Apollon, Griekse god van de zon

Apollon, zoon van Zeus en Leto en tweelingbroer van de stoere jachtgodin Artemis. Apollon was in de Griekse mythologie de grote god van het herdersleven, medicijnen, de dichtkunst, muziek, boogschieten, dans, de pest, de kunst van het waarzeggen, rechtspraak en vooral de zon. Een veelzijdige god. Apollon werd door de Romeinen overgenomen onder zijn eigen naam, alleen de ‘n’ verdween, Apollon werd Apollo.

Inhoud

• De geboorte van een god
• Apollon en Delphi
• Apollon en de liefde
• De namen van Apollon
• Attributen van Apollon

De geboorte van een god

Zeus en Leto

Zeus, de Griekse oppergod was een geboren charmeur. Zijn vrouw Hera wordt vaak geportretteerd als een jaloerse kwaadaardige godin maar Zeus gaf haar voldoende reden. De god had zijn oog laten vallen op de dochter van de titaan Koios, Leto. Hera kwam achter de relatie en richt al haar woede op de inmiddels zwangere Leto. Ze laat de enorme slang Python de arme Leto over de hele wereld achtervolgen. Leto kan nergens een plaats vinden om haar kinderen te baren.

Tenslotte komt de getergde Leto aan op het eilandje Delos. Op Delos leek ze veilig. Het eiland zou een drijvend eiland zijn en veilig voor de woede van Hera. Hier werd de goddelijke tweeling geboren, Apollon en Artemis. (Tijdens de geboorte zou een groep zwanen rond het eiland hebben gecirkeld waardoor de zwaan een symbool werd van de god.) Een echte kindertijd kregen de godenkinderen niet. De godin Themis gaf ze nectar te drinken en ambrozijn te eten waardoor ze in vier dagen uitgroeiden tot volwassen goden.

Apollon en Delphi

De allereerste daad van Apollon was het verslaan van de Python die Delphi bewaakte. Delphi was het orakel van Gaia, de moeder aarde en de Python was uit haar ontstaan. Apollon verslaat de Python met pijl en boog en neemt het orakel over. Sindsdien spreekt de Pythia voor Apollon. Om deze reden werd Apollon ook de god van de profetie of waarzegkunst genoemd. Apollon gaf een ‘heilige’ drievoet aan de Pythia. Deze drievoet werd boven de opening in de rotsen gezet om beter de dampen van ethyleen in te kunnen inademen. De Pythia was voornamelijk high. Delphi bleef door de eeuwen heen een belangrijke plek om de god te vereren.

Apollon en de liefde

Daphne

Het was een zoon van z’n vader en had veel relaties met zowel goden als stervelingen, vrouwen en mannen. Maar één die wilde hem niet. Apollon maakte op een dag Eros, de god van de liefde, boos. Apollon vond zijn eigen beheersing van de pijl en boog beter dan die van Eros. Dat liet het liefdesgodje niet op zich zitten en raakt hem met één van zijn pijlen. Apollon wordt radeloos verliefd op Daphne de dochter van een riviergod maar Daphne wil niets van hem weten. Hij laat haar over de hele aardbol zwerven om te ontkomen aan zijn wilde zoektocht. Hij vindt haar maar op het moment dat hij haar wil omarmen verandert ze in een laurierboom. De verdrietige Apollon maakt de boom tot één van zijn symbolen.

Cassandra

Ook vrij ongelukkig was zijn treffen met Cassandra, een dochter van de Trojaanse koning Priamus en koningin Hecuba. Apollon is verliefd maar deze prinses wil ook niets van hem weten. Tenslotte stemt ze toe maar alleen wanneer hij haar de kunst van het waarzeggen geeft. Apollon belooft dit maar wanneer Cassandra de gave ontvangt houdt ze zich niet aan de afspraak. Apollon is woest maar de goden kunnen een eenmaal gegeven gave niet meer terug nemen. Wel spreekt hij een vloek uit, Cassandra kan de toekomst voorspellen maar niemand zal haar geloven. De arme Cassandra voorspelt het lot van Troje maar geen mens hecht waarde aan deze profetie.

Ion

In de Griekse tragedie ‘Ion’ wordt zijn relatie met Creüsa verteld, een prinses die een kind van hem baart. Creüsa legt het kind te vondeling maar het wordt gevonden door de goden en naar Delphi gebracht. Ion wordt tempelbediende bij het orakel en groeit op zonder zijn ouders. Wanneer Creüsa jaren later het orakel bezoekt herkent ze haar zoon. Ion wordt de stamvader van de illustere Ioniërs, één van oerstammen van het oude Griekenland.

Hyakinthos

Maar Apollon had ook relaties met mannen. Hyakinthos was één van zijn minnaars maar het werd een droevig liefdesverhaal. Er bestaan verschillende verhalen over het einde van deze romance maar de uitkomst is altijd dat de mooie Hyakinthos geraakt wordt door een discus van Apollon. In sommige verhalen was het verdriet van Apollon zo groot dat hij zelfs overwoog om mee te gaan naar de onderwereld. Maar op de plek waar het bloed van Hyakinthos de aarde raakt laat hij een bloem groeien: de hyacint.

De namen van Apollon

Apollon werd vrijwel gelijk verbonden met Delphi, één van de belangrijkste plaatsen voor zijn verering, de naam Apollon Pythios hoort bij deze verering. Als deze godheid hoort hij ook bij de Pythische Spelen. De Spelen vonden eens in de vier jaar plaats en waren vooral muziekwedstrijden al waren er ook enkele atletiekwedstrijden. Want, Apollon was ook de god van de muziek.
Apollon Karneios is de herdersgod of de god van de kudden. Apollon Hekatos is de boogschuttergod en deels ook de straffende god. Apollon Agreus geeft zijn band met zijn zus Artemis weer, als god van de jacht. Apollon Delphinios is de god van de zee en Paian die van de geneeskunst.

Tenslotte de vooral tot de verbeelding sprekende titel, Phoibos Apollon. Phoibos Apollon is de zonnegod dé godheid van de Griekse samenleving al bestaat hierover wel verschil van mening. Het zou vooral deze wijze, kalme, beeldschone en erudiete godheid zijn geweest die de Grieken vereerden en wilden navolgen.

Attributen van Apollon

Apollon wordt afgebeeld als een mooie jonge man. Zijn attributen zijn:

• de driepoot, die hij gaf aan de Pythia in Delphide
• omphalos, (navel) Delphi werd gezien als het middelpunt van de wereld, de navel
• de zwaan, die het eiland Delos omsingelden tijdens zijn geboorte
• de lier en citer, de eerste gekregen van de god Hermes
• de pijl en boog, een echte god van de jacht kan natuurlijk niet zonder
• de laurier, zijn mooie Daphne was veranderd in een laurierstruik
• een dolfijn, Apollon veranderde zichzelf graag in een dolfijn
• de wolf, waartegen hij de kudden bescherm
• de palmboom, daaronder zou hij zijn geboren op Delos
• slang, in verband met de Python

Lees verder

• Het orakel van Delphi
• Zeus in de Griekse mythologie
• Eros, Griekse god van de liefde