Koude Oorlog: het wantrouwen tussen Oost en West
De Koude Oorlog (1945 – 1991) werd gestreden tussen de Sovjet-Unie (SU) en de Verenigde Staten (VS), samen met hun bondgenoten. Deze oorlog wordt zo genoemd omdat de twee hoofrolspelers (SU en VS) niet echt met elkaar gevochten hadden. Er was alleen een continue spanning tussen de twee landen, gebaseerd op wantrouwen.Wantrouwen voor de Tweede Wereldoorlog
Nadat Rusland communistisch was geworden in 1917 door de Russische Revolutie, hadden de twee partijen veel redenen om elkaar niet te vertrouwen. Dit komt door de volgende oorzaken:Vrede van Brest-Litovsk
In de Eerste Wereldoorlog was Rusland een bondgenoot van Engeland, Frankrijk en Amerika. Samen vochten ze tegen Duitsland, met als bondgenoot Oostenrijk-Hongarije. Toen Rusland in 1917 door de Russische Revolutie communistisch werd, sloot Rusland apart vrede met Duitsland, wat het einde van Ruslands deelname aan de oorlog betekende. Hun bondgenoten zagen dit echter als verraad en stuurden een leger naar Rusland om een einde te maken aan het communisme. Deze oorlog werd echter gewonnen door de communisten, in 1922.
Komintern
De Komintern (Communistische Internationale) is een verbond tussen heel veel, zo niet alle, communistische groepen en organisaties in de wereld. De Komintern is opgericht in Moskou, in het jaar 1919. Het streven van de Komintern was dat de hele wereld communistisch zal worden. Over de hele wereld ontstonden door het oprichten van de Komintern communistische revoluties. Het Westen was hier erg van geschrokken en voelde zich bedreigd.
Kapitalistische omsingeling
Het kapitalisme (Westerse regeringssysteem) en het communisme stonden kaarsrecht tegenover elkaar. Het Westen had al eerder geprobeerd om het communisme in het Oosten omver te werpen. Rusland was namelijk omringd door kapitalistische landen. Ze waren bang dat het Westen opnieuw zou proberen het communisme omver te werpen. Daarom vertrouwde de Sovjet-Unie geen enkele vreemdeling, en zag ieder niet-communistisch land of persoon als een potentiële bedreiging. Dit werd kapitalistische omsingeling genoemd in de SU.
Conferentie van München
In 1938 vond de Conferentie van München plaats. In deze conferentie zou worden beslist over het lot van Tsjecho-Slowakije, waarin veel Duitsers woonden. Omdat daar veel Duitsers woonden vond Hitler dat Tsjecho-Slowakije deze gebieden af moest staan aan Duitsland. Stalin was echter niet uitgenodigd voor deze conferentie. Hieruit concludeerde hij dat de SU bij een aanval van Duitsland geen hulp zou krijgen uit het Westen.
Molotov-Ribbentroppact
In augustus van het jaar 1939 sloten Duitsland en Rusland samen een niet-aanvalsverdrag. Dit verdrag heet het Molotov-Ribbentroppact, vernoemd naar Joachim von Ribbentrop en Vjatsjeslav Molotov, ministers van buitenlandse zaken van relatief Duitsland en Rusland. Het verdrag staat ook wel bekend als het Hitler-Stalinpact. Dit verdrag hield in dat bij een Duitse aanval op Polen, Rusland niks zal doen. Hierdoor groeide het Westerse wantrouwen voor het Oosten nog meer.
Verovering van Polen
In september van het jaar 1939 werd Polen aangevallen door Rusland en Duitsland. Het Poolse grondgebied werd verdeeld tussen deze twee landen. Omdat Polen een bondgenoot was van Engeland en Frankrijk, werd het vertrouwen in de SU nog minder.
De politieke stelsels tegenover elkaar
| [/TH][TH=40%]Communisme | Kapitalisme | |
|---|---|---|
| Sociaal | Klassenloze samenleving | Gelaagde samenleving |
| Kijk op andere politiek | Elk land moest communistisch worden | Elk ander politiek stelsel was goed, zolang het eigen stelsel maar niet in gevaar kwam |
| Politiek stelsel | Communistische partijdictatuur | Meerpartijen-democratie |
| Collectief of individu | Het collectief was het belangrijkst | Individuele vrijheden waren belangrijk |
| Economie | De economie werd beïnvloed door de staat (planeconomie) | Ondernemers mogen zo groot worden als ze willen (markteconomie) |
Wantrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog
Door de verovering van Polen leek het aan het begin van de Tweede Wereldoorlog ondenkbaar dat Rusland en Amerika later weer bondgenoten zouden worden. Maar toch raakte beide partijen bij de oorlog betrokken:Het Tweede Front
In 1941 viel Duitsland Rusland aan. De eerste drie jaar na deze aanval werd er door driekwart van het Duitse leger gestreden aan het Oostfront tegen de SU. Om de druk op het Oostfront te verminderen, wilde Stalin dat de Geallieerden het Duitse leger in het Westen zouden aanvallen: het Tweede Front. Dit gebeurde pas in juni 1944. Stalin dacht dat de Geallieerden dit expres deden om de kracht van de SU te verzwakken
De Poolse Kwestie
Door een aantal gebeurtenissen in Polen tijdens de oorlog groeide het wantrouwen nog sterken:
