Wat gebeurde er in 1964?

1964 was het jaar van The Beatles in Blokker. Ook wordt Nelson Mandela in 1964 tot levenslang veroordeeld. Prinses Irene treedt in het huwelijk met Carlos Hugo van Bourbon-Parma. Spanje wordt Europees Kampioen voetbal. De Olympische Spelen vinden plaats in Innsbruck en Tokio. Wat waren verder de belangrijkste nieuwsfeiten uit het binnen-en buitenland in 1964? Wie waren er succesvol in de sport en in de muziek?

Binnenland

In Rome trouwt prinses Irene, zonder toestemming van de Staten-Generaal, met Carlos Hugo van Bourbon-Parma. Door het ontbreken van de toestemming van de Staten-General komt prinses Irene niet meer in aanmerking voor troonopvolging. Voorafgaand aan het huwelijk is er kritiek op de overgang van de prinses naar de Rooms-katholieke kerk.

Vanaf het zes mijl uit de kust gelegen “REM-Eiland” start Radio en TV Noordzee met televisie uitzendingen. Programma’s, die worden uitgezonden, zijn onder andere, Mr. Ed, Rin Tin Tin, de onzichtbare man en Zorro. In december wordt de zender uit de lucht gehaald. Uit Radio en TV Noordzee zal uiteindelijk de Tros voortkomen.

Overig binnenlands nieuws

• The Beatles treden twee keer op in de veilinghallen te Blokker, het zijn de enige officiële concerten in Nederland.
• Het Zwolle-IJsselkanaal wordt officieel geopend.
• Nederland krijgt met Nederland 2 een tweede publieke televisiezender.

Buitenland

Alaska wordt getroffen door de op één na sterkste aardbeving die ooit door een seismograaf is vastgelegd. De aardbeving heeft een kracht van 9,2 op de schaal van Richter. Anchorage wordt zwaar getroffen. Uiteindelijk komen 131 mensen om het leven, de meeste slachtoffers vallen door de tsunami, die op de aardbeving volgde.

In het Rivoniaproces wordt Nelson Mandela schuldig bevonden aan alle feiten die hem ten laste worden gelegd. Oorspronkelijk wordt de doodstraf geëist. Uiteindelijk wordt hij met andere ANC leiders veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf op Robbeneiland. In totaal zal hij 27 jaar in gevangenschap doorbrengen.

In Amerika treedt de Civil Rights Act in werking. Het is een belangrijke mijlpaal, die discriminatie naar land van herkomst, van Afro-Amerikanen en van vrouwen verbiedt. De wet maakt een einde aan rassenscheiding op het werk, scholen en publieke diensten. Ook wordt een einde gemaakt aan ongelijke eisen voor kiezersregistratie.

In Amerika wordt naar aanleiding van het “Tonkin-Incident” een resolutie aangenomen, waardoor President Johnson geautoriseerd wordt om directe aanvallen in Zuidoost-Azië uit te voeren, dit zonder dat hiervoor een oorlogsverklaring, met toestemming van het congres, noodzakelijk is.

Nikita Chroesjtsjov wordt afgezet door zijn collega’s in het Politbureau. Hem wordt verweten dat hij grote fouten heeft gemaakt in het economisch, agrarisch en buitenlands beleid. Ook wordt de afloop van de “Cuba crisis” hem aangerekend. Hij wordt als partijleider opgevolgd door Leonid Brezjnev en als premier opgevolgd door Aleksej Kosygin.

Overig buitenlands nieuws

• De PLO wordt opgericht.
• Ds. Martin Luther King ontvangt de Nobelprijs voor de vrede. Time magazine roept hem uit tot de man van het jaar 1963.
• Jack Leon Ruby wordt schuldig bevonden aan de moord op Lee Harvey Oswald.
• De commissie Warren komt met het rapport over de moord op president Kennedy.
• Lyndon B. Johnson wint de Amerikaanse verkiezingen.

Financieel Economisch

De Nederlandsche Handels-Maatschappij en de Twentsche Bank fuseren tot de ABN Bank. De belangrijkste reden is de internationaal toenemende trend naar schaalvergroting. Het internationale netwerk van de Nederlandsche Handels-Maatschappij en de sterke positie op de thuismarkt van de Twentsche Bank sluiten goed op elkaar aan.

• Ford start met de productie van de Ford Mustang
• De eerste versie van de computertaal BASIC wordt geschreven.
• IBM brengt met de IBM System 360 de eerste mainframecomputer op de markt.

