De Maanlanding volgens Thucydides

Thucydides schreef heel zakelijk, hij maakte echt een verslag van de oorlog. Hoewel het soms doorschemert dat hij toch echt wel een Athener was en van zijn moederstad houdt, is hij heel erg neutraal. Hij wordt niet voor niks de grondlegger van de wetenschappelijke geschiedenis genoemd, hierbij onderscheidt hij zich van Herodotus, “de vader van de geschiedschrijving”, die af en toe wel wat aan de fantasie van de lezers overliet.

De stijl van Thucydides

Zoals net al naar voren kwam, Thucydides schrijft heel droog. In eerste instantie beschrijft Thucydides de situatie zoals hij was. Bij sommige momenten gaat hij dieper in op de situatie. Hij beschrijft bijvoorbeeld verschillende toespraken, van onder andere Perikles. Soms levert hij kritiek, hij ergert zich er bijvoorbeeld aan dat er na het wegvallen van het leiderschap van Perikles, en enorme stuurloosheid ontstaat in Athene.

Dé manier om in de oudheid informatie te verzamelen was natuurlijk reizen, op die manier kon met van allerlei mensen verhalen horen en zo kritischer te werk gaan. Hij was dan ook in de leer geweest bij de sofisten, de eersten die echt onafhankelijk onderzoek deden. Volgens Thucydides zelf had hij daar meer dan genoeg tijd en gelegenheid voor, na zijn verbanning uit Athene, door een militaire blunder aan het begin van dezelfde oorlog als waar hij over schrijft.

Het werk van Thucydides is geen echte poëzie. Het feit dat hij in de oudheid al zo geliefd was heeft hij dat te danken aan het feit dat hij politieke visies kort en goed wist op te schrijven. Niet omdat hij zo kunstig en poëtisch schreef. Dit staat in contrast met zijn leraren de sofisten, die predikten dat het niet uitmaakt wat men zegt, als het maar overkomt. Thucydides hield er rekening mee, dat was vrij ongewoon toen, dat zijn werk gelezen werd, hij gaf in ieder geval zelf geen voorlezingen uit eigen werk. Dat was ook lastiger sinds hij uit Athene was verbannen. Hij richt zijn werk tot een hoog, intelligent publiek, niet zomaar aan elke voorbijganger, en heeft dus geen behoefte om smeuïg of kunstig te schrijven. Hij verwacht dat zijn lezers, net als hijzelf geïnteresseerd zijn in het onderwerp en bereid zijn om van standpunt te veranderen (Wat hij blijkbaar al deed tijdens zijn studie bij de sofisten).

Thucydides had succes, al in de oudheid, zijn werk werd veel gelezen in de rijkere kringen. Hij schreef dan ook een bijzonder werk. Zijn levenswerk heeft de middeleeuwen glansrijk overleefd en is nu (weliswaar de enige) een hele goede, neutrale bron over de Peloponnesische oorlogen en over de Griekse geschiedenis en literatuur in het algemeen.

De beste manier om in de stijl te komen van Thucydides is om een stukje te lezen in zijn stijl: hier is een verslag van de maanlanding geheel geschreven in de stijl van Thucydides.

Thucydides' onderzoeken.

Thucidides, een Athener, schreef de geschiedenis van de eerste bemande landing op de maan, uitgevoerd door de Verenigde Staten van Amerika in 1969. Hij begon te schrijven toen de raket opsteeg, terwijl men geloofde dat het een mijlpaal uit de geschiedenis zou worden. Geen enkele reis roerde Amerika en de rest van de wereld zo als deze.

Het land dat nu de Verenigde Staten heet, werd vroeger slechts bewoond door de zogeheten “Indianen”. Sinds de ontdekking van het Amerikaanse continent door Europa in 1492, kwamen in rap tempo veel Europeanen naar het continent om zich daar te vestigen. Uiteindelijk is er vrijwel niets meer overgebleven van de oorspronkelijke bewoners, de Indianen, die door de vaak met geweld gepaard gaande expansiedrift van de nieuwgevestigde Europeanen en de vreemde ziekten die zij meebrachten snel in aantal verminderden. Met de nieuwkomers ging het daarentegen steeds beter, het land bloeide snel op en is tegenwoordig een van de grootste machtsblokken van de wereld. In de huidige situatie wonen dus vrijwel alleen mensen wiens voorouders de zee zijn overgestoken naar Amerika, wat een multiculturele samenleving als gevolg heeft gehad.

