Hendrik VIII en zijn 4e vrouw Anna van Kleef

De 4e vrouw van Hendrik de VIII was Anna van Kleef. Deze Duitse dochter van een hertog was zo lelijk dat Hendrik niet eens met haar naar bed kon. Hendrik heeft zijn afschuw over het uiterlijk van deze vrouw nooit onder stoelen en banken gestoken. Hij was zo kwaad dat hij zijn adviseur Thomas Cromwell liet onthoofden. Zijn vrouw bood hij een echtscheiding aan, die zij met beide handen aangreep. Zij wilde net zo graag van hem af, als hij van haar.

Algemeen

Thomas Cromwell kreeg van zijn koning, Hendrik VIII, opdracht een nieuwe vrouw voor hem te vinden. Zijn 3e vrouw Jane was al bijna 3 jaar dood en zijn kinderen hadden behoefte aan een stiefmoeder. Cromwell reisde alle hoven van Europa af en kwam terug met de naam van Anna van Kleef. Hij was echter één ding vergeten. De koning hield alleen van mooie vrouwen.

De jonge Anna

Anna van Kleef wordt geboren op 22 september 1515 als dochter van hertog Johan III van Kleef en Maria van Gulik-Berg. Ze had nog twee zusjes (Sybille, geboren 17 juli 1512 en Amalia) en een broer (Willem V, geboren 28 jui 1516).

Anna groeit op in een tijd dat Maarten Luther in Duitsland, Wittenberg, zijn beroemde 95 stellingen aan de deur van de slotkerk timmerde. Anna zelf was nog te jong om te beseffen wat dit allemaal voor gevolgen zou kunnen hebben, en om zich te interesseren voor de godsdienstpolitiek van haar vader (hij had de kant van de protestanten gekozen).

In 1539, de vader van Anna was al overleden, komt een hofschilder van Hendrik VIII naar het hof van Kleef om de zusjes Anna en Sybille te schilderen. Er zou een mogelijkheid kunnen bestaan dat de Engelse koning één van de zusjes tot zijn vrouw zou kiezen.

Anna en Hans Holbein

Deze hofschilder was Hans Holbein, die enorm schrok toen hij Anna zag. Hij wist niet hoe hij deze dame op een redelijke manier op het doek moest krijgen, zonder dat zijn koning razend zou worden.

Anna was namelijk vrij plomp, had pokken gehad wat in haar gezicht nog duidelijk zichtbaar was en een grote neus. Maar de nuchtere Anna had zich in haar mooiste gewaad gestoken en haar mooiste sieraden omgehangen.

Dat Holbein haar uiteindelijk anders zag dan Hendrik komt zeer waarschijnlijk doordat hij veel met haar heeft gesproken. Haar vriendelijke houding deed hem een andere Anna zien dan wanneer hij een foto van haar genomen zou hebben. Hij schilderde haar veel mooier dan ze in werkelijkheid was. Na het grote schilderij, maakte hij ook nog een miniatuur welke hij de koning schonk. De koning was zeer tevreden met de miniatuur, kon een glimlach niet onderdrukken toen hij het portret zag.

Hendrik en Anna

Het was Thomas Cromwell, de belangrijke vertrouweling en adviseur van de koning, die zijn koning het belang deed inzien van een politieke binding met Duitsland. Hij overtuigde de koning, welke koos voor Anna en niet voor Sybille. Zijn besluit stond vast; Anna werd zijn vierde vrouw.

Hoe fout dit advies was, kwam Cromwell snel te weten. Toen Anna in januari 1540 aankwam in Engeland en haar toekomstige man voor het eerst ontmoette, moet zij ongetwijfeld de figuurlijke klap in haar gezicht hebben gekregen; koning Hendrik kon zijn afschuw over het uiterlijk en de kleding van zijn verloofde niet verbergen. Hij noemde haar een Vlaamse Merrie, maar onder het huwelijk kon hij niet meer uit.

Thomas Cromwell zat binnen de kortste keren, 10 juni 1540, in de Tower, dezelfde plek waar nog geen 4 jaar eerder Anne Boleyn was binnengebracht en werd onthoofd. Deze straf zat er ook in voor Cromwell, hij verloor op 28 juli van datzelfde jaar zijn hoofd.

Het huwelijk

Het huwelijk werd ingezegend op 6 januari 1540 in Greenwich. Hendrik kon er echter niet toe komen om zijn huwelijk ook te consumeren. Anna was maagd en bleef maagd. Toen Hendrik haar verzocht om een echtscheiding, heeft Anna nooit bezwaar gemaakt. In juli 1540, nog geen half jaar na de voltrekking van het huwelijk, was het paar gescheiden.

Anna hield er een riant jaarinkomen, twee paleizen en een eigen hofhouding aan over. Ze leefde in Chelsea, waar ze bijna iedereen overleefde; Catharina Howard, die werd onthoofd, de koning zelf, die in 1547 stierf en Catharina Parr, de 6e vrouw die een jaar na de koning stierf. Anna van Kleef overleed in 1557 op 41 jarige leeftijd. Ze werd begraven in de Westminster Abbey in Londen.

Lees verder

• Hendrik VIII en zijn 1e vrouw Catharine van Aragon
• Hendrik VIII en zijn 2e vrouw Anne Boleyn
• Hendrik VIII en zijn 3e vrouw Jane Seymour
• Hendrik VIII en zijn 5e vrouw Catharina Howard
• Hendrik VIII en zijn 6e vrouw Katharine Parr