Griekse mythologie: De nakomelingen van Titanide Mnemosyne

De godin Gaia (de aarde) en haar man Ouranos (de hemel) brachten diverse kinderen voort, waaronder de zogenaamde Titanen en Titanide. De Titanen waren zes zonen, de Titaniden zes dochters en zowel de zonen als dochters stonden te boek als reusachtige figuren met een bovennatuurlijke kracht. Ook de Titanide Mnemosyne speelde een belangrijke rol in de Griekse mythologie en was volgens de Oude Grieken de personificatie van het geheugen. In tegenstelling tot veel van haar broers en zussen, trad Mnemosyne niet in het huwelijk maar had een relatie met haar neef Zeus.

Inhoud

• Titanide Mnemosyne
• Zeus
• De Muzen

Titanide Mnemosyne

Mnemosyne was een Titanide, een dochter van Gaia en Ouranos, en verpersoonlijkte het geheugen. De Oude Grieken geloofden dat Mnemosyne verantwoordelijk was voor het uitvinden van de woorden en de taal. Zowel koningen als dichters kregen hun bijzondere spraakvermogen van de Titanide Mnemosyne en hadden een bijzondere relatie met één van haar negen dochters, de Muzen. Naast de personificatie van het geheugen werd Mnemosyne ook wel gezien als een rivier die stroomde in het dodenrijk; doden die van het water van de Mnemosyne dronken zouden hun leven niet vergeten, dit in tegenstelling tot de doden die dronken uit de rivier Lethe. Voor zover bekend was Mnemosyne niet gehuwd maar had ze een relatie met oppergod Zeus.

Zeus

Zeus was de oppergod en werd ook wel de koning van hemel en aarde genoemd. Hij regeerde over zowel de goden in de hemel als over de mensen op aarde en woonde op de berg Olympus. Ondanks dat Zeus was gehuwd met de godin Hera hield hij er diverse relaties op na en zo verwekte hij bij Mnemosyne, in negen nachten, de negen muzen.

De Muzen

De negen Muzen waren de godinnen van de kunst en de wetenschap en verpersoonlijkten de inspiratie. De negen Muzen zijn de dochters van Zeus en Mnemosyne, al werden ze ook vaak de zussen van de Griekse god Apollo genoemd omdat hij hen vaak begeleidde. In eerste instantie bestonden de muzen uit een zogenaamde triade - een groep van drie bij elkaar horende personen - en werden Melete; godin van de meditatie, Mneme; godin van de herinnering en Aoede; godin van het lied genoemd. Pas later in de Griekse mythologie bestonden de Muzen uit negen godinnen: Erato, Euterpe, Kalliope, Clio, Melpomene, Polyhymnia, Terpsichore, Thaleia en Urania.

Erato

Erato was de muze van de hymne, het lied en de lyriek (een verzamelnaam voor teksten, meestal gedichten, die een persoonlijk gevoel uiten). Haar vaste attribuut was een snaarinstrument en ze werd ook wel genoemd als één van de nimfen die de god Hermes verzorgde - toen hij klein was - op de (mythische) berg Nysa.

Euterpe

Euterpe was de muze van het fluitspel en de lyrische poëzie. De letterlijke vertaling van haar naam is de 'verblijdende' en haar attributen waren de aulos (Oudgrieks blaasinstrument), de dubbele fluit of een ander blaasinstrument.

Kalliope

Kalliope was de muze van het heroïsche epos (ook wel het heldendicht), de filosofie en de retoriek. De letterlijke vertaling van haar naam is 'met de mooie stem' en haar attributen waren een schrijftafel en een griffel en/of een perkamentrol en de bazuin (historisch blaasinstrument). Kalliope had twee zonen namelijk Linos en Orpheus.

Clio

Clio - ook wel Kleio - is de muze van de geschiedschrijving en het heldendicht alsook de muze van de verheerlijking door middel van gezang. De letterlijke vertaling van haar naam is de 'verkondigde' en haar attributen waren een boekrol of een boekenkist. Clio had een relatie met Pierus, de koning van Macedonië en schonk hem een zoon genaamd Hyacinthus.

Melpomene

Melpomene was de muze van de zang en dans en de letterlijke vertaling van haar naam was 'koor' of 'zingende'. Uit de Oudgriekse godsdienstige koorzangen en dansen kwam het Griekse treurspel voort waar Melpomene ook de muze van was. Haar attributen zijn het tragedie-masker, een knots, zwaard of dolk en zogenaamde kothurnen (toneel-sandalen).

Polyhymnia

Polyhymnia was de muze van de mimische kunst, de retoriek en de gewijde liederen. De letterlijke vertaling van haar naam was 'rijk aan gezangen' en haar attributen waren de scepter en een mantel of sluier.

Terpsichore

Terpsichore was de muze van de dans en de lyrische poëzie en de beschermvrouwe van het koor. De letterlijke vertaling van haar naam is 'zij die graag danst' en haar attribuut was de lier.

Thaleia

Thaleia was de muze van de komedie en werd gezien als de leidster van de negen muzen. De letterlijke vertaling van haar naam was de 'bloeiende feestvreugde' en haar attribuut was een komisch-masker. Ze was een dienares en volgeling van de god Dionysos en zou samen met de god Apollo haar zoon Corybantes op de wereld hebben gezet.

Urania

Urania was de muze van de sterrenkunde en de letterlijke vertaling van haar naam was de 'hemelse'. Haar attributen waren een hemelbol en een griffel en vandaag de dag zijn diverse sterrenkundige instituten naar haar vernoemd, zoals de Volkssterrenwacht Urania in België.