Sport

Olympische Winterspelen
De Olympische Winterspelen worden dit jaar gehouden in Innsbruck, Oostenrijk. Dit jaar wordt voor het eerst de Olympische vlam ontstoken bij de winterspelen. Ook doet de computer zijn intreden bij de spelen, zodat de uitslagen sneller bekend kunnen worden gemaakt. Het is de eerste keer dat India. Mongolië en Noord-Korea deelnemen aan de spelen. De sport rodelen staat voor het eerst op het programma. Ook wordt het bobsleeën weer opgenomen in het programma.

Nederland wint twee medailles, één gouden en één zilveren. De gouden medaille wordt gewonnen door Sjoukje Dijkstra, bij het kunstrijden. Het is de eerste gouden medaille, voor Nederland, op de winterspelen. Kees Verkerk wint de zilveren medaille op de 1500 meter schaatsen.

Medaillespiegel

Olympische zomerspelen
De Olympische Zomerspelen worden dit jaar gehouden in Tokio, Japan. De sporten judo en volleybal staan voor het eerst op het programma. Bij het onderdeel atletiek zijn de Amerikanen oppermachtig. Van de 24 te behalen gouden medailles, winnen ze er 12.

Nederland wint in totaal 10 medailles, 2 gouden, 4 zilveren en 4 bronzen. Anton Geesink wint bij het judo de gouden medaille in de open klasse. Dit tot grote verassing van de Japanners. Bij de ploegentijdrit op de weg winnen Evert Dolman, Gerben Karstens, Jan Pieterse en Bart Zoet de gouden medaille. Ook worden er medailles gewonnen bij het zwemmen, kanovaren, roeien en de wielerachtervolging

Medaillespiegel

Voetbal

• Spanje wint het EK voetbal door in de finale de Sovjet-Unie met 2-1 te verslaan. Nederland bereikt de eindfase van het toernooi niet.
• Landskampioen over het seizoen 1963/1964 wordt DWS (Door Wilskracht Sterk), uit Amsterdam.
• De kampioen van de Eerste Divisie over het seizoen 1963/1964 wordt Sittardia.
• De KNVB Beker wordt gewonnen door Fortuna.
• De winnaar van de Europacup I is Internazionale, uit Italië.
• De winnaar van de Europacup II is Sporting Lissabon, uit Portugal.

Op initiatief van Sietse Westra wordt SC Cambuur Leeuwarden opgericht. Dit ter vervanging van het naar de amateurs teruggekeerde VV Leeuwarden.

Faas Wilkes neemt na zijn laatste seizoen, bij Xerxes, afscheid van het voetbal.

Bij de kwalificatie wedstrijd, voor de Olympische spelen van Tokio, tussen Peru en Argentinië wordt twee minuten voor tijd, bij de stand van 1-0 voor Argentinië, een doelpunt van Peru afgekeurd. Hierdoor ontstaat onrust in het stadion. De politie gebruikt traangas, bij de paniek die hierdoor ontstaat komen 319 mensen om het leven.

Wielrennen

• De winnaar van de Tour de France is de Fransman Jacques Anquetil.
• Jan Janssen wordt de beste Nederlander op de 24e plaats.
• In het Franse Sallanches wordt Jan Janssen wereldkampioen wielrennen op de weg.

Schaatsen

• De winnaar van het WK allround schaatsen voor mannen wordt de Noor Knut Johannesen.
• Op de zevende plek eindigt Ard Schenk als beste Nederlander
• De winnares van het WK allround schaatsen wordt Lidia Skoblikova, uit de Sovjet-Unie.
• De Nederlandse vrouwen komen niet voor in de top tien.

Autosport

• John Surtees (Engeland) wordt winnaar van de Formule I. Ferrari wint de constructeurs titel.
• Parenelli Jones (Verenigde Staten) wint de Indianapolis 500.

Tennis

• Wimbledon wordt gewonnen door:
• Mannen: Roy Emerson (Australië)
• Vrouwen: Maria Bueno (Brazilië)
• Australië wint de Davis Cup

Overig sportnieuws
Muhammad Ali wordt wereldkampioen zwaargewicht boksen door Sonny Liston te verslaan.

