Belgische revolutie en ontstaan koninkrijk met Leopold I

De val van Napoleon heeft heel wat teweeg gebracht. Een zeer belangrijke actie na alle oorlogen was het Congres van Wenen in 1814 en 1815. Wenen was daarmee even het centrum van de Europese wereld. Een aantal grootmachten kwam in Wenen samen om te beslissen waar het naar toe moest met Europa na datgene wat Napoleon er met veel oorlogvoering van gemaakt had. Een van die besluiten was dat het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd opgericht waar het huidige België ook onder viel. Maar de bewoners van het zuiden vonden redenen om zich los te maken van het grote koninkrijk en stichtten een eigen koninkrijk.

Congres van Wenen

De aanleiding voor het houden van het Congres van Wenen was de behoefte aan een staatkundige hervorming van Europa. Tijdens het congres had de Oostenrijkse kanselier Klemens von Metternich grote invloed op het verloop. De belangrijkste diplomaten en landen die vertegenwoordigd waren bij het Congres van Wenen waren:

• Frankrijk - Talleyrand
• Groot-Brittannië - Castlereagh en Wellington
• Oostenrijk - Metternich
• Pruissen - Hardenberg en Humboldt
• Rusland - tsaar Alexander I

Beslissingen en resultaten van congres

De beslissingen van deze diplomaten gaven richting aan het nieuwe Europa. De resultaten van het congres waren onder meer:

• De oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden met de Oranjes als vorstenhuis.
• De oprichting van het Groothertogdom Luxemburg.
• Terugbrengen van het territorium van Frankrijk tot dat van 1792.
• Het ontstaan van De Duitse Bond of Duitse Confederatie als losse statenbond van Duitse staten.

Onrustig in Europa na Congres van Wenen

Het huidige België behoorde dus vanaf het Congres van Wenen bij het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Maar de jaren na het congres verliepen niet in alle rust. In heel Europa ontstond weerstand tegen de autoritaire regimes van na het congres. Frankrijk kende de Julirevolutie van 1830. Er ontstond een opstand van de Polen tegen de Russen. De Ieren kwamen in opstand tegen de Engelsen en de Italianen tegen de Oostenrijkers. In die rumoerige tijd ontstond ook een crisis in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Koninkrijk der Nederlanden met autoritaire stijl van Willem I

Het ontstane Verenigd Koninkrijk der Nederlanden werd geregeerd door Willem I. Maar ook de stijl van Willem I was autoritair. Hoewel hij voortvarend was in het stimuleren van de economie was hij conservatief in zijn politiek. De Zuid-Nederlanders kregen steeds meer problemen met de wijze waarop Willem I regeerde. Zo wilde hij de verfransing van de zuidelijke Nederlanden tegengaan wat voor veel weerstand zorgde. De katholieken uit het zuiden eisten vrijheid van onderwijs en van godsdienst. Uiteindelijk gingen zij in de unie van liberalen en katholieken in verzet tegen de koning. De bedoeling was niet om met het zogenaamde unionisme een afscheiding te bewerkstelligen maar de unie vond dat de protestante koning teveel macht had. De Zuid-Nederlanders waren in het bestuur en in de legerleiding ook zwaar ondervertegenwoordigd.

Belgische revolutie

Toen in 1829 toch meer Zuid-Nederlandse parlementsleden waren toegetreden tot de Staten-Generaal werd de oppositie groter. De burgerij stuurde petities naar Den Haag die door velen werden ondertekend. Uiteindelijk was de opvoering van de opera De Stomme van Portici (La Muette de Portici) op 25 augustus 1830 aanleiding tot georganiseerde rellen en ontstond volksrumoer. In Brussel verzamelde zich een kleine troepenmacht waar het regeringsleger op reageerde. De Belgische revolutie was een feit. Maar het regeringsleger was kansloos in het gevecht in de middeleeuwse straten. Het leger raakte in ontbinding of liep over.

Constitutionele monarchie met Leopold I als eerste koning

Op 4 oktober 1830 werd door het Voorlopig Bewind van de Zuidelijke Nederlanden de onafhankelijkheid uitgeroepen. Er kwam een Nationaal Congres dat een constitutionele monarchie als staatsvorm koos. Een nieuwe grondwet werd uitgevaardigd en een koning gekozen. Die nieuwe koning werd de Duitse prins Leopold van Sachsen-Coburg en Gotha die in Engeland woonde en eerder het aanbod om koning van Griekenland te worden had afgeslagen. Leopold legde op 21 juli 1831 op het Brusselse Koningsplein de eed af en was daarmee de eerste Koning de Belgen.

Lees verder

• Vier taalgebieden in België en vaststelling taalgrens
• België en een aantal opvallende kenmerken