De avonden van de Muiderkring

De benaming "Muiderkring" verwijst naar de bijeenkomsten die P.C. Hooft organiseerde op het Muiderslot voor de Amsterdamse culturele elite in de Gouden Eeuw. Deze term werd echter pas in de 19de eeuw bedacht en geeft een onvolledig beeld. Lange tijd kwamen de Amsterdamse kopstukken namelijk samen in het huis van de familie Roemer Visscher, dat daarom bekend stond als 't saligh Roemers huys". Ook was de Muiderkring niet uniek. In andere plaatsen vonden vergelijkbare bijeenkomsten plaats.
Roemer Visscher / Bron: After Frans Hals (1582 1583–1666), Wikimedia Commons (Publiek domein)Roemer Visscher / Bron: After Frans Hals (1582 1583–1666), Wikimedia Commons (Publiek domein)

Artikelindeling


Roemer Visscher en P.C. Hooft als gastheren

Onder leiding van Roemer Visscher ontstonden de bijeenkomsten in 't saligh Roemers huys'. Hij was zowel succesvol koopman als dichter en hij vond het belangrijk dat er literaire contactavonden waren. In veel opzichten beleefde de groep in zijn tijd zelfs zijn hoogtepunt.

Dat kwam niet in de laatste plaats omdat hij werd bijgestaan door zijn charismatische dochters Anna en Maria "Tesselschade" Roemersd. Visscher, beiden, behalve graveersters, ook dichteres. Zij zouden uitgroeien tot het stralende middelpunt van de gezellige avonden.

Dat veranderde in 1621, toen de kring waarschijnlijk al zo'n twintig jaar bestond. Roemer Visscher was het jaar daarvoor overleden, terwijl Anna en Tesselschade bezig waren een eigen huishouden op te zetten. P.C. Hooft echter was ondertussen drost van Muiden en daarmee bewoner van het Muiderslot geworden. Hij besloot de organisatie van de bijeenkomsten over te nemen. Hij vond het in stand houden van de culturele en tegelijkertijd ook vriendschappelijke uitwisseling te belangrijk om te laten verlopen.
P.C. Hooft / Bron: Michiel1972, Wikimedia Commons (Publiek domein)P.C. Hooft / Bron: Michiel1972, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Aard van de bijeenkomsten

De deuren van het Muiderslot en 't saligh Roemers Huys stonden met name open voor personen die hun sporen hadden verdiend op literair gebied. Er werd dan ook veel aandacht besteed aan literatuur door het voorlezen van gedichten en toneelstukken. Toch lag de nadruk van de bijeenkomsten voornamelijk op gezelligheid. Men vermaakte zich met zang en muziek en echtgenotes en kinderen kwamen ook wel mee. Op het Muiderslot kwam men bovendien bij voorkeur samen op zwoele zomeravonden.

Roemer Visscher vond het ook van belang dat jongere dichters en toneelschrijvers op zijn avonden in contact konden komen met meer ervaren literatoren en zo leiding en advies konden krijgen. Er was dan ook geen sprake van een besloten kring mensen, waar anderen niet of nauwelijks tussenkwamen. Natuurlijk moest iemand wel een eerste keer uitgenodigd worden, maar daarna was men vrij om te komen en gaan zoals men zelf wilde.

Door de jaren heen zijn dan ook vele bekende personen uit 17de eeuws Amsterdam op deze avonden geweest. Die prominenten die waarschijnlijk nog het meest met de Muiderkring geassocieerd werden en worden waren Constantijn Huygens, Gerard Vossius, Casparus Barlaeus en Hugo de Groot.
Maria 'Tesselschade' Roemersd. Visscher / Bron: Hendrik Goltzius, Wikimedia Commons (Publiek domein)Maria 'Tesselschade' Roemersd. Visscher / Bron: Hendrik Goltzius, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Constantijn Huygens / Bron: Willem Jacobsz, Wikimedia Commons (Publiek domein)Constantijn Huygens / Bron: Willem Jacobsz, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Anna Roemerrsd. Visscher / Bron: Engraving by Hendrick Goltzius (1558-1617), Wikimedia Commons (Publiek domein)Anna Roemerrsd. Visscher / Bron: Engraving by Hendrick Goltzius (1558-1617), Wikimedia Commons (Publiek domein)

Culturele kringen in andere steden

Ook in andere steden werden er culturele bijeenkomsten georganiseerd door leden van de elite, de ene wat serieuzer van aard dan de andere. In Middelburg bijvoorbeeld was boekverkoper J.P. van de Venne de gastheer van de 'kunstige poorters' van zijn stad, terwijl in Dordrecht Jacob de Witt discussieavonden organiseerde in zijn huis.

