Wereldwonder 4: Het beeld van Zeus in Olympia

Naast de machtigste aller goden was hij de Hemelgod. Hij slingerde met bliksems, liet het regenen en sneeuwen. Omdat hij de hemel en wolken regeerde werden hoge bergen als zijn verblijven gezien, zoals o.a. de berg Ida op Kreta en de Olympus in Thessalië. Het zittende beeld van Zeus was zo schitterend dat bekende schrijvers uit die tijd het beeld in hun geschriften noemden. Het beeld werd aan het einde van de vierde eeuw verplaatst naar Constantinopel, waar het in 462 door een hevige stadsbrand werd vernietigd.

Zeus

Zeus is de zoon van Cronus(in het Latijn Saturnus) en Rheia. Hij was de machtigste van alle goden. In het Latijn noemde men hem Jupiter. Andere benamingen voor Zeus zijn Heerser van de Hemel, de Regengod en de Wolkenverzamelaar.

Naast de machtigste aller goden was hij de Hemelgod. Hij slingerde met bliksems, liet het regenen en sneeuwen. Omdat hij de hemel en wolken regeerde werden hoge bergen als zijn verblijven gezien, zoals o.a. de berg Ida op Kreta en de Olympus in Thessalië. De adelaar was zijn heilige vogel, de eik zijn heilige boom en zijn schild was de aegis. Door de bliksems, donderslagen, regenboog en vluchten vogels kregen de mensen voortekenen van Zeus.

Olympia

Olympia ligt in Griekenland, in de provincie Elis aan de westkust van Peloponnesos. Aan de zuidkant ligt de rivier de Alfios en aan de westkant de rivier de Kladeos. Aan de noordkant ligt de Kronosheuvel, vernoemt naar de vader van Zeus.

In Olympia werden in de vroegere tijden de Olympische spelen gehouden. Het is nooit een normale stad geweest met inwoners of een bestuur. Er waren veel restaurants een ontmoetingshal en diverse sportfaciliteiten zoals een stadion met 40.000 zitplaatsen, een ruimte voor paardenrennen en een groot gymnasium. In het hard van deze stad was het heiligdom, de Altis. Hier stond een adembenemende tempel met het wereldwonder, het beeld van Zeus.

Het beeld van Zeus

Dit beeld van Zeus gebouwd in de Dorische tempel van Olympia had een hoogte van 12 meter (ongeveer zo hoog als een flatgebouw van vier verdiepingen). Het is ongeveer 433 v.Chr. gebouwd door de beeldhouwer Phidias uit Athene. Hij heeft het beeld in een zittende houding gemaakt en het hoofd raakte bijna het plafond van de tempel. Men zou het idee krijgen dat als Zeus op zou staan, hij het dak van de tempel zou stoten.

Het beeld werd gemaakt van 780 m³ hout uit de buurt en bekleed met goud en ivoor, en op een marmeren voetstuk geplaatst dat 1 meter hoog was. De voet van het beeld was 6,5 m. breed en 1 m. hoog. Heel lang heeft men gedacht dat ivoren slagtanden in stukken werden gesneden om het hout te kunnen bevestigen, maar dit bleek onmogelijk omdat er een verfijning te zien was bij de borstspieren van het beeld.

Uit oude schriften is gebleken dat ivoor zacht gemaakt kon worden met behulp van vuur, bier, azijn of door het te koken met alruin, alvorens het te bewerken. De troon van het beeld is bekleed met zacht gemaakte lagen ivoor, terwijl andere lagen in vormen van gebrande klei werden gedrukt om de lichaamsdelen te kunnen bekleden. Het geheel werd met klinknagels aan het houten binnengedeelte vastgezet.

Het beeld was als volgt opgebouwd:

• In zijn rechterhand hield Zeus een nike (een overwinningsgodin), die ook van goud en ivoor is gemaakt. Ze heeft een band over haar borst en op haar hoofd een krans
• In zijn linkerhand heeft Zeus een scepter, die zijn status als koning der goden bevestigde. De scepter was versierd met de adelaar, het symbool van de god
• Zeus zelf was volledig in ivoor uitgevoerd
• Zijn gewaad (bewerkt met gehouwen kleine lelies en dieren) en schoenen waren van goud
• Zijn hoofd was omringt met een krans van olijftakken
• Zijn troon was afgewerkt met ebbenhout en ivoor
• Zijn voet stond op een grote voetenbank met ervoor een zwart marmeren bekken, waarin olijfolie werd opgevangen die over het beeld werd uitgegoten. Dit om uitdrogen van het ivoor te voorkomen
• Het beeld is zo groot, dat men alleen van een afstand het beeld kan bekijken

In de jaren 37-41 n. Chr. heeft Caligula vergeefse pogingen gedaan om het beeld naar Rome over te brengen.

In 426 n. Chr. werd het beeld overgebracht naar Constantinopel omdat de “heidense” Olympische Spelen definitief waren afgesloten. In 475 is het beeld bij een paleisbrand volledig verwoest.

Lees verder

• Wereldwonder 1: De Egyptische piramiden van Gizeh
• Wereldwonder 2: De hangende tuinen van Babylon
• Wereldwonder 3: De tempel van Artemis te Efese
• Wereldwonder 5: Het mausoleum van Halicarnassus
• Wereldwonder 7: De vuurtoren van Alexandrië