Land art: De natuur als bron van de kunst

Land Art is een kunststroming die zich ontwikkeld heeft eind jaren zestig en in de jaren zeventig. Kenmerkend voor deze stroming is dat deze kunst zich in de natuur afspeelt en op die wijze vaak lastig te exposeren is. Wel worden vaak foto's van Land Art geëxposeerd. Er zijn ook diverse Land Art projecten waarbij niet de natuur als uitgangspunt genomen is, maar een door mensen gecreëerd landschap.

Wat is Land Art

Land Art is landschapskunst. Land art zoekt haar werkterrein in de overweldigende natuur; juist daar wil men door menselijk ingrijpen kunst van maken. Het is dus nadrukkelijk geen "kunst" die al bestaat in het landschap; Land Art draait juist om de aanpassingen die gemaakt worden in het landschap. Land art projecten wijzigen het landschap of brengen er oneigenlijke objecten in aan. Als een beeldhouwer, maar dan zonder beitel en met bulldozer.

Christo en andere land art kunstenaars

Christo Vladimirov Javacheff is een van de grote land art kunstenaars. Zijn werk bestaat onder andere uit het inpakken van gebouwen. Zo pakte hij in 1995 de Rijksdag in Berlijn in en werden in 1983 zelfs een aantal eilanden bij Miami ingepakt. Een aantal van de werken van Christo werden ook door hemzelf bekostigd, dit deed hij met name door de opbrengsten uit zijn overige werken te gebruiken.

De meeste andere landschapskunstenaars gebruikten echter de woestijn in plaats van de bewoonde wereld. Richard Long bijvoorbeeld, geboren in 1945, maakte voetstappen in de natuur. Beroemd is zijn “A Line Made by Walking” uit 1967. Door enkele malen heen en weer te lopen over een grasveld ontstond een voetspoor. Dit voetspoor kon gezien worden als de meest elementaire relatie tussen mens en natuur.

Hamish Fulton, geboren in 1946, gebruikt zijn kunst als een “passief protest tegen de dominantie van het stadsleven”. Zijn werk bestond met name uit het op een aparte manier vastleggen van zijn individuele wandelingen, welke varieerden in lengte.

Robert Smithson, een land art artiest die leefde van 1938 tot 1973 presenteerde een keer in een galerie een aantal eenvoudige dozen met zand, kiezels of stenen met een kaartje erbij waar ze vandaan kwamen. Hij zocht regelmatig naar nieuwe locaties voor het uitvoeren van land art projecten en het was dan ook op een van zijn vluchten naar een nieuwe locatie dat hij stierf.

Mike (of Michael) Heizer, geboren in 1944, concentreerde zich als land art kunstenaar met name op grote projecten op uitgestrekte vlaktes. Hij maakte hierbij enorme tekeningen die vanaf een vliegtuig te zien waren. Naast zijn land art projecten maakte Heizer ook verschillende sculpturen; hij was als artiest dan ook begonnen met schilderijen en sculpturen. Zijn interesse voor grootte werd later ook in zijn sculpturen echter duidelijk; deze hadden meestal een flinke grootte.

Robert Morris, een land art artiest uit 1931, werd beïnvloed door oude objecten als bijvoorbeeld de Stonehenge en probeerde werk te maken dat iets daar van weg had.

Minimal art en land art

Walter de Maria, geboren in 1935, was een minimal artist die zich uitleefde binnen de land art. Zijn werk bestaat vaak uit verschillende objecten die zichzelf herhalen; zo maakte hij bijvoorbeeld kilometers lange krijtstrepen in de woestijn of zette hij 400 palen in een raster in de woestijn om de bliksem op te vangen.

Process art

Process art is kunst waarbij het niet gaat om het uiteindelijke resultaat maar om het proces dat soms zelfs het einde van het kunstwerk tot gevolg heeft. Ger Dekkers, geboren in 1929, legt bijvoorbeeld de natuur vast in verschillende jaargetijden om de verandering in de natuur te laten zien. Sjoerd Buisman, uit 1948, plantte bomen e.d. in verschillende formaties om de natuur vervolgens haar werk te laten doen. Gordon Matta-Clark, die leefde van 1943-1978, maakte gaten en dergelijke in gebouwen. Zo was er bijvoorbeeld een Antwerps gebouw met gaten waardoor het leek alsof er een reuzenstrijkijzer van boven naar beneden door heen was geschroeid.