Ook in Dordrecht lag het slot Develstein, waar mogelijk onder leiding van gastheer Willem van Beveren vergelijkbare avonden werden georganiseerd. Dordrecht was destijds het belangrijkste culturele centrum na Amsterdam.

Op zich is dat niet vreemd omdat men destijds niet veel andere mogelijkheden had om elkaar te ontmoeten en contacten te onderhouden. Tenslotte was het vervoer nog traag en was er van enige telecommunicatie nog geen sprake. Daar stond echter tegenover dat het ontstaan van straatverlichting het mogelijk maakte om redelijk veilig te reizen in het donker, waardoor avondactiviteiten als deze vaker georganiseerd werden dan voorheen. Wellicht kan men de bijeenkomsten ook zien als voorlopers van de salonavonden zoals die in latere eeuwen zouden plaatsvinden.

Leden van de Muiderkring

De volgende nog steeds bekende personen lieten regelmatig hun gezicht zien in 't saligh Roemers huys en/of op het Muiderslot:
  • Roemer Visscher (1547-1620), koopman en dichter
  • P.C. Hooft (1581-1647), dichter, toneelschrijver, geschiedkundige, drost van Muiden, baljuw van Naarden en hoofdofficier van Weesp
  • Anna Roemersd. Visscher (1583-1651), dichteres en graveerster
  • Maria "Tesselschade" Roemersd. Visscher (1594-1649), dichteres en graveerster
  • Constantijn Huygens (1596-1687), dichter, componist, diplomaat en politicus
  • Hugo de Groot(1583-1645), rechtsgeleerde, historicus, theoloog, toneelschrijver, dichter en humanist
  • Gerardus Vossius (1577-1649), theoloog, taalkundige, geschiedkundige en humanist
  • Casparus Barlaeus (1584-1648), filosoof, theoloog, medicus, schrijver en dichter
  • Joost van den Vondel (1587-1679), toneelschrijver en dichter
  • Adriaen Bredero (1585-1618), toneelschrijver en dichter
  • Jan Sweelinck (1562-1621), componist, musicus
  • Dirck Coornhert (1522-1590), rechtsgeleerde, theoloog, humnaist, musicus en toneelschrijver
  • Willem Blaeu (1571-1638) cartograaf, globemaker en uitgever
  • Albert C. Burgh (1593-1647) medicus en burgemeester van Amsterdam
  • Laurens Reael (1583-1637), bewindhebber V.O.C, admiraal, zeevaartkundige en dichter
  • Jan Vos (1610-1667), letterkundige, toneelschrijver, dichter, glazenmaker en regisseur

Lees verder

© 2010 - 2024 Varenna, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Schrijvers 17e eeuw: Pieter Cornelisz. Hooft (1581-1647)Schrijvers 17e eeuw: Pieter Cornelisz. Hooft (1581-1647)Pieter Cornelisz. Hooft maakte als negentienjarige een reis naar Italië. Na terugkomst besloot hij om zijn leven te wijd…
Schrijvers 17e eeuw: Joost van den Vondel (1587-1679)Schrijvers 17e eeuw: Joost van den Vondel (1587-1679)Vondel wordt ook wel de prins der dichters genoemd. Op de munt die uitgegeven werd ter gelegenheid van zijn begrafenis,…
Emblematiek: zinnebeeldenEen emblema, embleem of 'zinnebeeld' is een kleine afbeelding (pictura) met daarboven een motto en daaronder een (kort)…

Het Oude Egypte: geschiedenis in een notendopHet Oude Egypte: geschiedenis in een notendopHet Oude Egypte was zonder twijfel een van 's werelds grootste beschavingen, waar de geschiedenis en cultuur zich duizen…
Zwarte soldaten in Europese oorlogen: kannibalenTijdens de Eerste Wereldoorlog werden al donkergekleurde soldaten ingezet in de strijd. Ze vochten mee met de Fransen. O…
Bronnen en referenties
  • P. van der Sluijs - 'Constantijn Huygens en de Muiderkring'. in: H. Bots (ed.) - 'Constantijn Huygens. Zijn plaats in geleerd Europa.' Amsterdam 1973
  • Jan Blokker e. a. - 'Het vooroudergevoel. De vaderlandse geschiedenis.' Amsterdam/Antwerpen 2005
  • Afbeelding bron 1: After Frans Hals (1582 1583–1666), Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Michiel1972, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Hendrik Goltzius, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 4: Willem Jacobsz, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 5: Engraving by Hendrick Goltzius (1558-1617), Wikimedia Commons (Publiek domein)
Varenna (113 artikelen)
Laatste update: 01-03-2011
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.