De mythische Amazone

Volgens de Griekse mythologie waren de Amazonen een volk van vrouwelijke krijgers die in de bronstijd (1900 - 1200 v.c.) ten noordoosten van het Oude Griekenland leefden. Dit volk werd in de klassieke Griekse literatuur vermeld. Homerus vernoemde ze voor het eerst.

Griekse mythologie

Het bekendste Amazoneverhaal in de Griekse mythologie vind je terug in het negende werk van Herakles, zoon van de oppergod Zeus en een sterfelijke vrouw. Hera, de jaloerse vrouw van Zeus, gaf Herakles de opdracht tien onmogelijke werken te verrichten. De negende bestond erin de gordel van Hippolyta, de Amazonekoningin, te stelen. Herakles en zijn mannen trokken naar de hoofdstad van de Amazonen, Themiscyra, dicht bij de Zwarte Zee, en vroegen Hippolyta om hun de gordel te geven. Omdat ze dat weigerde brak er een bloedig gevecht uit waarin vele van de dapperste en beste Amazones sneuvelden. Als deel van de oorlogsbuit schonk Herakles Theseus, een van de legendarische koningen van Athene, als dank voor zijn hulp de Amazoneprinses Antiope. Zij leefde bij de koning als zijn concubine, maar werd verliefd en schonk hem een zoon, Hippolyte. De overblijvende Amazonen gingen een alliantie aan met Scythia (een gebied dat bevolkt werd door een nomadenvolk bekend als de Scythen, nu een gebied dat zich uitstrekt over Mongolië, China, Rusland, Bulgarije, Azerbedjan en Georgië) en vielen Athene aan om Antiope te bevrijden. Gedurende het gevecht stond Antiope aan de kant van de Atheners. Na een nieuwe smadelijke nederlaag trokken de Amazonen zich terug in hun vaderland.

Een ander bekend verhaal gaat over de krijgsvrouw Penthesilia. Zij trok naar Troje (vandaag Turkije) om de Trojanen bij te staan. Ze vocht een duel uit met Achilles die haar ten slotte doodde. Toen hij haar helm afdeed om haar gezicht te zien voor ze stierf, werd hij smoorverliefd op haar. Deze emotionele scène wordt in de klassieke Griekse kunst op verschillende manieren weergegeven.

Vrouwelijke samenleving

Zo zijn er vele legenden over de Amazonen. In sommige verhalen wordt over een volledige vrouwelijke samenleving gesproken die één keer per jaar mannen uitzocht om te copuleren. In sommige versies wordt verteld hoe de Amazonen die mannen verminkten en doodden en hun kroost als slaven verkocht. Hoewel er geen afdoend bewijs voorhanden is dat deze mythes naar bestaande oude stammen verwijzen waren de Amazonen in kunst en literatuur een populair thema. De Amazone krijgsvrouw bekleedt een belangrijke plaats in de Dinner Party. Zij symboliseert een traditie van sterke vrouwelijke krijgers en de waarde van volledig vrouwelijke leefgemeenschappen.

De Amazone in de Dinner Party

De vrouwelijke krijgers worden op hun plaats symbolisch door één vrouw vertegenwoordigd, hoewel de namen van individuele Amazonen als Hippolyte, Lampedo en Penthesilia op de erfgenamenvloer staan geschreven. De vrouwen worden voorgesteld als krijgers en als dienaren van een godin. De gebruikte kleuren -zwart, rood en wit- zijn de klassieke Amazonenkleuren.

Op het bord staat een beeld van met goud en zilver beklede borsten, een weergave van de borstplaten die de Amazonen in het gevecht droegen. Het beeld verwijst tevens naar de legende dat de Amazonen een van hun borsten afsneden om betere boogschutters te worden. Men vindt er ook dubbele bijlen op terug, een wit ei, een rode maansikkel en een zwarte steen, die allemaal vereenzelvigd worden met de Amazonen. De dubbele bijlen die ze gebruikten in hun gevechten waren een element van goddelijke aanbidding in Kreta, het centrum van de Minoïsche wereld (2600 - 1400 v.C.) en ze werden ook door vrouwen gebruikt om bomen te vellen. Het witte ei is het symbool van vruchtbaarheid; de rode sikkel staat voor de aanbidding van de Grote Moeder en haar band met de maan; de zwarte steen was de eerste incarnatie van de godin in Sumerië (3500 - 2334 v.c.), het huidige Irak.

Op de tafellegger vind je gelijkaardige beelden terug. Een driehoek, symbool van de godin en het goddelijk vrouwelijke, ligt aan de basis van het ei en de sikkels. Het slangenvel dat je vooraan op de legger terugvindt, was een materiaal dat de Amazonen tijdens het gevecht droegen. De geregen versiering aan de zijkanten van de legger verwijzen naar de veters aan de laarzen van de krijgers die ook te zien zijn op het altaar van Zeus in Pergamon, een monument dat de Grieken in de oude stad oprichtten omstreeks 180 v.c. Zowel de titanium bladen van de bijlen als de geregen versieringen werden met Franse knopen uit koperen vezels aangespannen, de noppen van de laarzen der Amazonen. Het beeld van de bijlen wordt hernomen in de verluchte hoofdletter A van de naam op de legger.