Wereldwonder 5: Het mausoleum van Halicarnassus

Aan de zuidwestkust van Turkije lag dit enorme Mausoleum, het is maar liefst 1216 m² grot. Doordat dit bouwwerk niet was opgedragen aan de goden van het oude Griekenland heeft dit een speciale plaats in de geschiedenis gekregen. De beelden immers betroffen hier geen goden. Langs de vier zijden liepen twee doorlopende friezen. De ene vertoonde de slag tussen de Laptihen en de Centaurs. De andere de strijd tussen de Grieken en de Amazones.

Mausolus

Mausolus was satraap (vorst) van de Perzische provincie Carië die overleed 351 v. Chr. (het tweede jaar van de 107de olympiade). Zijn residentie stond in de stad Halicarnassus, de huidige stad Bodrum. Deze Mausolus had geen opwindend leven, behalve de bouw van zijn grafmonument. Dit project was ontworpen door zijn vrouw Artemisia, die tevens zijn zuster was. Helaas heeft deze vorst het bouwwerk nooit afgezien, het werd voltooid drie jaar na zijn dood en één jaar na dat van zijn weduwe.

Het mausoleum

Het mausoleum had een bijna vierkante vorm. De oost- en westzijde waren iets lager dan de andere zijden. Het gebouw werd geplaatst op een voetstuk van 38 bij 32 meter. Hierop stond rondom een Ionische zuilengang. Een 24 laags piramide bekroonde het geheel.

De totale hoogte van het gebouw was 45 meter, bedroeg 1216 m², en was als volgt onderverdeeld:

• 20 meter voor het podium van trappen
• 12 meter voor de zuilenrij
• 7 meter voor de piramide
• 6 meter voor de strijdwagen op de top van het mausoleum

De buitenkant van het geheel werd gemaakt van blauw kalksteen en blokken van wit marmer, terwijl binnenin groene vulkanische steen was gebruikt. Het geheel werd ondersteund en droog gehouden door afvoerbuizen en onderaardse gangen. Dit prachtige monument kreeg een al even schitterende plek op een ommuurd terrein, van ongeveer 2,5 ha groot. Een monumentale poort aan de oostzijde diende als ingang.

Vijf van de beste Griekse beeldhouwers hadden opdracht gekregen het geheel met beeldhouwkunst te versieren; Scopa, Bryaxis, Leochares, Timotheos en Praxiteles. Volgens de verhalen nam iedere beeldhouwer een zijde voor zijn rekening en de vijfde beeldhouwer verzorgde de strijdwagen.

Deze strijdwagen stond bovenop de piramide en werd getrokken door paarden die leken op te stijgen. In deze wagen waren twee personen afgebeeld namelijk de koning en de koningin.
De meeste schoonheid van dit wonder is gaan zitten in de versieringen en de standbeelden die de beeldhouwers aan de diverse zijden en op het podium van het mausoleum hebben aangebracht. Dit waren beelden in verschillende maten, kleiner dan levensgroot of veel groter dan levensgroot. Het betrof zowel personen, leeuwen, paarden en diverse andere dieren.

Doordat dit bouwwerk niet was opgedragen aan de goden van het oude Griekenland heeft dit een speciale plaats in de geschiedenis gekregen. De beelden immers betroffen hier geen goden.

Verval

Het is jammer genoeg niet precies bekend wanneer de tombe instortte. Het is heel goed aannemelijk dat dit gebeurde naar aanleiding van een aardbeving. Toen Columbus Amerika ontdekte bestond dit monument nog.

In het begin van de 15e eeuw vielen de Ridders van St. Jan van Malta het gebied binnen en begonnen aan de bouw van een massief kruisvaarder kasteel. In 1494 besloten ze dit te versterken en gebruikten hiervoor de brokstukken van het Mausoleum. In 1522 was er niets meer over van de ooit zo mooie graftombe, wel staat nog steeds het kasteel in Bodrum overeind. Hierin zijn nog wel de gepolijste stenen en marmeren blokken van het mausoleum te bewonderen.

Lees verder

• Wereldwonder 1: De Egyptische piramiden van Gizeh
• Wereldwonder 2: De hangende tuinen van Babylon
• Wereldwonder 3: De tempel van Artemis te Efese
• Wereldwonder 4: Het beeld van Zeus in Olympia
• Wereldwonder 6: De Kolos van Rhodos