De hangende tuinen van Babylon: het irrigatiesysteem

Ze spreken tot ieders verbeelding: de hangende tuinen van Babylon, een van de zeven wereldwonderen. Maar hoe werd de zo rijke en majestueuze tuin van water voorzien?

Oorsprong

De omgeving van Babylon was dor en droog. Het is daarom wonderbaarlijk dat in een droog gebied een tuin op kan rijzen met zoveel flora en fauna. Het leven van de mensen in Babylon werd mogelijk gemaakt door de rivieren de Tiber en de Eufraat, die men destijds de Idiglat en Buranin noemde. De Babyloniers kenden al in vroege tijden manieren om het water van deze rivieren te controleren, zodat zij in staat waren voedsel te verbouwen. Hiervoor groeven ze kanalen en bouwden ze dijken. Dit deden ze al in de 7e eeuw voor christus. Het aanleggen van deze kanalen en dijken had nog een ander positief effect, aangezien de gang van de rivieren eerst erg onstabiel was. Het was nagenoeg onmogelijk om steden aan deze rivieren te bouwen, aangezien het onmogelijk was te voorspellen hoe een rivier zou gaan lopen. Door het maken van dijken en kanalen gingen de rivieren steeds dezelfde weg, waardoor er ook voor andere steden de zekerheid van voldoende water was.

Het graven van kanalen en het bouwen van dijken was echter niet genoeg om een heel gebied vol flora in leven te houden, flora die zelfs vanuit andere, nattere klimaten geïmporteerd was. Hiervoor werd een zeer complex irrigatie systeem bedacht, waarvan de latere generaties en culturen en zelfs mensen nu nog van kunnen profiteren.

Om te kunnen begrijpen wat voor taak het was om de beplanting van water te kunnen voorzien moeten we kijken hoe het bouwwerk zelf eigenlijk in elkaar zat. De Babylonische tuinen hingen, hoe raar het ook klinkt, niet. Toch staan ze zo bekend, waarschijnlijk door een vertaalfout. Zowel de Latijnse als Griekse vertaling van het woord hangen, pensilis of kremastos, kan ook overhangen betekenen. Dus in plaats van dat de planten hingen, hingen ze ergens overheen, namelijk over de vele terrassen waarop de tuinen gebouwd waren.

Constructie

De constructie van de tuinen bestond namelijk uit grote holle constructies, de een op een steeds hoger niveau dan de ander. Deze constructies waren hol tot op een zekere hoogte, van waaraf ze gevuld werden met vruchtbare aarde, genoeg om de grootste bomen te laten wortelen. Er is niet veel geschreven over het irrigatiesysteem van de tuinen, maar een ding kwam er duidelijk in naar boven: De constructie was niet zichtbaar. Dit misschien omdat deze zo complex was dat de ingenieurs van Babylon hun geheimen wilden bewaren. Wel is bekend wat voor systeem werd gebruikt om andere tuinen in de regio, zoals de tuinen van Nineveh, te irrigeren. Waarschijnlijk hebben de Babyloniers van hetzelfde systeem gebruik gemaakt, alleen dan anders. Onder deze laag aarde liepen ook nog irrigatiebuizen, elk met een andere route om de bodem van water te voorzien. Deze buizen liepen het terras op vanaf een wateropslag, die ook op elk terras was. Elk terras, en dus ook elke verdieping moest een toevoer aan water groot genoeg hebben om alle planten in water te kunnen voorzien. De toegang tot de verschillende terrassen was per trap, maar het water liep natuurlijk niet zelf omhoog. In plaats daarvan werd het omhoog gebracht met een constructie die leek op de tegenwoordige roltrap. Deze constructie bestond uit 2 wielen, een in de bovenste wateropslag en een in de wateropslag daaronder. De twee wielen waren verbonden met een soort kabel, waaraan ook een soort van emmers hingen. Slaven zorgden voor het bewegen van de kabel, met de emmertjes die zich vol lieten lopen in het onderste bassin en leeg liepen in het bovenste bassin. Maar als dit zo werd gedaan, gooiden de emmertjes zich pas leeg bij het omkeren bij het bovenste wiel.

Om dit probleem op te lossen werd een richel gemaakt aan het waterbassin, waardoor de emmertjes daar al omkeerden. Men weet niet of deze constructie vanaf elke verdieping naar de volgende verdieping werd toegepast, dus of de constructie elke keer slechts een verdieping omhoog liep, of dit steeds vanaf het grootste waterbassin onderaan werd gedaan.

Tweede theorie

Er bestond nog een theorie over het irrigatiesysteem. Deze theorie was veel ingewikkelder, en er werd ook minder over gesproken. In plaats van een verticaal wiel was er sprake van een horizontale schroef. Deze schroef werd draaiende gehouden door een lastdier. De schroef zat in een soort grote buis, in ieder geval een waterdicht geval, en het water werd door de ronddraaiende beweging naar boven gebracht. Dit leek erg veel op de uitvinding van Archimedes. Deze methode was veel ongeloofwaardiger omdat de buis schuin zou moeten lopen met een kleine hoek om het water echt omhoog te krijgen, en later is gebleken dat deze methode ook maar werkt voor kleine afstanden. In de hangende tuinen zou het systeem het water een aardig stuk naar boven moeten vervoeren, en het zou daarom dus relatief horizontaal moeten lopen, waar eigenlijk geen plaats voor is.

Maar de Babyloniërs liepen tegen nog een probleem aan. De huizen in Babylon werden van een steen gebouwd, die niet bestand was tegen water. Dit was normaal geen probleem, aangezien ze toch nooit te maken hadden met regen. Maar om ervoor te zorgen dat het water niet te vroeg wegliep zonder bij de wortels van de bomen en planten te komen, moest een ander soort steen vervaardigd worden. Om de normale bakstenen kwam dus een laag steen, die uit speciale rotsen gehouwen werd, en dus waterdicht was.

Lees verder

• De hangende tuinen van Babylon: feit of verzinsel?
• De hangende tuinen van Babylon: historische bronnen
• Hangende tuinen van Babylon: flora en fauna