn termen als 'keizer', 'Kaiser' en 'tsaar' afgeleid

Augustus organiseert het rijk goed:
  • schenking van grond / geld voor oud-soldaten
  • benoeming van leden uit trouwe families op belangrijke posities
  • bouw van een sterke vloot

Paragraaf 5

De Pax Romana (31 voor Christus tot 192 na Christus)

  • Pax Romana = de Romeinse vrede
  • Landbouw, handel en nijverheid bloeien, steden groeien
  • Nijverheid = alle bedrijfjes van handwerklieden, die grondstoffen bewerken
  • Forum = plein waar handel gedreven wordt, bijeenkomsten plaatsvinden en belangrijke gebouwen staan
  • Romanisering = het doen overnemen van de Romeinse cultuur
  • Romeins burgerrecht: burgers vielen onder de Romeinse rechtspraak en maakten kans op een plaats in het bestuur

Paragraaf 6

Godsdienst, recht, onderwijs, literatuur, bouwwerken en beeldende kunsten

Godsdienst:
  • Verering van goden (bv. Zeus - Jupiter)
  • Deelname aan officiële plechtigheden

Het recht:
  • Alle rechten en plichten voor burgers werden door de Romeinen in wetten vastgelegd
  • Deze wetten waren voor iedereen gelijk
  • Men was onschuldig tot het tegendeel bewezen was
  • Burgers kregen de kans zich te verdedigen
  • Bij twijfel volgde vrijspraak
  • Rechters moesten onafhankelijk zijn

Het onderwijs:
  • Alleen voor jongens van rijke ouders

De literatuur:
  • Dichter Vergilius schreef het bekende werk de 'Aeneas'
  • Geschiedschrijvers als Livius, Tacitus, Plutarchus, Suetonius

Bouwwerken, beeldende kunsten:
  • Romeinen bouwden bogen, koepels, aquaducten, (amfi)theaters en badhuizen
  • Romeinse beelden probeerden vaak de werkelijkheid weer te geven

Paragraaf 7

De ondergang van het West-Romeinse Rijk

Splitsing in een West- en Oost-Romeins rijk:
  • In de vierde eeuw na Christus besloot keizer Constantijn de hoofdstad van het (hele) Romeinse Rijk naar het oosten te verplaatsen.
  • Reden: het oosten was welvarend en beter verdedigbaar
  • Hoofdstad: Constantinopel (heette eerder Byzantium, nu Istanbul)
  • In 395 na Christus (na de dood van keizer Theodosius) werd het Romeinse Rijk in tweeën gedeeld
  • Het Oost-Romeinse (Byzantijnse) Rijk zou bestaan tot 1453

Problemen voor het West-Romeinse Rijk:
  • Invallen van volkeren (Germanen), moesten soms worden omgekocht
  • Romeinse legers en vloot worden steeds zwakker, ingehuurde soldaten gaven maar weinig om het behoud van het Rijk
  • De Romeinen kunnen de steeds hogere belasting niet meer betalen (soldij en oorlogen kostten allebei veel geld)
  • Er komt minder handel en nijverheid door toenemende onveiligheid (zeerovers, overvallers, minder handelaren en aanvoer van grondstoffen)
  • Geen vertrouwen meer in het West-Romeinse rijk, alleen zorg over eigen omgeving
  • Het West-Romeinse Rijk viel in het jaar 476, het Oost-Romeinse Rijk bleef nog tot 1453 bestaan
© 2009 - 2025 Writerandus, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.