Carnaval in Kloosterburen - Kronkeldörp in Groningen

Carnaval wordt in het katholieke zuiden van Nederland gevierd, maar in het noorden zijn een paar katholieke enclaves waar in februari/ maart de carnavalsmuts wordt opgezet en het 'Alaaf!' klinkt. Er zijn carnavalsverenigingen en er is een optocht, er is een prins en er zijn dansmariekes. In Kloosterburen, op het Hogeland van Groningen, komt elk jaar de steek op het hoofd en wordt het carnaval met hart en ziel gevierd. Kloosterburen heet die dagen Kronkeldörp.

Carnaval in Groningen

• Kronkeldörp op het Hogeland
• Kloosterburen in De Marne
• Carnaval in Groningen
• Carnavalsvereniging
• Oldeclooster
• Groot-Carnaval

Kronkeldörp op het Hogeland

Carnaval wordt wel degelijk in het noorden van Nederland gevierd. Vlak onder de waddendijk, op het Hogeland van Groningen ligt Kloosterburen, een dorp dat in carnavalstijd wordt omgedoopt in Kronkeldörp. Er is een levendige carnavalsvereniging die de activiteiten organiseert die bij de tradities van carnaval horen. Dat is in Kronkeldörp niet alleen verkleden en feestvieren, maar het hele scala aan carnavalsrituelen passeert de revue. Café Willibrord en Cultureel centrum het Kronkelhoes spelen een belangrijke rol in het carnavalsfeest van Kloosterburen.

Kloosterburen in De Marne

Kloosterburen ligt in de Groningse gemeente De Marne, samen met dorpen zoals Ulrum, Leens en Eenrum, met het gemeentehuis in Leens. Tot 1990 was Kloosterburen een zelfstandige gemeente, net als Eenrum, Leens en Ulrum. In Kloosterburen wonen ongeveer 700 mensen. Het dorp is een katholieke enclave in het noorden, met een katholieke Sint Willibrorduskerk, kloostertuin en voorheen twee kloosters, Oldeklooster (gesticht rond 1175) en Nijenklooster (1204). In het dorp is Hotel het Klooster te vinden, een complex dat rond 1924 werd gebouwd. Het heeft voorheen dienst gedaan als nonnenklooster en huishoudschool, bewaarschool voor de kinderopvang en bejaardenhuis.

Carnaval in Groningen

Kloosterburen heeft een carnavalsvereniging en is met Ter Apel het enige Groningse dorp dat volop carnaval viert. De gemeente Kloosterburen was een conglomeraat van dorpjes en buurtschappen onder aan de waddendijk: Hornhuizen, Kleine Huisjes, Kruisweg, Molenrij, Nijenklooster en Westerklooster.

Carnavalsvereniging

Kloosterburen heeft sinds 1970 een carnavalsvereniging die CV Oldeclooster heet. In 2014 vierde de vereniging uitbundig haar 44 jarig bestaan, 4 x 11. CV Oldeclooster organiseert gedurende het jaar diverse activiteiten. De vereniging kent een bestuur, een raad van elf, dansmariekes en commissieleden, die de activiteiten organiseren.
De activiteiten zijn:

• oktober: ledenvergadering in het Kronkelhoes
• november: Gala
• december: Elfkamp
• december: Cloostermopuitreiking
• begin januari: Prinsenproclamatie
• februari: Kleintje Carnaval
• februari/maart: Groot-Carnaval

Oldeclooster

De vereniging heeft tussen de vier- en vijfhonderd leden. Die wonen in de oude gemeente Kloosterburen, maar ook elders in de provincie of zelfs daarbuiten. Het dorp is verdeeld in wijken die een wijkhoofd hebben. De wijken bestaan uit een deel van een dorp of een geheel dorp uit de voormalige gemeente. In de wijken worden de carnavalswagens, de praalwagens, gebouwd. Het wijkhoofd organiseert de vergaderingen voor de praalwagen. De wijken starten het carnavalsseizoen met een elfkamp, een sportief treffen met elf onderdelen: elf, het getal van carnaval. Met deze elfkamp is een wisselbeker en een geldbedrag te winnen. Het geld is bestemd voor de nieuwe praalwagen.

