Negen tips voor herkenbare personages in je korte verhaal

Hoe kun je binnen de beperkte ruimte van een kort verhaal herkenbare en levensechte personages schetsen? De geloofwaardigheid van de hoofdfiguur en de bijfiguren staat of valt met een geloofwaardige uitbeelding van hun karakter. Een effectieve karakterisering van je personages is een van de succesfactoren bij het creatief schrijven. Lees de negen tips over naam, kleding, gebaren of bewegingen, uitdrukkingen, geur, favoriet voorwerp, herinneringen, angsten en verlangens, en tegenstrijdigheden.

Kies een sprekende naam voor je personage

Kies een naam die bij de persoonlijkheid van je personage past. Een vrouw die in de zogenaamde betere kringen is geboren, zal zelden met een naam als 'Truus' door het leven gaan. Maar als een vrouw die officieel Truda-Mariëlla heeft, zich door vrienden en kennissen 'Truus' laat noemen, zegt dat iets over haar karakter. Omgekeerd, als een vrouw uit een volksbuurt die officieel met de naam 'Leentje' door het leven moet gaan, maar zich 'Hélène' laat noemen, is dat ook veelbetekenend.

Laat je personage typerende kleding dragen

Men zegt wel dat kleren de man maken. Dat geldt ook bij het creatief schrijven. Een man die een oud leren jack draagt, heeft een andere uitstraling dan iemand met een smetteloos colbert van zuiver scheerwol. Een vrouw met een wijde, roze klokrok van tule tot even onder haar knie maakt een andere indruk dan haar vriendin die een nauwsluitende zwarte spijkerbroek draagt.

Beschrijf een kenmerkend gebaar of opvallende beweging van je personage

Al met een enkel kenmerkende gedraging kun je een personage herkenbaar maken. Laat iemand nagelbijten. Of alsmaar het ene been over het andere leggen. Of geregeld een vinger naar de neus brengen.

Bedenk een karakteristieke uitdrukking of zin voor je personage

Leg elk personage een bijzondere uitdrukking of zin in de mond en laat die af en toe in je verhaal terugkomen. Bijvoorbeeld een favoriet stopwoord (zoals 'ammenooitniet') of een bepaalde oneliner die telkens terugkomt (zoals 'we wachten maar rustig af' als anderen aandringen op actie).

Kies een passende geur voor je personage

Zou je personage naar babyzalf ruiken, of eerder naar parfum, sigaret of ontsmettingsmiddel? Zo'n geur vergroot de herkenbaarheid van het personage.

Laat je personage een klein, favoriet voorwerp bij zich hebben

Welke favoriete voorwerp zou je personage altijd bij zich dragen? Een design handtas? Een gelukspoppetje? Een smartphone in een door de moeder van het personage zelfgeborduurd etui?

Wat is de gelukkigste en wat is de verdrietigste of pijnlijkste herinnering van je personage?

Geef je personage wat meer kleur door hem of haar een zeer gelukkige, een zeer verdrietige en een zeer pijnlijke herinnering te geven.

Wat is het diepste verlangen en wat de grootste angst van je personage?

Wat een personage beweegt, bepaalt zijn gedrag. Daarom is het belangrijk te weten waarnaar een personage sterk verlangt of wat hij het meest vreest.

Schep wat tegenstellingen binnen je personage

Geen mens is zonder tegenstrijdigheden. Probeer daarom bij bovenstaande keuzes ook wat tegenstellingen in de persoonlijkheid van je personage in te bouwen. Laat de man met het oude leren jack bijvoorbeeld naar duur parfum ruiken. Of laat degene die een door haar moeder zelfgeborduurd etui voor haar smartphone bij zich draagt, gekweld worden door pijnlijke herinneringen aan haar moeder.

Lees verder

• Creatieve non-fictie of het ware verhaal
• Politieke humor als geheim wapen van schrijvers
• De titel van je artikel of blog: wat trekt lezers aan?
• Schrijftips voor het slot van een column, artikel of blog