Beatrix – Vrijvrouwe van Ameland met Fries bloed

Prinses Beatrix heeft Fries bloed in de aderen. De vorstin erfde de titel Erf- Vrijvrouwe van Ameland van Johan Willem Friso toen ze Koningin werd en gaf de titel door aan haar zon, Koning Willem-Alexander. De Friese stadhouder Johan Willem Friso, die in de zestiende eeuw leefde, is hun voorvader. Hij was het die het eiland Ameland kocht en in de familie van de Oranjes bracht. Vele Oranjes bezochten sindsdien het waddeneiland.

Stadhouder Johan Willem Friso

De Friese stadhouder Johan Willem Friso is de betbetbetbetbet-overgrootvader van Beatrix, de oudbetovergrootvader. Voor Willem-Alexander komt daar nog een bet bij, maar ook de nieuwe koning heeft Fries bloed in de aderen.

Beatrix en Willem-Alexander

De Koningin erfde titels van Johan Willem Friso, waaronder de titel Erf- en Vrijvrouwe van Ameland. Ze gaf de titel weer door aan haar zon Willem-Alexander, de Koning.

Bloed van Willem van Oranje

Eeuwenlang werd Nederland geleid door enkele adellijke families. De adel trouwde steeds met elkaar om de macht te bundelen. Daardoor zijn de meeste koningshuizen tegenwoordig familie van elkaar. De Famile Nassau deed dit ook zo. De Nassaus kregen aan het einde van de Middeleeuwen macht in Holland en Zeeland. Willem van Oranje schopte het in de zestiende eeuw tot vader des vaderlands. Zijn broer Jan was van belang voor Friesland. Willem Lodewijk, de zoon van Jan, werd stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe.

Dietz

Deze Willem Lodewijk en zijn Friese nazaten noemden zich niet Oranje maar Nassau-Dietz. Het wijst naar de bezittingen die ze in Duitsland hadden. Hun standplaats was Leeuwarden; ze woonden in wat tegenwoordig het Stadhouderlijk Hof heet. In de zomer verbleven ze in Oranjewoud.

Rijker

Friesland zag ook wel dat Holland rijker en machtiger was. Het stimuleerde de Friese Nassaus om relaties aan te gaan met de Oranje-Nassaus. Ze hoopten dat er ooit nog iets te erven viel. Er werden verschillende huwelijken gesloten tussen de Friese stadhouders en de Hollandse prinsessen.

Uitsterven

Toen in 1702 de Hollandse familie in de mannelijke lijn uitstierf, kregen de Friese Nassaus de gewenste erfpositie. Willem Karel Hendrik Friso, die in Leeuwarden was geboren, kon hierdoor stadhouder van de Nederlanden worden. Hij werd prins Willem IV en zijn zoon werd koning Willem I. Het geduld van de Nassaus werd beloond: ze waren in een paar generaties opgeklommen van Friese stadhouders tot koning van Nederland.

Erf- en Vrijheer van Ameland

In de erftitels van de Oranjes is weinig meer terug te vinden van Friesland. De vorst van Nederland draagt nog wel altijd de titel Erf- en Vrijheer van Ameland. Het eiland werd in 1704 gekocht door de moeder van stadhouder Johan Willem Friso. Zij kocht het voor haar zoon. De titel was bij de koop inbegrepen. Koningin Beatrix had hem - in de vrouwelijke variant - en Koning Willem-Alexander draagt hem nu.

Stadhouder Johan Willem Friso was getrouwd met Maria Louise, die ook wel Marijke Meu wordt genoemd. Johan Willem Friso heeft niet erg genoten van zijn bezit - hij stierf jong - maar Marijke Meu was gek op Ameland en zij verbleef er graag en regelmatig. Haar woonplaats was Leeuwarden en vanuit de Friese hoofdstad ging ze regelmatig noordwaarts om de Waddenzee over te steken.

Lees verder

• Koningin Beatrix - werkbezoek aan Schiermonnikoog
• Beatrix, Koningin van Nederland – een instituut
• Koningin Beatrix – de troonswisseling
• Heren van Ameland en Christa Van Cammingha