Kronkelhoes

Het Kronkelhoes is de eerste vrijdag in oktober het terrein van de ledenvergadering van CV Oldeclooster. Dit buurthuis is de residentie van de vereniging. Veel activiteiten vinden daar plaats. Het is het clubgebouw van Stichting Cultureel Centrum Het Kronkelhoes. Tijdens de jaarvergadering worden het financiële verslag en het jaarverslag doorgenomen. Ook wordt er afscheid genomen van vertrekkende dansmariekes en leden van de raad van elf. De jaarvergadering wordt afgesloten met een gezellig samenzijn.

Gala

November is het begin van het carnavalsseizoen. In Kloosterburen vindt dan de jaarlijkse Gala-avond plaats. Dat is op of rond 11 november, elfde van de elfde. Alle dansmariekes treden op deze avond op, de junioren maar ook de senioren.

Cloostermop

Tijdens een avond in december wordt de Cloostermop uitgereikt aan leden die zich belangeloos hebben ingezet voor de gemeenschap. De Cloostermop kan worden uitgereikt aan één persoon of aan een groep. De Cloostermop is een kloostermop met inscriptie. Op de Gala-avond treedt verder een regionale artiest op en er is een plaatselijke buutreed'ner die welbespraakt de gemeenschap op de hak neemt.

Prinsenproclamatie

Rond de jaarwisseling wordt dan afscheid genomen van de prins en adjudant van het afgelopen jaar en wordt de nieuwe prins aangekondigd. Elk jaar is het weer spannend of de naam van de nieuwe prins geheim is gebleven tot aan de Prinsenproclamatie. Er is een speciale commissie die het afscheid van de vorige en de aankondiging van de nieuwe prins organiseert. De commissie wordt elk jaar opnieuw samengesteld. Ook deze avond eindigt in een feest.

Groot-Carnaval

In februari of maart wordt het Groot-Carnaval gehouden.

• Vrijdag - Op vrijdag wordt gestart met het ophalen van de prins. De rit gaat naar het Kronkelhoes waar de burgemeester van de Marne wordt verwelkomd. De prins neemt symbolisch de sleutel van het dorp in ontvangst en Kloosterburen zal vanaf dan vijf dagen lang Kronkeldörp heten. De prins opent het carnaval, het monument voor het Kronkelhoes wordt in de schijnwerpers gezet en dat is de start van het feest.
• Zaterdag - Die zaterdag gaat de prins op bezoek bij het bejaardentehuis Olde Heem in het dorp. Zijn adjudant, de raad van elf en de dansmariekes vergezellen hem. Die middag is er Carnaval voor de kinderen met muziek, confetti, verkleden en een clown. Die zaterdagavond is er groot feest in het Kronkelhoes.
• Zondag - De zondag die daarop volgt is de dag van de Carnavalsoptocht. De praalwagens trekken door het dorp en de voormalige gemeente. Het levert prachtige plaatjes op van een stoet door het Hogeland. De versierde wagen worden begeleid door muziekkorpsen en verklede mensen. De Prinsenwagen is een belangrijk onderdeel van de stoet. De optocht gaat door de straten van Kleine Huisjes, Molenrij en Kloosterburen. De praalwagens strijden mee om een prijs en de mooiste wagen wordt na afloop van de stoet geëerd. Die zondagavond is het weer groot feest in het Kronkelhoes.
• Maandag - De maandag daarop starten prins, raad van elf en dansmariekes met een gezamenlijk ontbijt. Daarna gaan ze op ziekenbezoek naar mensen in de oude gemeente Kloosterburen. Een kleine delegatie - de prins, adjudant en twee dansmariekes - gaan naar Groningen om inwoners van Kloosterburen in het ziekenhuis te bezoeken. Maandagavond is het de tijd voor Rosenmontag-avond. Dat is een feestelijke avond met optredens van de dansmariekes, de raad van elf en plaatselijke artiesten.
• Dinsdag - Dinsdag is de dag van de punt achter carnaval. De burgemeester krijgt op het gemeentehuis in Leens de sleutel van het dorp terug. Die avond moet ook dat nog even gevierd worden, maar deze dinsdagavond gaat niet meer tot in de kleine uurtjes door. Voor middernacht wordt het carnaval afgesloten door de prins met een gratis vat bier.
• Woensdag - Aswoensdag is de dag van het opruimen en schoonmaken van het Kronkelhoes.

Lees verder

• Carnaval in Ter Apel Groningen - Troapler Karnavaal