New7wonder 5, Petra, rotsstad in Jordanië

De stad Petra is volledig uitgehakt uit de roze-rode rotsen in Jordanië. De Nabateeërs bewerkten de rotswanden met alleen maar een hamer en een beitel. De welvaart van Petra was voornamelijk te danken aan de strategische ligging, een monopolie op de handelswegen tussen Egypte, Arabië, India en China.

Algemeen

De stad Petra is volledig uitgehakt uit de roze-rode rotsen in Jordanië. De naam Petra is afkomstig van het Hebreeuwse Selai, wat rots betekend. Het is de mooiste antieke bezienswaardigheid van het midden oosten. De combinatie van natuur en architectuur gaan hier uitstekend hand in hand.

In de poreuze zandsteen zit ijzeroxidatie waardoor de rotswanden roze-rood kleuren. Zwavel en bitumen echter zorgen voor de gele en grijszwarte tinten. In combinatie met de altijd wisselende inval van de gouden zonnestralen zorgen voor een schitterend kleurenpalet.

De plek aan het einde van een lang en smal ravijn, was uitermate veilig

Nabateeërs

De Nabateeërs noemden hun stad “Raqmu” (bontgekleurde). Zij waren afkomstig van het Arabisch schiereiland en rond 600 v. Chr. kwamen ze in dit rotsige dal in het koninkrijk Edom. Zij hakten hun stad uit in rotsen en op hun hoogtepunt woonde hier 60.000 mensen.

De Nabateeërs bewerkten de rotswanden met alleen maar een hamer en een beitel. Om pilaren rond en wanden recht te maken hadden ze geen machines. Ze gebruikten houten steigers. In de muren zijn nog steeds de gaten te zien, waarin de balken van deze steigers werden aangebracht. Ook is bekend dat ze geen gebruik van slaven hebben gemaakt.

De welvaart van Petra was voornamelijk te danken aan de strategische ligging, een monopolie op de handelswegen tussen Egypte, Arabië, India en China. Handelaren betaalden tol om hun waren dat bestond uit mirre, wierook, specerijen en kruiden, te beschermen tegen overvallers.

Siq

Wanneer Petra vanaf de hoofdingang betreden wordt, dient men eerst door de Siq. Dit is een, door een prehistorische aardbeving gecreëerde, 1.200 meter lange kloof met muren van wel 200 meter hoog die als een puzzel perfect in elkaar passen. Op sommige plekken zijn nog muurreliëfs te bewonderen, gemaakt ter ere van hun goden. De bredere delen van de kloof zijn verfraaid met altaren en nissen met godenbeelden van onder andere Al-Uzza.

Er was een ingenieus systeem ontwikkeld om water in de stad te krijgen, smalle waterleidingen uitgehakt in de wanden, maken deel uit van een groter geheel van bronnen, vergaarbekkens en kanalen (qanaten).

Amfitheater

De Siq leidt via andere grafmonumenten naar het theater. Zoals bekend is bouwden Grieken hun theaters op hellingen, de Nabateeërs bouwden ze in een helling. Een knap staaltje werk, want het theater bood plaats aan maar liefst 3.000 mensen. Nadat de Romeinen in 106 na Chr. de stad in handen kregen hebben ze dit theater gerenoveerd en daarna konden er maar liefst 8.000 man in.

Al Khazneh (schatkamer)

Dit is geen tempel wat op het eerste gezicht daar wel aan doet denken, maar een graf. Het is gebouwd tussen de 1e eeuw v. Chr. en de 2e eeuw n. Chr. in opdracht van een Nabatese koning. De naam is gegeven door Bedoeïene die dachten dat de urn boven op het monument een schat was van de toen heersende farao.

De gevel meet 28 x 40 meter en is in de ochtenduren op zijn mooist wanneer het spel van licht en schaduw de geijkte elementen van de Nabatese architectuur toont, waaronder de Corintische zuilen met opkrullende hoeken en driehoekige fontons. Het is een ware kalender, seizoenen, maanden en dagen zijn middels allerlei symbolen terug te vinden.

Waarschijnlijk heeft dit gebouw nooit echt dienst gedaan als graftempel.

