Piazza Navona: het mooiste plein in Rome

Het Piazza Navona is een van de mooiste pleinen van heel Rome. De fundering van het plein ligt 6 meter lager, die is nog steeds te bezichtigen. Verder zijn er op het plein drie fonteinen, een paleis en een kerk te vinden. Het plein heeft zijn schoonheid te danken aan alle barokke kunst, waarmee veel bouwwerken op het plein versierd zijn.

Ontstaan

De basis voor dit plein is gelegd in de 1e eeuw na Christus. Keizer Domitianus liet toen een stadion bouwen, op de plek waar nu het plein ligt. In het stadion werden vooral atletiekwedstrijden gehouden. Ook vonden er de Capitolijnse Spelen plaats, de Romeinse versie van de Olympische Spelen. De spelen werden in het Latijn agones genoemd. Hier heeft het plein haar naam aan te danken. In de loop van de tijd werd agones agone, dat werd innagone wat weer veranderde in navone. Tot het plein uiteindelijk Piazza Navona werd genoemd. Een stadion heeft tribunes en omdat die schuin oplopen is daaronder ruimte. Daarom waren daaronder kleine winkeltjes te vinden: tabernae. Ook bevonden zich daar bordelen.

In de loop der jaren veranderde de functie van het stadion. Op de plaatsen van de tribunes werden huizen gebouwd, en het speelveld van het stadion werd een openbaar plein. In de 15e eeuw verplaatste de markt naar het Piazza Navona en werd de straat geplaveid. Het is natuurlijk erg fijn als er schoon water beschikbaar is bij een markt, dus liet paus Gregorius XIII fonteinen op het plein aanleggen. Dit waren toen nog simpele waterbakken.

Paus Innocentius X

Het plein heeft zijn schoonheid echter te danken aan paus Innocentius X. Hij liet op het plein zijn paleis, een kapel en een fontein bouwen, ter ere van zijn pausenfamilie: de Pamphilj-familie. Hij introduceerde ook een hele leuke activiteit. Hij liet namelijk één dag in het jaar de afvoerpijpen van de fonteinen afsluiten zodat de fonteinen overstroomden. Zo ontstond een hele waterplas op het plein. Na een aantal jaar werd het een gewoonte dat elk weekend van augustus de fonteinen werden afgesloten. Het werd toen het ‘Meer van het Piazza Navona’ genoemd. Dit was altijd een hele gezellige gebeurtenis waarbij arm en rijk met elkaar genoten van de verkoeling van het water. Helaas werd dit in de 19e eeuw afgeschaft omdat men bang was dat er ziektes zouden ontstaan door slechte hygiëne, of dat er zelfs malaria zou ontstaan.

Sprekende beelden

Dichtbij het Piazza Navona, op een straathoek iets verderop staat het beeld Pasquino. Dit was het eerste sprekende beeld. Het gebeurde vaak dat mensen bij het beeld een kort tekstje achterlieten waarin ze kritiek uitten tegen de paus: vandaar de naam sprekend beeld. De pausen waren hier niet van gediend en wilden dat het beeld niet meer gebruikt werd. Daarom overwoog eens een paus om Pasquino in de rivier de Tiber te gooien, maar dat heeft hij niet gedaan omdat hij bang was om uitgelachen te worden. Daarom kwam het beeld uiteindelijk onder strenge bewaking te staan. Dit leidde er echter toe dat er nog meer sprekende beelden kwamen, waaronder Marforio. Zo kwam het ook voor dat Pasquino en Marforio gezellig met elkaar ‘kletsten’. Een briefje bij het ene beeld verwees dan naar het andere beeld en andersom.

Ook zou Pasquino kritiek hebben geleverd op de bouw van de Vierstromenfontein. Om die bouw te vergoeden liet de paus extra belasting invoeren. De mensen waren hiertegen, vandaar dat Pasquino zei: "Wij willen geen obelisk en fonteinen, nee we willen brood, brood, brood."

Oorsprong Pasquino

Het beeld stelt Menelaus, de Myceense koning van Sparta en man van Helena, voor, die het lichaam van Patroclos tilt. Het was gevonden tijdens opgravingen in de 15e eeuw. Doordat het zo beschadigd was werd het op de hoek van een straat gezet. Pasquino heeft zijn naam te danken aan kleermaker Pasquino. Hij wist namelijk altijd de nieuwste weetjes en had altijd spitsvondige opmerkingen. Toen hij was overleden is het beeld daarom naar hem vernoemd.