Het was nu in 1969, dat het eerste bemande ruimteschip op de maan lande. Het was een onrustige tijd, want de tweede wereldoorlog, die veel doden en materiële schade veroorzaakt had, was juist minder dan 25 jaar daarvoor afgelopen. In deze oorlog hebben de Verenigde staten veel bombardementen te voorduren gehad en ook zelf vaak de opdracht gegeven tot het afvuren van bommen. Gedurende de tweede wereldoorlog hadden zij eveneens de atoombom ontwikkeld, een allesvernietigende bom die naast een grote ontploffing geven ook door het afgeven van straling gezondheidsproblemen kon veroorzaken. Ook was er sprake van een bijzondere spanning, tussen Rusland en de Verenigde Staten, twee van de machtigste landen van de wereld, ook wel de koude oorlog genoemd.

Deze beide landen hadden een heel verschillende politieke opvatting. De Verenigde Staten waren kapitalistisch, en schonk veel waarde aan bezit en vrijheid. Rusland was communistisch, en vond juist de gemeenschap het belangrijkste in de samenleving, wat enigszins ten koste ging van de vrijheid. Ik moet blijk geven van mijn persoonlijke afkeuring van het communistische systeem. Dit omdat ik van mening ben dat vrijheid de bron is van een samenleving van gelukkige mensen, en het gemeenschapsideaal van het communisme niet van nature aan de mens in het algemeen is besteed.

De koude oorlog hield een constante dreiging in tussen beide landen, die allebei in het bezit waren van de gevreesde atoombom en beiden zo snel mogelijk zo veel mogelijk wapens gingen maken, om elkaar te intimideren. Maar aangezien de vrees van beide partijen in evenwicht bleef, is het niet tot een werkelijke oorlog gekomen. In deze periode was er ook op allerlei andere fronten een enorme concurrentiestrijd gaande tussen Rusland en de Verenigde Staten, met name het technische front. Het verkennen van de ruimte was een van hun vele strijdfronten. De wereld wachtte in spanning af wie als eerste de ruimte in trok.

De eerste slagen waren verloren door de Verenigde Staten. In 1957 stuurde Rusland de eerste satelliet de ruimte in, de Sputnik 1. Twee jaar later zonden zij als eerste een onbemande raket naar de maan. Rusland was verheugd over deze overwinning op hun concurrent en de president van Rusland, Voroshilov, sprak de volgende woorden aan de Verenigde staten:

“Amerikaanse mannen, zij die, net als wij, een economische bloei en welvaart voor het volk nastreven, en die wij beschouwen als een gelijkwaardige concurrent, weest gegroet. Onze raket heeft als eerste de maan verkend, het bewijs heeft u allen gezien. U moet zich zeker verslagen voelen na zulk een nederlaag. Ook zijn wij al bezig met onze plannen voor de eerste bemande vlucht naar de maan, waar wij ook weer als eerste aan zullen komen. Ons land is verre superieur aan het uwe. U kunt de Strijd maar beter opgeven!”

En als antwoord zei de president van de Verenigde Staten, Kennedy, tegen Rusland:

“Aangezien deze Russen hebben gekozen zo te spreken, zullen wij dit tegen hen zeggen. Zij mogen dan als eerste deze dingen gedaan hebben, ook wij zitten niet stil. Wij zullen deze vermaarde superioriteit vlug onderuit halen. En nimmer zullen wij de strijd opgeven! Als ooit een mens over de maan rond zal lopen, zal de eerste een Amerikaan zijn.”

Zulke woorden waren van de Amerikanen.

En inderdaad, zoals president Kennedy beweerde geschiedde, die twintigste juni in 1969. De Verenigde Staten waren als eerste klaar voor een bemande missie naar de maan, en die dag landde hun Apollo 11 op het oppervlak van de maan. Als eerste stapte de Amerikaan Neil Armstrong uit de raket, en sprak de beroemde woorden “"That's one small step for man, one giant leap for mankind". Even later zette Buzz Aldrin, die ook mee was op de vlucht, als tweede voet op de maan. Zij liepen een eind en plantten de Amerikaanse vlag in de grond. Na tweeëneenhalf uur rond gelopen te hebben gingen zij weer terug naar het ruimteschip en zetten weer koers naar de aarde. Terug op aarde werden zij gefeliciteerd door de gelukkige president Nixon, met in zijn achterhoofd de blijde gedachte Rusland voor te zijn.

En dit is het einde van het politieke maanlandingverhaal. Het symboliseert de climax van de internationale spanningen toentertijd, de strijd tussen de Verenigde Staten van Amerika en Rusland. Ik hoop u goed geïnformeerd te hebben met deze uiteenzetting, opdat u uw eigen lering hieruit kan trekken en uw eigen mening kan vormen.