Napoleon Bonaparte: militair, politicus en gefrustreerde man

Alhoewel Napoleon Bonaparte met zijn 1m67 nogal klein was, bleek hij dus te groter te zijn in de geschiedenis van Frankrijk en Europa. Een ambitieus militair talent, een tactische politicus, een gefrustreerde echtgenoot, een machtswellustige dictator zijn allemaal namen of zaken die je bij hem kan plaatsen. Maar klopt dit ook allemaal? Waarom was hij gefrustreerd? Hoe droeg zijn militaire talent bij tot zijn succes als politicus?

Napoleon Bonaparte: Een ambitieus militair talent

Militaire jeugd

Napoleon was als achtste kind geboren in 1769 in Corsica. Toen hij geboren was, behoorde Corsica tot Frankrijk. Hij had een liefde voor het militair gebeuren en ging dan ook aan twee militaire scholen studeren in Frankrijk. Na zijn opleiding wou hij carrière maken maar vond dat zijn kansen in Frankrijk te beperkt waren en hij keerde terug naar Corsica. Zijn talenten zorgden ervoor dat hij al snel veranderde van luitenant naar luitenant-kolonel.

Stijgend ongenoegen in Frankrijk

Ondertussen begon in Frankrijk het ongenoegen over de levensomstandigheden van de Fransen sterk te groeien. De bevolking begon zich meer en meer af te keren tegen de weelde en het luxueuze bestaan van de koningen in Versailles terwijl ze zelf in armoedige omstandigheden leefden. De financiële druk op de bevolking werd ontzettend groot door de vele maatregelen die de koninklijke ministers namen om de staatskas te behoeden van bankroet. Tegelijkertijd bleven de voedselprijzen maar stijgen.

Napoleon keert Corsica de rug toe

Terwijl deze spanningen er heersten, keerde Napoleon terug naar Frankrijk. Dit werd hem in Corsica nogal kwalijk genomen want hij vocht voor de vrijheid van Corsica en wat later heulde hij mee met de vijand. Maar ambitie stond voorop bij Bonaparte en al snel werd hij in het Franse leger brigadekolonel. Bonaparte was toen slechts 24 jaar.

Napoleon als succesvol militair

Napoleon's belofte: rijkdom, roem en eer

Twee jaar later kreeg hij het bevel over een troep van ongeveer 30.000 soldaten. Hij kreeg de moeilijke taak om deze soldaten opnieuw te motiveren om te vechten voor Frankrijk. Hun vechtlust was ver te zoeken en dat was te wijten aan het feit dat ze nauwelijks voedsel of degelijke kledij hadden. Toch slaagde hij erin om zijn mannen te motiveren. Hij beloofde hen rijkdom, roem en eer.

Uiteindelijk moet gezegd dat hij zich steeds hield aan deze voorwaarden doorheen zijn loopbaan. Getuige hiervan zijn de vele monumenten die in Parijs werden geplaatst ter ere van zijn soldaten.

Napoleon als veroveraar

Hij trok met hen naar Italië en veroverde dit land. Hierdoor moesten ze de Franse wetgeving overnemen en heel wat rijkdom afgeven aan Napoleon. De gevulde schatkisten stuurde hij naar Parijs. Hiermee steeg zijn populariteit bij de bevolking omdat hierdoor bij hen de financiële druk iets verminderde.

Napoleon in Egypte

Hij begon de smaak van succes te pakken te krijgen en trok verder naar Egypte om ook dat land van zijn rijkdommen te ontdoen. De tocht in Egypte was makkelijk en werd een openbaring voor Napoleon. Eén van zijn soldaten vond in Rosetta de steen waardoor Jean Francois Champollion de hiërogliefen deels kon vertalen.

Napoleon was eveneens onder de indruk van de piramides en men zegt dat hij ooit een nacht doorbracht in een piramide waarbij hij iets beangstigends zou hebben gezien. Hij wou echter nooit aan iemand kwijt wat hij had gezien. Zelfs niet toen hij stierf.

De Engelsen die toen in oorlog waren met Frankrijk maakten het hem echter niet makkelijk. Ze veroverden het hele Middellandse zeegebied en Napoleon moest op de vlucht slaan. Terug in Frankrijk trok hij naar Parijs waar zijn politieke carrière begon.

Napoleon: een tactische politicus of machtsbeluste dictator?

De staatsgreep van consul Napoleon

Aangekomen in Parijs werd Napoleon zich bewust van de ontevredenheid van de bevolking. Hij pleegde een staatsgreep en zette de regering af. Zo voerde hij een nieuwe grondwet in. Omdat hij zich bewust was van de schrik die de bevolking had voor één leider liet hij bewust de macht verdelen over drie consuls. In werkelijkheid was alle macht bij de eerste consul en ra ra... dat was uiteraard Napoleon. Een consul mocht 10 jaar aan de macht blijven. Hiermee kon de bevolking van Frankrijk leven want stel dat het een slechte leider zou zijn dan konden ze er na enkele jaren nog steeds van afraken. Onder een koningschap hadden ze die mogelijkheid niet.