Cultuur en muziek

Dit jaar wordt voor de eerste keer de Gouden Televizier-Ring uitgereikt. De winnaar hiervan wordt Stiefbeen en zoon van de NCRV

In het radioprogramma Uitlaat (daarvoor Multiplex) debuteren Kees van Kooten en Wim de Bie als de Clicheemannetjes.

De Roman Ik, Jan Cremer geschreven door Jan Cremer komt uit. Centraal thema in het boek is de bevrijding van de idealen van de jaren 50.

In Amerika nemen The Beatles de eerste vijf posities in van de Bilboard Hot 100 van 4 april 1964:

1. Can’t buy me Love
2. Twist and Shout
3. She Loves You
4. I Want to Hold Your Hand
5. Please Please Me

De Rolling Stones komen met hun debuutalbum, het album zal de nummer 1 positie van de UK Top 20 Albums bereiken..

Winnaars van de Oscars

• Tom Jones (Tony Richardson) voor beste film.
• Tony Richardson (beste regisseur) voor Tom Jones.
• Sidney Poitier (mannelijke hoofdrol) voor zijn rol in Lilies of the Field.
• Patricia Neal (vrouwelijke hoofdrol) voor haar rol in Hud.

In Amerika worden Jeopardy!, Peyton Place, Flipper en The Adams Family voor het eerst uitgezonden. In Nederland wordt de laatste aflevering van Dappere Dodo uitgezonden. In België wordt Kapitein Zeppos voor het eerst uitgezonden.

Geboren in 1964

• 07 januari: Nicolas Cage (Amerikaans, acteur)
• 12 januari: Jeff Bezos (Amerikaans, oprichter Amazon.com)
• 17 januari: Michelle Obama (Amerikaans, vrouw van ex-president Barack Obama)
• 18 maart: Bonnie Blair (Amerikaans, schaatsster)
• 29 maart: Elle Macpherson (Brits, model en actrice)
• 01 april: Erik Breukink (Nederlands, wielrenner en ploegleider)
• 03 april: Nigel Farage (Brits, politicus)
• 01 mei: Yvonne van Gennip (Nederlands, schaatsster)
• 26 mei: Lenny Kravitz (Amerikaans, zanger)
• 06 juni: Nelli Cooman (Nederlands, atlete)
• 15 juni: Courteney Cox:Arquette (Amerikaans, actrice)
• 22 juni: Dan Brown (Amerikaans, schrijver)
• 08 juli: Linda de Mol (Nederlands, presentatrice en ondernemer)
• 16 juli: Miguel Indurain (Spaans, wielrenner)
• 20 juli: Chris Cornell (Amerikaans, zanger)
• 26 juli: Sandra Bullock (Amerikaans, actrice)
• 05 augustus: Pia Douwes (Nederlands, musicalzangeres)
• 02 september: Keanu Reeves (Amerikaans, acteur)
• 03 september: Adam Curry (Amerikaans/Nederlands, diskjockey en ondernemer)
• 22 september: Jort Kelder (Nederlands, presentator en oud hoofdredacteur Quote)
• 30 september: Monica Bellucci (Italiaans, model en actrice)
• 09 oktober: Guillermo del Toro (Mexicaans, filmregisseur)
• 31 oktober: Marco van Basten (Nederlands, voetballer en trainer)
• 05 november: Famke Janssen (Nederlands, actrice)
• 08 december: Teri Hatcher (Amerikaans, actrice)
• 09 december: Peter Blangé (Nederlands, volleyballer)
• 23 december: Eddie Vedder (Amerikaans, zanger)

Overleden in 1964

• 5 april: Douglas MacArthur (Amerikaans 5 sterren generaal)
• 22 juni: Havank (Nederlands schrijver)
• 25 juni: Gerrit Rietveld (Nederlands ontwerper)
• 01 augustus: Carel Godin de Beaufort (Nederlands autocoureur)
• 28 september: Harpo Marx (Amerikaans komiek)
• 15 oktober: Cole Porter (Amerikaans componist)
• 20 oktober: Herbert Hoover (Amerikaans president)
• 16 november: Piet Moeskops (Nederlands wielrenner)
• 29 november: Anne de Vries (Nederlands schrijver)
• 11 december: Sam Cooke (Amerikaans zanger)
• 30 december: Hans Gerhard Creutzfeldt (Duits neuropatholoog)

Lees verder

• Wat gebeurde er in 1965?
• Wat gebeurde er in 1966?
• Wat gebeurde er in 1967?
• Wat gebeurde er in 1968?
• Wat gebeurde er in 1969?