nieuws uitgelicht

Clemenskerk in Nes op Ameland – herbouw van rijksmonument

Op 5 februari 2013 brandde de rooms-katholieke kerk in Nes op Ameland af. Verlies van de Cuyperskerk is een verlies voor de parochie en ook voor de cultuurhistorie van Nederland. Het kerbestuur van de Clemensparochie op Ameland had goede hoop dat de kerk er snel weer zou staan. Een paar maanden na de brand werd duidelijk dat de kerk herbouwd kon gaan worden: de parochie was goed verzekerd. De herbouw zou een slordige drie miljoen euro gaan kosten en voor de niet verzekerde onderdelen werden acties georganiseerd en fondsen aangeboord. Eind 2016 vieren de parochianen hun eerste eucharistie in de herbouwde kerk.

Een monument afgebrand en herbouwd

• Brand van Clemenskerk in Nes op Ameland
• Hoop op herbouw van rijksmonument
• Bouwtekeningen van Pierre Cuypers
• Muren van het rijksmonument
• Haantje van de toren
• Banknummer van de Clemensparochie
• Pasen en Pinksteren
• Verduistering
• Juweel van een kerk

Brand van Clemenskerk in Nes op Ameland

Op 5 februari 2013, heel vroeg in de ochtend, schieten de vlammen uit het dak van de toren. De brandweer is snel ter plaatse, maar grote delen van de kerk kunnen niet worden gered. De Clemensparochie spreekt vrijwel meteen na de brand de hoop op herbouw uit. De schade aan de kerk wordt op drie miljoen euro geschat. Het dak is weg, alleen de muren staan er nog. Het parochiebestuur laat de buitenmuren, die bouwkundig gestut worden, staan om ze te kunnen gebruiken bij de herbouw van de kerk. Die kerk moet weer worden zoals hij er vlak voor de brand bij stond. Als die muren kunnen worden gebruikt scheelt dat in de renovatiekosten en dan is tevens een deel van de oude kerk behouden. Ook kan de kerk dan rijksmonument blijven.

Hoop op herbouw van rijksmonument

De parochie wil graag herbouwen met behoud van de monumentenstatus, die de kerk had voor de brand. Verzekeraar van het kerkgebouw, Donatus uit Den Bosch, keert zoveel uit dat herbouw van het gebouw mogelijk wordt. Voor details en extra's die niet zijn verzekerd, zoals de vloerverwarming, worden fondsen aangeboord en inzamelingsacties gehouden.

Bouwtekeningen van Pierre Cuypers

De herbouw van de kerk in monumentale staat hangt af of er gebouwd kan worden naar de originele bouwtekeningen. De kerk is in de 19e eeuw ontworpen door architect Pierre Cuypers en die bouwtekeningen zijn bewaard. Ze zijn gearchiveerd door Monumentenzorg en het Cuypersgenootschap. De tekeningen van de Cuyperskerk op Ameland liggen in het Architectuurinstituut in Rotterdam.

Cuypersgenootschap

Het Cuypersgenootschap hoopt met het parochiebestuur en gemeente Ameland dat de kerk herbouwd wordt. Er zijn genoeg resten van de kerk overgebleven om herbouw te rechtvaardigen, stelt het Cuypersgenootschap.

Muren van het rijksmonument

Het houten dak van de kerk was een bijzondere constructie en een bewerkelijk deel van de bouw. Met de bouwtekeningen in de hand denkt men die weer in originele staat te kunnen herbouwen. Het parochiebestuur probeert in 2013 zoveel mogelijk verdere schade aan de restanten te voorkomen om zoveel mogelijk te kunnen hergebruiken. Voorkomen van schade door water is prioriteit nummer één.

Regen en vorst

Regen en vorst kunnen meer schade toebrengen dan de brand al deed. Het parochiebestuur laat een tijdelijk dak op het schip van de kerk plaatsen om verdere inwatering zoveel mogelijk tegen te houden.

Haantje van de toren

Vanuit verschillende hoeken wordt er actie gevoerd om geld in te zamelen voor de herbouw. Schoolkinderen verkopen spulletjes en tekeningen voor een nieuwe haan op de kerk. Aanvankelijk werd verondersteld dat de haan verloren was gegaan in de brand, maar enkele dagen na die 5e februari in 2013 kwam hij, weliswaar geschonden, uit de puinhopen tevoorschijn. De leerlingen van de Kardinaal de Jongschool zetten zich met verschillende acties in voor de haan.
Andere acties:

• verkopen van tekeningen;
• lege flessenactie;
• prentbriefkaartenactie;
• videoclip met oproep om geld te storten;
• componeren van een Clemenslied;
• beschilderde leien;
• collecte.

Banknummer van de Clemensparochie

Het parochiebestuur stelde een banknummer open waar geld voor de kerk op gestort kan worden.

Herstel Sint Clemenskerk

• Rabobanknummer 1018 457 58
• IBAN NL 07 RABO 01018 457 58

Pasen en Pinksteren

In april 2013 wordt duidelijk dat de kerk wordt herbouwd, volgens de tekeningen van Cuypers. De Clemensparochie verwacht aanvankelijk dat Pinksteren 2016 in de nieuwe kerk gevierd kan gaan worden, maar de bouw vraagt veel voorbereidingen en heel veel bouwvergaderingen, zodat de herbouw pas na de zomer van 2015 van start kan gaan. De reconstructie neemt meer tijd in beslag en Pinksteren 2016 wordt niet gehaald.

Feestelijke eucharistieviering

Eind 2016, op zondag 18 december, wordt de kerk in gebruik genomen met een feestelijke eucharistieviering: de parochianen willen graag Kerstmis 2016 in hun kerk vieren en dat lukt. Tijdens de Kunstmaand Ameland in november 2016 draait de Clemenskerk alweer mee als tentoonstellingsruimte. Op 25 november 2017 wordt de kerk gewijd door bisschop Ron van den Hout van Bisdom Groningen-Leeuwarden.

Juweel van een kerk

Interieur en exterieur

De parochianen hebben veel verdriet gehad van het verlies van hun kerk, maar wat ze er na jaren van voorbereidingen en bouwen voor terug krijgen is een juweel van een kerk. Het exterieur is nagenoeg gelijk gebleven. De kerk heeft twee zijbeuken, die Nes en Buren heten en die multifunctioneel gebruikt kunnen worden. Het interieur doet al helemaal de schrik die door de parochie sloeg grotendeels vergeten. De aanblik van het interieur van de kerk, de glas-in-loodramen, de muur- en plafondschilderingen en de Mariakapel doet verwonderen en maakt van de kerk een gebedsruimte die bij het eiland past.

Phenix

Randolph Algera van Art Decor in Heerenveen heeft het interieur ontworpen en de kerk is mooier dan ooit, met een Phenix die uit zijn as is herrezen, boven het altaar.

Lees verder

• Sint Clemenskerk in Nes op Ameland - Cuyperskerk
• Sint Clemenskerk in Nes op Ameland - Brand en nasleep
• Cuypersgenootschap en Pierre Cuypers
• Winkelen op Internet – Kerkmarkt.nl van VKB
• Amelander Volkslied – Opgeweld uit wier en zand