Hoe lang moeten hoofdstukken in een boek zijn?

Het schrijven van verhalen is een leuke, interessante bezigheid. Je kunt een hele eigen wereld creëren en zelf de situaties verzinnen waarin de personages zich bevinden. Eén van de vragen die veel schrijvers hebben als ze verhalen schrijven: hoe lang is een hoofdstuk? Hoeveel pagina’s moet een hoofdstuk bevat? Hoe weet je of een hoofdstuk klaar is?

Het schrijven van een boek

Een boek schrijven is niet gemakkelijk en vergt meer tijd en aandacht dan bijvoorbeeld een opstel op school. Er is veel waar je rekening mee moet houden: vindt de lezer het niet te saai? Zit er genoeg spanningsbouw in? Is de schrijfstijl wel in orde? Ook moet je zorgen dat de feiten kloppen. Heeft de hoofdpersoon in het hele boek wel blond haar, of is het halverwege opeens rood? Fouten kunnen snel gemaakt worden. Een hele klus dus om een boek te schrijven, maar mensen die graag creatief schrijven hebben hier geen problemen mee. Toch komen beginnende schrijvers vaak voor problemen te staan en het is niet altijd gemakkelijk daar een oplossing voor te vinden. Eén van die problemen is een hoofdstuk. Hoe lang moet een hoofdstuk zijn? Hoeveel pagina’s bevat het? Wanneer is een hoofdstuk klaar?

Wat is een hoofdstuk?

Een hoofdstuk kan meerdere betekenissen hebben, zoals bijvoorbeeld een fase uit iemands leven. Een hoofdstuk zit ook in een boek of film. De meeste boeken zijn onderverdeeld in hoofdstukken. Een hoofdstuk is gemakkelijk als je iemand die bijvoorbeeld een andere druk heeft duidelijk te maken waar je het over hebt. Het is ook een rustpunt in een boek voor een lezer. Je hoort mensen immers vaak zeggen: ‘Ik lees even het hoofdstuk uit’. Een hoofdstuk kan een titel hebben, maar ook genummerd zijn. Een hoofdstuk in een boek kan eindigen met een cliffhanger, of met een afgesloten stuk.

Hoe lang moet een hoofdstuk zijn?

Een hoofdstuk kan iedere lengte hebben die je maar kunt indenken. Er zijn geen vaste regels voor de lengtes van hoofdstukken. Er zijn schrijvers die kiezen voor een vaste lengte per hoofdstuk, bijvoorbeeld een x-aantal pagina’s of woorden. Andere schrijvers hebben erg lange hoofdstukken, die weer zijn onderverdeeld in gedeeltes. Deze gedeeltes zijn soms te zien aan bijvoorbeeld sterren *** of ook weer verdeeld in cijfers. Daarnaast zijn er schrijvers die kiezen voor hele korte hoofdstukken. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld thrillerauteur James Patterson. Zijn hoofdstukken zijn soms maar een halve pagina in een boek en zijn maximaal misschien twee pagina’s. Er zijn zelfs schrijvers die af en toe slechts één zin hebben voor een hoofdstuk. De lengte van een hoofdstuk is dus niet belangrijk. Doe wat goed bij je past. Waar je een goed gevoel bij krijgt. Op die manier schrijf je ook veel meer met plezier en dat is uiteindelijk het belangrijkste.

Wanneer is een hoofdstuk af?

Het einde van een hoofdstuk is ook per boek verschillend. Je kunt kiezen om je hoofdstuk te laten eindigen met een spannende cliffhanger, zoals bijvoorbeeld bij thrillers en griezelverhalen veel wordt gedaan. Een hoofdstuk kan ook eindigen als je gebruik maakt van verschillende personages. Je kunt dan van hoofdstuk wisselen als je over een ander personage schrijft. Je kunt er ook voor kiezen om een hoofdstuk te laten eindigen als een bepaalde gebeurtenis is afgelopen. Net als bij de lengte van een hoofdstuk is ook het einde van een hoofdstuk per schrijver en boek verschillend. Er bestaan geen echte regels voor het einde van een hoofdstuk. Al is het natuurlijk niet de bedoeling om halverwege een zin te stoppen met een hoofdstuk. Doe waarbij jij denkt dat het voor jouw verhaal goed werkt en bij de inhoud van het boek past.

Hoofdstukken nummeren of namen geven?

Je kunt je hoofdstukken nummeren, bijvoorbeeld door overal ‘Hoofdstuk’ en dan het cijfer te zetten, of alleen een cijfer plaatsen. Je kunt er ook voor kiezen om je hoofdstuk een titel te geven. Hoe bepaal je wat de juiste oplossing is? In kinderboeken zie je doorgaans vooral hoofdstukken met titels. Dat maakt het voor kinderen vaak wat leuker dan cijfers. Bij boeken voor volwassenen verschilt het per boek en schrijver. Je kunt voor titels kiezen als je graag een inhoudsopgave wilt. Je kunt ook kiezen voor titels in de hoofdstukken om je lezers te misleiden. Een titel als ‘Peter sterft’ in een thriller of griezelverhaal wekt nieuwsgierigheid op. En misschien sterft Peter helemaal niet, maar lijkt het zo, omdat hij wordt aangevallen door een moordenaar. Als je liever niets wilt weggeven over de inhoud van het hoofdstuk, omdat je lezer dan dingen te weten komt die hij niet mag weten, dan kun je de hoofdstukken het beste een nummer geven. Sommige boeken hebben ook hoofdstukken waarbij de datum de titel is. Dit kan voor sommige verhalen zeker een meerwaarde zijn. Er zijn ook schrijvers die kiezen voor een opsomming én een titel, bijvoorbeeld: ‘Hoofdstuk 7: Verrassende ontdekking.’
Ook hierbij geldt: doe wat goed bij jou en je verhaal past. Laat je niet teveel bezighouden met regels.

Leer meer over hoofdstukken in de praktijk

Iemand die serieus bezig is met zijn schrijfwerk, leest veel boeken. Het lezen van boeken zorgt ervoor dat je begrijpt hoe boeken in elkaar zitten. Je leert onbewust meer over zaken als schrijfstijl en zinsopbouw. Ook leer je cliché’s herkennen en weet je wat schrijvers al eens hebben gedaan. In boeken kun je tevens veel leren over hoofdstukken. Tijdens het lezen kun je eens goed kijken naar de opbouw van hoofdstukken. Hoe lang zijn de hoofdstukken? Hoe eindigen de hoofdstukken? Wat is typerend aan de hoofdstukken van bepaalde schrijvers. Probeer verschillende genres uit. Lees niet alleen in het genre waarin je schrijft, maar pak ook andere genres. Hier valt ontzettend veel van te leren.

Meer creatief schrijven

Wil je meer tips krijgen over creatief schrijven? Kijk dan eens in mijn special. Daarin vind je nog meer interessante artikelen over het schrijven van verhalen en gedichten. De special kun je hier vinden.