Napoleon als tactische politicus

Opnieuw was Napoleon ambitieus want hij wou van Frankrijk één van de machtigste landen van Europa maken. Hij wist dat hij dat enkel kon bereiken door rust te brengen in Frankrijk en de militaire druk af te nemen om zo ook de staatskas minder te belasten.
Hij besefte dan ook dat hij vredesverdragen moest sluiten.

De weg naar vrede leidt tot rijkdom en rust voor Frankrijk

De Habsburgers delven het onderspit

Hij benaderde dan ook de eeuwige vijanden Engeland en Oostenrijk om vrede te sluiten en rust te creëren. Deze twee landen sloten echter een bondgenootschap waardoor ze Napoleon blok zetten. De reactie van Napoleon bleef niet uit en hij begon een militaire aanval tegen beide landen. Het bondgenootschap tussen Oostenrijk en Engeland werd verbroken en al snel moest Oostenrijk het onderspit delven. De Habsburgers in Oostenrijk waren rijk waardoor Frankrijk op financieel vlak opnieuw wat herstelde van deze vele oorlogen.

Vrede in zicht
Napoleon trok de lijn door. Na enige tijd sloot hij ook vrede met de paus in Italië waardoor zijn populariteit bij de katholieken steeg. Ook Engeland sloot uiteindelijk vrede met Frankrijk. Nu de situatie wat stabieler was, begon Napoleon met zijn volgende strategie.

Sociale en politieke veranderingen in het Frankrijk van Napoleon

Ontstaan van de dictatuur

Dit zorgde ervoor dat hij de volgende stap kon zetten. De bevolking aanvaardde hem als consul voor het leven en gaf hem de macht om zelf verdragen te sluiten en rechterlijke beslissingen te nemen. Hierdoor was de dictatuur geboren.

Maar Napoleon wou meer zijn dan een consul voor het leven en liet zich in 1804, op 35-jarige leeftijd, in de Notre-Dame uitroepen tot keizer der Fransen. Dit werd door de andere vorstenhuizen nauwelijks aanvaard en men liet dit dan ook blijken door in hun correspondentie steeds te beginnen met ‘Chèr collègue’ en niet met ‘Chèr frère’ wanneer ze naar andere vorstenhuizen schreven. Napoleon wou dan ook kost wat kost dat hij wel werd aanvaard en begon dan maar zijn persoonlijk leven te veranderen om er bij te horen.

Burgerlijke stand werd geboren

Op sociaal vlak bracht hij na het goedkeuren van die nieuwe grondwet enige hervormingen door. Zo verplichtte hij alle burgers een vaste familienaam te hebben en ontwikkelde hij het systeem van burgerlijke stand zoals wij dit nu kennen. Iedereen moest zich laten registreren.

Een andere maatregel was bijvoorbeeld dat iedereen verplicht werd om rechts te rijden.

Napoleon: een gefrustreerde echtgenoot

Zijn huwelijk met Josephine Beauharnais

Napoleon huwde in 1796 op 26-jarige leeftijd met Josephine Beauharnais. Josephine was geen onbesproken figuur. Ze was reeds getrouwd geweest voor ze huwde met Napoleon en had reeds 2 kinderen. Ze was na de scheiding van haar eerste huwelijk een maîtresse geworden van Barras, een Frans staatsman. Na de vele successen van Napoleon schonk Barras hem de hand van zijn maîtresse.

Hun huwelijk was stormachtig maar goed en in 1804 werd Josephine keizerin.

Vijf jaar later volgde de scheiding waarbij Josephine wel haar titel als keizerin mocht behouden. Tijdens hun huwelijk had Napoleon een buitenechtelijk kind verwekt maar hun huwelijk had geen kinderen opgeleverd.

Zijn tweede huwelijk met Louise van Oostenrijk

Napoleon wou echter een opvolger. Zijn buitenechtelijk kind kwam echter niet in aanmerking als troonopvolger. Napoleon wou ook aanvaard worden door de andere vorsthuizen dus schaakte hij de dochter van de keizer van Oostenrijk en huwde haar in 1810.

Louise van Oostenrijk gaf hem een jaar later zijn troonopvolger. Frans Josef Karel(Napoleon II) was geboren.

Een echt gelukkig huwelijk kon je het niet noemen. Ze was regent van Frankrijk tijdens de afwezigheid van Napoleon die opnieuw op oorlogspad was. Na de eerste val van Napoleon in Rusland trok Louise van Oostenrijk al snel terug naar haar land met de ziekelijke, zwakke Napoleon II.

Slechts 4 maanden na de dood van Napoleon huwde ze haar minnaar.

Lees verder

• Napoleon 's einde van zijn succes: Van Rusland tot Waterloo
• Hiërogliefen: ontstaan, evolutie, ontcijfering en verklaring
• Wie was Lodewijk XIV? Van geboorte en kroning tot einde!