De Inca's: het dagelijks leven in het Inca-rijk

Net zoals de Inca-maatschappij in zijn geheel was ook het dagelijks leven van de inwoners van het Inca-rijk strak georganiseerd. Een strenge opvoeding, kinderen die helpen bij het werk, een duidelijke taak voor elke man of vrouw, kortom, een vrij paternalistisch staatssysteem dat de verspreide bevolking van een reusachtig en moeilijk te bereizen gebied onder controle moest kunnen houden.

Status in de Inca-maatschappij

De status die iemand in de maatschappij innam werd bij de Inca’s bepaald door de rol die die persoon in het geheel innam. Hoe belangrijker die rol, hoe hoger de status die iemand verkreeg. Krijgers stonden bijvoorbeeld heel hoog aangeschreven, zo ook de vrouwen van krijgers. Jongeren bekleedden een bescheidener rol en ouderen en zieken hadden nog minder aanzien. Ook baby’s droegen in niks bij aan de maatschappij en werden dan ook onderaan de statuspiramide ingedeeld. Ze werden door de ouders zakelijk en streng behandeld.

Vrouwen bleven werken op het land tot ze weeën kregen, waarna ze samen met haar man begon te vasten tot het kind geboren was. Er was geen hulp van vroedvrouwen. Vrouwen bevielen alleen en wasten zich in een dichtbijzijnde stroom. Het kind kreeg vervolgens een Spartaanse behandeling en werd vanaf zijn vierde levensdag in een houten draagwieg op de rug van de moeder gebonden om vervoerd te worden. De Spartaanse, harde behandeling van baby’s zorgde ervoor dat wie het overleefde taai leek. Velen stierven echter als baby en een echte naam werd dan ook maar aan het kind gegeven eens het twee jaar geworden was.

Opvoeding van kinderen bij de Inca's

Weinig kinderen kregen een echte “opleiding” in een school (alleen de adellijke zonen gingen naar speciale scholen in Cusco om grootgebracht te worden als hoge ambtenaren en handhavers van de Inca-cultuur. Ze werden opgeleid door amautas die de kennis van die cultuur doorgaven in de vorm van liederen en verzen die uit het hoofd moesten worden geleerd.). Kinderen dienden immers zo snel mogelijk vaardigheden te verwerven waarmee ze hun ouders konden helpen bij het werk. Jongens hielpen dus met hoeden van dieren en landbouwarbeid of leerden een ambacht. Meisjes leerden koken en schoonmaken en werden door hun moeder ingewijd in het weven en borduren.

De Inca's: adolescentie

Zoals reeds aangehaald werden Inca-kinderen al vroeg ingewijd in de disciplines van arbeid en “tieners” werden hiervan zeker niet vrijgesteld. De overgang van kind naar volwassene was voor de Inca’s een belangrijk moment, maar dat was het dan ook: een moment. De overgang van kind naar volwassene als een langere periode zou voor de Inca’s een vreemd idee hebben geleken.

Bij de eerste menstruatie werd het meisje onderworpen aan een ceremonie die men quiquchiquy noemde. Het meisje diende zich drie dagen af te zonderen en te vasten om haar lichaam te reinigen. Daarna werd ze in schitterende kledij gehuld en er werd een feest gegeven waarbij de hele familie aanwezig was en te eten en te drinken kreeg van de gastvrouw, het meisje. Bij deze gelegenheid kreeg ze ook de naam die ze als volwassene zou dragen.

Bij de jongens werd er eens per jaar een feest gehouden, waaraan alle jongens die ongeveer 14 jaar waren geworden deelnamen. Zij ontvingen eveneens hun volwassen naam en dienden een aantal proeven te doorstaan waarbij hun uithoudingsvermogen op de proef werd gesteld. Het ritueel werd afgerond met het doorboren van de oorlellen, zodat ze vanaf dat moment de oorschijven konden dragen die het kenmerk waren van de adel (“orejones”).

De stap naar volwassenheid bij de Inca's

De ceremonie rond de adolescentie betekende echter nog geen volledige volwassenheid. Dit punt werd bereikt als men ging trouwen. De jonge echtparen zagen hun bevordering naar volwassenheid in het respect dat ze nu kregen van de gemeenschap. Ze ontvingen ook een stuk land van de ayllu, 1 tupu. Extra grond werd toegewezen als er kinderen bijkwamen. De houding van de Inca’s tegenover het huwelijk was verder uiterst nuchter en zakelijk. De partnerkeuze moest immers goedgekeurd worden door de ambtenaar die ter plaatse verantwoordelijk was en soms werd die goedkeuring niet gegeven. Huwelijk bracht immers eigendomsrecht met zich mee en mannen van adel mochten met verschillende vrouwen trouwen waardoor ze veel eigendom konden verzamelen. Ambtenaren konden door het weigeren van toestemming een snel rijzende ster iet of wat afremmen. Mensen uit lagere standen hadden in principe meer vrijheid.

Een huwelijk met een naast familielid was uiteraard taboe, maar toch werd druk uitgeoefend om het eigendom binnen de brede ayllu te houden. Daarom was de ayllu – net als Cuzco en het rijk zelf – verdeeld in “hogere” en “lagere” delen: hanan en hurin. Huwelijkspartners werden in het andere deel gekozen. Ouders moesten ook met de partnerkeuze instemmen maar regelden op zich niet zelf de huwelijken.

Het huishouden bij de Inca's

Het huiselijke leven werd vooral door de vrouwen geleid. Deze spendeerden heel wat tijd aan het bereiden van de maaltijden (inclusief vermalen van maïs, knollen en andere ingrediënten – verzamelen van lamamest als brandstof). Maïs was voor de mannen van de elite de belangrijkste voedingsbron, mannen van lagere afkomst kregen maïs voornamelijk binnen in de vorm van chicha, gegist maïsbier. Vrouwen en kinderen moesten het stellen met wat ze konden vinden. Aardappelen en andere knollen vormen voor de meeste mensen het basisvoedsel dat werd op smaak gebracht met kruiden en pepers. Ook vis werd regelmatig klaargemaakt in stoofschotels, vlees daarentegen was een puur luxeproduct dat alleen voor de hogere klassen was bedoeld. Opnieuw zorgde het ayllu-systeem ervoor dat mensen verschillende voedingsstoffen te eten kregen door te ruilen met andere mensen uit de ayllu, die in andere gebieden woonden.