Koningswand

Tegenover het amfitheater zijn trappen die leiden naar de Koningswand, de Jebel Khubta. Naast elkaar zijn verschillende graven, ieder met een ander thema, uitgehakt in de rotsen. Zo is er een graf te zien in de vorm van een Romeins paleis (waarschijnlijk uit de tijd van keizer Augustus uit de 2e eeuw n. Chr.). Het is mogelijk, na enig klimwerk te verrichten, de grafkamers te bezoeken. Deze zijn behoorlijk groot en de natuurlijke kleuren van de muren zijn schitterend. Vroeger waren deze muren bepleisterd.

Zuilenstraat

De Cordo Maximus is het oudste gedeelte van de stad Petra. De Romeinen hebben, na annexatie, de weg geheel geplaveid met de stenen die er nu nog liggen. Langs deze weg waren belangrijke openbare gebouwen zoals kerken tempels en een badhuis. Nog niet alle gebouwen zijn opnieuw uitgegraven en geconstrueerd daar wordt nog steeds hard aan gewerkt.

Qasr al-Bint Faru

Aan het eind van de zuilengang ligt het Qasr al-Bint Faru, het paleis van de dochter van de farao. Dit was ooit de belangrijkste tempel van de stad, nu is het de enige structuur die nog overeind staat. Om dit paleis te bereiken is er ook nog een alternatieve route, via de offerplaats. Vlak bij het theater leidt een steile trap naar de offerplaats. Het altaar is duidelijk herkenbaar, net als de goten in de rotsen die het offerbloed moesten afvoeren. Ook het zuiveringsbassin, een cirkel in de rots is nog zichtbaar.

Al Deir (klooster

Een trap van 788 treden leidt naar het klooster. De gevel, uit de 1e eeuw n. Chr. meet 49 x 39 meter en is minder uitgewerkt dan de schatkamer, het is geheel geel wat de soberheid versterkt. De urn tussen het gebroken fronton is 9 meter hoog en imposant. De kleine kamertjes binnen in het gebouw geven aan dat al Deir gebruikt werd als tempel, de eindbestemming van vele Nabatese processies, zij aanbaden de zon en moesten voor hun ceremonieën zo dicht mogelijk bij de zon komen.

Herontdekking

De rotsstad raakte in de vergetelheid na een verwoestende aardbeving in 365. Er wordt echter wel beweerd dat er na deze aardbeving nog enkele christelijk bisschoppen gezeteld zouden hebben en dat de kruisvaarders en nog twee forten bouwden.

In 1812 werd Petra herontdekt door de Zwitser Ludwig Burckhardt. Hij ontdekte de stad op zijn reis van Aleppo naar Caïro. Bij toeval hoorde de Arabisch sprekende Burckhardt Bedoeïenen spreken over de ruïnes. Hij won hun vertrouwen door te vertellen dat hij het graf van een islamitische geestelijke wilde brengen. Hij kwam terecht in de kloof en bij de schatkamer, maakte in het geheim schetsen. Terug in het westen maakte hij furore. Pas in 1929 vonden de eerste opgravingen plaats.

Indiana Jonez

Veel mensen zullen ooit beelden gezien hebben van een deel van Petra, zonder te beseffen dat ze een echt bestaande locatie hebben gezien. In de film “Indiana Jones and the last Crusade” van Stieven Spielberg, jagen de acteur Harrison Ford en gevolg door het dal van Petra op zoek naar de heilige graal. Aan het einde van de kloof zien zij Al Khazneh opdoemen.

Petra nu

Petra is te bezichtigen. Per dag mogen maximaal 1.500 bezoekers naar binnen. Bij de aanschaf van een kaartje voor één dag is men verplicht om ook te betalen voor het gebruik van een paard naar boven, of men hier nu wel of geen gebruik van maakt.
Petra is opgenomen op de lijst van wereld erfgoederen van de UNESCO.

Lees verder

• New7wonder 1, Chichén Itzá in Mexico
• New7wonder 2, Christusbeeld in Rio de Janeiro
• New7wonder 3, De Chinese muur
• New7wonder 4, Machu Picchu in Peru
• New7wonder 6, Het Colosseum van Rome